Elena Meert Samenvatting: Sociologie
2024-2025
Samenvatting Sociologie:
- 4 studiepunten
- 100% schriftelijk examen
Multiple choice + open vragen
- PP+ opnames + cursus
,Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING:
ALGEMENE INLEIDING/ SCHEMA:
Cultuur = gedeelde waarden en normen in een systeem
doel leidt tot
SOCIAAL SYSTEEM gedragsvoorschriften
gemeenschappelijk
vb. sociologisch inzicht
vb. college sociologie
Waarom normen
volgen?
Structuur met verschillende posities
Extrinsieke reden
= extern aan het doel
Intrinsieke reden → beloning en straffen
(vb. een 10/20 voor het examen, buizen,
) …
= intern aan het doel
→ gedrevenheid / motivatie van binnenuit OVER DE VISSEN EN HET WATER:
(vb. een interesse in sociologie)
Gaat het langst mee Beloningen en straffen kunnen wegvallen →
gevolg: reden om de norm te volgen valt
dan ook weg
Doelrationeel handelen
Waarderationeel handelen
°Max Weber → goed om mee te starten MAAR
beter omschakelen naar een intrinsieke
motivatie!
Wat is sociologie:
1
,Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
‣ Studie/ wetenschap van mens en maatschappij
‣ Relatief jonge wetenschap einde 19e eeuw eerste kiemen na Franse revolutie (o.i.v.
Verlichtingsdenken)
‣ Circulaire causaliteit = de continue interactie tussen actor en systeem
‣ Doel: begrijpen hoe het samen-leven en een samenleving werken
METAFOOR “Het sociale is voor de mens zoals het water is voor vissen.”
‣ Zonder water leeft een vis niet, maar een vis weet niet dat hij in water leeft
‣ Het sociale is zo VANZELFSPREKEND dat we niet weten dat het er is
‣ We worden continu beïnvloed/ bepaald door het sociale MAAR we bepalen het zelf ook!
GRONDLEGGERS:
‣ Auguste Comte = vader van de sociologie
‣ Emile Durkheim
‣ Max Weber
‣ Karl Marx
HET ONTSTAAN:
‣ Door de Amerikaanse en Franse revolutie
‣ Verlichtingsidealen
‣ Kritiek op religie en autoriteit
‣ Weten om te kunnen voorspellen en voorspellen om te kunnen beheersen
‣ August comte = grondlegger van Positivisme = kennis kan enkel door wetenschappelijk
onderzoek verkregen worden
‣ Natuurwetenschappen ontstonden eerst, vóór de menswetenschappen
‣ Sociologie vormde één van de laatste menswetenschappen
‣ Auguste Combe (1798 – 1857): o Formuleerde het natuurwetenschappelijke model
in de sociologie
o Sociale fysica, waarbinnen de sociale verschijnselen moeten worden
waargenomen, geordend en door algemene wetten verklaard
o = ‘de positieve strekking’ binnen de sociologie
‣ Sociologie = nadruk op objectiviteit, feiten en waarneembare verschijnselen
o Persoonlijke ideeën van de onderzoeker mochten geen rol spelen
o Centraal: doorlopen van de empirische cyclus in zijn meest pure vorm
2
, Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
DEEL 1: DE SOCIOLOGISCHE KIJK
HOOFDSTUK 1 – WAT BESTUDEERT SOCIOLOGIE?
Sociologie = het sociale als feitelijkheid
→ als morele kwaliteit
Het begrip ‘sociaal’: kan op 2 manieren gedefinieerd worden
→ als feitelijkheid
1.1. SOCIAAL ALS MORELE KWALITEIT
Morele kwaliteit heeft te maken met ethiek, “wat is goed”, “ik ben sociaal”, “ik wil mensen helpen”
2 DIMENSIES:
HORIZONTAAL
VERTICAAL
‣ Wat de één op één verbondenheid overtijgt:
‣ Relaties tussen mensen
‣ Het sociale systeem
‣ Interacties
‣ Zorg voor de gemeenschap
‣ = één op één moraal
‣ Morele kwaliteiten: sociale rechtvaardigheid
‣ = besef dat eigen gedrag anderen beïnvloed
en solidariteit
‣ Morele kwaliteiten: empathie en liefdadig
‣
vb. de warmste week, baby Pia, alles rond charity vb. studiebeurzen, terugbetaling van dokter,
goede doelen, … leeflonen, sociale bijstand, belastingen, …
LIEFDADIGHEID RECHT
3
2024-2025
Samenvatting Sociologie:
- 4 studiepunten
- 100% schriftelijk examen
Multiple choice + open vragen
- PP+ opnames + cursus
,Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING:
ALGEMENE INLEIDING/ SCHEMA:
Cultuur = gedeelde waarden en normen in een systeem
doel leidt tot
SOCIAAL SYSTEEM gedragsvoorschriften
gemeenschappelijk
vb. sociologisch inzicht
vb. college sociologie
Waarom normen
volgen?
Structuur met verschillende posities
Extrinsieke reden
= extern aan het doel
Intrinsieke reden → beloning en straffen
(vb. een 10/20 voor het examen, buizen,
) …
= intern aan het doel
→ gedrevenheid / motivatie van binnenuit OVER DE VISSEN EN HET WATER:
(vb. een interesse in sociologie)
Gaat het langst mee Beloningen en straffen kunnen wegvallen →
gevolg: reden om de norm te volgen valt
dan ook weg
Doelrationeel handelen
Waarderationeel handelen
°Max Weber → goed om mee te starten MAAR
beter omschakelen naar een intrinsieke
motivatie!
Wat is sociologie:
1
,Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
‣ Studie/ wetenschap van mens en maatschappij
‣ Relatief jonge wetenschap einde 19e eeuw eerste kiemen na Franse revolutie (o.i.v.
Verlichtingsdenken)
‣ Circulaire causaliteit = de continue interactie tussen actor en systeem
‣ Doel: begrijpen hoe het samen-leven en een samenleving werken
METAFOOR “Het sociale is voor de mens zoals het water is voor vissen.”
‣ Zonder water leeft een vis niet, maar een vis weet niet dat hij in water leeft
‣ Het sociale is zo VANZELFSPREKEND dat we niet weten dat het er is
‣ We worden continu beïnvloed/ bepaald door het sociale MAAR we bepalen het zelf ook!
GRONDLEGGERS:
‣ Auguste Comte = vader van de sociologie
‣ Emile Durkheim
‣ Max Weber
‣ Karl Marx
HET ONTSTAAN:
‣ Door de Amerikaanse en Franse revolutie
‣ Verlichtingsidealen
‣ Kritiek op religie en autoriteit
‣ Weten om te kunnen voorspellen en voorspellen om te kunnen beheersen
‣ August comte = grondlegger van Positivisme = kennis kan enkel door wetenschappelijk
onderzoek verkregen worden
‣ Natuurwetenschappen ontstonden eerst, vóór de menswetenschappen
‣ Sociologie vormde één van de laatste menswetenschappen
‣ Auguste Combe (1798 – 1857): o Formuleerde het natuurwetenschappelijke model
in de sociologie
o Sociale fysica, waarbinnen de sociale verschijnselen moeten worden
waargenomen, geordend en door algemene wetten verklaard
o = ‘de positieve strekking’ binnen de sociologie
‣ Sociologie = nadruk op objectiviteit, feiten en waarneembare verschijnselen
o Persoonlijke ideeën van de onderzoeker mochten geen rol spelen
o Centraal: doorlopen van de empirische cyclus in zijn meest pure vorm
2
, Elena Meert
Sociologie – samenvatting 2024-2025
DEEL 1: DE SOCIOLOGISCHE KIJK
HOOFDSTUK 1 – WAT BESTUDEERT SOCIOLOGIE?
Sociologie = het sociale als feitelijkheid
→ als morele kwaliteit
Het begrip ‘sociaal’: kan op 2 manieren gedefinieerd worden
→ als feitelijkheid
1.1. SOCIAAL ALS MORELE KWALITEIT
Morele kwaliteit heeft te maken met ethiek, “wat is goed”, “ik ben sociaal”, “ik wil mensen helpen”
2 DIMENSIES:
HORIZONTAAL
VERTICAAL
‣ Wat de één op één verbondenheid overtijgt:
‣ Relaties tussen mensen
‣ Het sociale systeem
‣ Interacties
‣ Zorg voor de gemeenschap
‣ = één op één moraal
‣ Morele kwaliteiten: sociale rechtvaardigheid
‣ = besef dat eigen gedrag anderen beïnvloed
en solidariteit
‣ Morele kwaliteiten: empathie en liefdadig
‣
vb. de warmste week, baby Pia, alles rond charity vb. studiebeurzen, terugbetaling van dokter,
goede doelen, … leeflonen, sociale bijstand, belastingen, …
LIEFDADIGHEID RECHT
3
