VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN EN FYSIEKE FIXATIE
1. BEGRIPSBEPALING
Heel veel verschillende definities, de ene al wat strikter dan de andere
De definities verschillen:
In de mate waarin het vereist is dat de betrokkene hiermee akkoord gaat of niet. Het kan nl.
zo zijn dat de fixatie toegepast wordt met toestemming van de patiënt/bewoner
In de afbakening van de gehanteerde middelen
De meest gehanteerde definitie in het wetenschappelijke onderzoek:
= Elke handelingsmethode (menselijk of mechanisch toepast) materiaal of uitrusting aan of in de
buurt van het lichaam van een persoon, met de opzettelijke bedoeling dat de persoon deze niet kans
verwijderen en die de bewegingsvrijheid beperkt.
Vrijheidsbeperkende maatregelen = beperken de bewegingsvrijheid van een persoon, met
fysieke of chemische middelen of materialen aan of rond het lichaam. Deze kunnen niet zelf
aangepast of verwijderd worden.
Fysieke fixatie = valt onder de categorie immobiliserende maatregelen, waarbij de oudere op
1 of andere manier beperkt wordt in zijn bewegingsmogelijkheden
Andere vormen van fysieke fixatie: chemische fixatie, opsluiting in de kamer, elektronische bewaking,
onder dwang vasthouden van personen tijdens onderzoek, behandeling of verzorging
47 experts uit 13 landen werkten aan een gemeenschappelijke definitie:
Een fysieke vrijheidsbeperkende maatregelen = elke actief of procedure die de bewegingsvrijheid in
een positie naar keuze van iemand belemmert en/of de normale toegang tot zijn/haar lichaam door
gebruik van eender welke methode aan of in de nabijheid van iemands lichaam en die hij/zij niet kan
controleren of gemakkelijk verwijderen.
2. REDENEN TOT INZET FYSIEKE FIXATIE
- Preventie van valincidentie 1 vd belangrijkste redenen voor fixatie in WZC
- Preventie van dwaalgedrag
Er bestaan heel wat onjuiste opvattingen over fixeren, wat ervoor zorgt dat er vaak onjuist wordt
gereflecteerd bij het fixeren van bewoners.
Opvattingen verankerd in de zorg moeilijk uit de zorg te weren
Misvattingen:
1) Fixatie voorkomt valincidenten
o Onderzoek: het verminderen van het gebruik van fixatiemiddelen leidt tot meer
valpartijen, maar niet tot meer ernstige verwondingen.
o Onderzoek: gefixeerde bewoners hebben 3x meer kans op val-gerelateerde
verwondingen dan niet-gefixeerde bewoners
2) Fixatie wordt vaak als morele verplichting gezien door zorgpersoneel
o Ze willen de mensen beschermen tegen schade
3) Fixatie wordt vaak toegepast om te voldoen aan de wettelijke verantwoordelijkheid, zodat
men niet juridisch vervolgd wordt.
o Er is geen specifieke wetgeving
4) Fixatie stoort de ouderen zelf niet
o Bewoners geven de gevoelens, angst, vernedering en woede aan
5) Fixatie is nodig ten gevolge van een personeelstekort
o Het tegendeel: fixatie vraag meer personeel omdat gefixeerde bewoners meer
toezicht nodig hebben dan niet gefixeerde bewoners
6) Fixeren omwille van een gebrek aan alternatieven
o Gebrek aan opleiding, zorgt voor veelvuldig gebruik van fixatiemateriaal
1. BEGRIPSBEPALING
Heel veel verschillende definities, de ene al wat strikter dan de andere
De definities verschillen:
In de mate waarin het vereist is dat de betrokkene hiermee akkoord gaat of niet. Het kan nl.
zo zijn dat de fixatie toegepast wordt met toestemming van de patiënt/bewoner
In de afbakening van de gehanteerde middelen
De meest gehanteerde definitie in het wetenschappelijke onderzoek:
= Elke handelingsmethode (menselijk of mechanisch toepast) materiaal of uitrusting aan of in de
buurt van het lichaam van een persoon, met de opzettelijke bedoeling dat de persoon deze niet kans
verwijderen en die de bewegingsvrijheid beperkt.
Vrijheidsbeperkende maatregelen = beperken de bewegingsvrijheid van een persoon, met
fysieke of chemische middelen of materialen aan of rond het lichaam. Deze kunnen niet zelf
aangepast of verwijderd worden.
Fysieke fixatie = valt onder de categorie immobiliserende maatregelen, waarbij de oudere op
1 of andere manier beperkt wordt in zijn bewegingsmogelijkheden
Andere vormen van fysieke fixatie: chemische fixatie, opsluiting in de kamer, elektronische bewaking,
onder dwang vasthouden van personen tijdens onderzoek, behandeling of verzorging
47 experts uit 13 landen werkten aan een gemeenschappelijke definitie:
Een fysieke vrijheidsbeperkende maatregelen = elke actief of procedure die de bewegingsvrijheid in
een positie naar keuze van iemand belemmert en/of de normale toegang tot zijn/haar lichaam door
gebruik van eender welke methode aan of in de nabijheid van iemands lichaam en die hij/zij niet kan
controleren of gemakkelijk verwijderen.
2. REDENEN TOT INZET FYSIEKE FIXATIE
- Preventie van valincidentie 1 vd belangrijkste redenen voor fixatie in WZC
- Preventie van dwaalgedrag
Er bestaan heel wat onjuiste opvattingen over fixeren, wat ervoor zorgt dat er vaak onjuist wordt
gereflecteerd bij het fixeren van bewoners.
Opvattingen verankerd in de zorg moeilijk uit de zorg te weren
Misvattingen:
1) Fixatie voorkomt valincidenten
o Onderzoek: het verminderen van het gebruik van fixatiemiddelen leidt tot meer
valpartijen, maar niet tot meer ernstige verwondingen.
o Onderzoek: gefixeerde bewoners hebben 3x meer kans op val-gerelateerde
verwondingen dan niet-gefixeerde bewoners
2) Fixatie wordt vaak als morele verplichting gezien door zorgpersoneel
o Ze willen de mensen beschermen tegen schade
3) Fixatie wordt vaak toegepast om te voldoen aan de wettelijke verantwoordelijkheid, zodat
men niet juridisch vervolgd wordt.
o Er is geen specifieke wetgeving
4) Fixatie stoort de ouderen zelf niet
o Bewoners geven de gevoelens, angst, vernedering en woede aan
5) Fixatie is nodig ten gevolge van een personeelstekort
o Het tegendeel: fixatie vraag meer personeel omdat gefixeerde bewoners meer
toezicht nodig hebben dan niet gefixeerde bewoners
6) Fixeren omwille van een gebrek aan alternatieven
o Gebrek aan opleiding, zorgt voor veelvuldig gebruik van fixatiemateriaal
