IPCC Het Intergovernmental Panel on
Climate Change, een belangrijk orgaan
van de VN dat wetenschappelijke
kennis over klimaatverandering
evalueert
Broeikaseffect Een natuurlijk proces waarbij
broeikasgassen warmte in de
atmosfeer vasthouden
Natuurlijk broeikaseffect Het van nature voorkomende proces
dat de aarde warm genoeg houdt voor
leven
Versterkt broeikaseffect Het door menselijke activiteiten
versterkte broeikaseffect, wat leidt tot
opwarming van de aarde
CO2, N2O en CH4 Gassen die warmte vasthouden in de
atmosfeer
CO2 Een broeikasgas, voornamelijk
afkomstig van de verbranding van
fossiele brandstoffen en ontbossing
CH4 Een broeikasgas, voornamelijk
afkomstig van landbouw, productie en
transport van fossiele brandstoffen en
afval
N2O Een broeikasgas afkomstig door
vrijkomen bij landbouw (bemesting,
biomassa) en verbranding van fossiele
brandstoffen
Netto nul CO2 emissie Situatie waarbij uitstoot CO2 volledig
in evenwicht is met de verwijdering
van CO2
Negatieve emissies Door CO2 verwijdering
Klimaatmitigatie Maatregelen om de uitstoot van
broeikasgassen te verminderen
Klimaatadaptatie Maatregelen om de negatieve
gevolgen van klimaatverandering te
verminderen
Energietransitie Overgang van fossiele brandstoffen
naar hernieuwbare of duurzame
Emissiereductie Vermindering van uitstoot
broeikasgassen
Zelfversterkende effecten Processen die zichzelf versterken
waardoor een kleine verandering tot
een grotere onomkeerbare
verschuiving kan leiden
Kantelpunt Kritiek punt in het klimaatsysteem –
no way back
Aerosol Luchtvervuiling met koelende factor
Polaire straalstroom Luchtstroom die koude lucht noorden
scheidt van warme lucht zuiden
LES 1
LES 2
, Terrestrische ecosystemen Globale benaming voor bossen,
graslanden en landbouwgebieden
Koolstofreservoirs Plaats waar koolstof wordt opgeslagen
Klimaatfeedbacks Processen waarbij veranderingen in
het klimaat zichzelf versterken of
verzwakken
Kantelpunt Kritieke drempels in het
klimaatsysteem waarbij een kleine
verandering tot een grote mogelijk
onomkeerbare verschuiving leidt
Runaway climate change Mens geen controle meer heeft om het
terug te keren
CO2 source Menselijke bronnen van CO2
CO2 sinks Alles wat meer koolstof uit de
atmosfeer absorbeert dan vrijgeeft
CO2 bemestingseffect verhoogde CO2-concentraties in de
atmosfeer plantengroei stimuleren
LAI (leaf area index) een maat voor de hoeveelheid
bladoppervlak in een gebied
Stikstofdepositie De afzetting van stikstok uit de
atmosfeer op het aardoppervlak
Albedo-effect Reflecterend vermogen van een
oppervlak
Pasture Weiland
Permafrost Bevroren bodem die grote
hoeveelheden koolstof bevat
Veen Type grond dat rijk is aan koolstof
Klimaatbuffer Het vermogen van ecosystemen om
de effecten van klimaatverandering te
vertragen of te verminderen
CO2 verwijdering Menselijke activiteiten waarbij CO2 uit
de atmosfeer wordt gehaald en op een
duurzame manier wordt opgeslagen
Wetlands Moerassen en andere waterrijke
gebieden die een belangrijke rol
spelen in de koolstofcyclus
Landbouw soil carbon sequestration Het opslaan van koolstof in
landbouwgrond
Biochar Een product van biomassaverbranding
zonder zuurstof, dat koolstof kan
vasthouden in de bodem
Bioenergie met carbon capture BECCS et verbranden van biomassa om
energie op te wekken en tegelijkertijd
de CO2 af te vangen en op te slaan
Versnelde silicaatverwering (enhanced Het versnellen van de natuurlijke
weathering) verwering van gesteenten om CO2
vast te leggen
Zombie fires Branden in veenbodems die moeilijk te
blussen zijn
LES 3
Energie Potentieel, kinetisch, chemisch,
Climate Change, een belangrijk orgaan
van de VN dat wetenschappelijke
kennis over klimaatverandering
evalueert
Broeikaseffect Een natuurlijk proces waarbij
broeikasgassen warmte in de
atmosfeer vasthouden
Natuurlijk broeikaseffect Het van nature voorkomende proces
dat de aarde warm genoeg houdt voor
leven
Versterkt broeikaseffect Het door menselijke activiteiten
versterkte broeikaseffect, wat leidt tot
opwarming van de aarde
CO2, N2O en CH4 Gassen die warmte vasthouden in de
atmosfeer
CO2 Een broeikasgas, voornamelijk
afkomstig van de verbranding van
fossiele brandstoffen en ontbossing
CH4 Een broeikasgas, voornamelijk
afkomstig van landbouw, productie en
transport van fossiele brandstoffen en
afval
N2O Een broeikasgas afkomstig door
vrijkomen bij landbouw (bemesting,
biomassa) en verbranding van fossiele
brandstoffen
Netto nul CO2 emissie Situatie waarbij uitstoot CO2 volledig
in evenwicht is met de verwijdering
van CO2
Negatieve emissies Door CO2 verwijdering
Klimaatmitigatie Maatregelen om de uitstoot van
broeikasgassen te verminderen
Klimaatadaptatie Maatregelen om de negatieve
gevolgen van klimaatverandering te
verminderen
Energietransitie Overgang van fossiele brandstoffen
naar hernieuwbare of duurzame
Emissiereductie Vermindering van uitstoot
broeikasgassen
Zelfversterkende effecten Processen die zichzelf versterken
waardoor een kleine verandering tot
een grotere onomkeerbare
verschuiving kan leiden
Kantelpunt Kritiek punt in het klimaatsysteem –
no way back
Aerosol Luchtvervuiling met koelende factor
Polaire straalstroom Luchtstroom die koude lucht noorden
scheidt van warme lucht zuiden
LES 1
LES 2
, Terrestrische ecosystemen Globale benaming voor bossen,
graslanden en landbouwgebieden
Koolstofreservoirs Plaats waar koolstof wordt opgeslagen
Klimaatfeedbacks Processen waarbij veranderingen in
het klimaat zichzelf versterken of
verzwakken
Kantelpunt Kritieke drempels in het
klimaatsysteem waarbij een kleine
verandering tot een grote mogelijk
onomkeerbare verschuiving leidt
Runaway climate change Mens geen controle meer heeft om het
terug te keren
CO2 source Menselijke bronnen van CO2
CO2 sinks Alles wat meer koolstof uit de
atmosfeer absorbeert dan vrijgeeft
CO2 bemestingseffect verhoogde CO2-concentraties in de
atmosfeer plantengroei stimuleren
LAI (leaf area index) een maat voor de hoeveelheid
bladoppervlak in een gebied
Stikstofdepositie De afzetting van stikstok uit de
atmosfeer op het aardoppervlak
Albedo-effect Reflecterend vermogen van een
oppervlak
Pasture Weiland
Permafrost Bevroren bodem die grote
hoeveelheden koolstof bevat
Veen Type grond dat rijk is aan koolstof
Klimaatbuffer Het vermogen van ecosystemen om
de effecten van klimaatverandering te
vertragen of te verminderen
CO2 verwijdering Menselijke activiteiten waarbij CO2 uit
de atmosfeer wordt gehaald en op een
duurzame manier wordt opgeslagen
Wetlands Moerassen en andere waterrijke
gebieden die een belangrijke rol
spelen in de koolstofcyclus
Landbouw soil carbon sequestration Het opslaan van koolstof in
landbouwgrond
Biochar Een product van biomassaverbranding
zonder zuurstof, dat koolstof kan
vasthouden in de bodem
Bioenergie met carbon capture BECCS et verbranden van biomassa om
energie op te wekken en tegelijkertijd
de CO2 af te vangen en op te slaan
Versnelde silicaatverwering (enhanced Het versnellen van de natuurlijke
weathering) verwering van gesteenten om CO2
vast te leggen
Zombie fires Branden in veenbodems die moeilijk te
blussen zijn
LES 3
Energie Potentieel, kinetisch, chemisch,
