Resume
Samenvatting CURSUS 2025 materialen, productie en bewerking
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
alle lessen samengevat van Thomas Litière in een uitgebreide cursus.
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: arwenvanfrachem • 3 mois de cela
Aperçu du contenu
MATERIALEN, PRODUCTIE EN BEWERKINGFemke Smaers.
HOUT ....................................................................................................................................................................................... 3
OORSPRONG & EIGENSCHAPPEN..............................................................................................................................................................3
soortelijk gewicht ............................................................................................................................................................................. 4
loofbomen versus naaldbomen ................................................................................................................................................... 5
VERWERKINGEN EN BEWERKING VAN HOUT .........................................................................................................................................6
basis houtbewerking ....................................................................................................................................................................... 6
FINEER ...................................................................................................................................................................................................... 10
Afrolfineer (Rotary-Cut Veneer) .............................................................................................................................................. 10
Snijfineer (Sliced Veneer) ........................................................................................................................................................... 11
productieproces van fineer ........................................................................................................................................................ 12
overzicht fineerwijzen ................................................................................................................................................................. 14
voegwijzen ....................................................................................................................................................................................... 15
kwaliteitsvariatie .......................................................................................................................................................................... 17
afwerking ......................................................................................................................................................................................... 18
TOEPASSINGEN VOORBEELDEN EN PRODUCTIE.................................................................................................................................. 21
Flow plywood chair: Jakob Berg (Denmark) ...................................................................................................................... 21
Thonet no.14 .................................................................................................................................................................................. 23
PLAATMATERIAAL .................................................................................................................................................................................. 26
plaatmateriaal versus massief hout ...................................................................................................................................... 26
soorten plaatmateriaal............................................................................................................................................................... 28
Verwerking en bewerking plaatmateriaal.......................................................................................................................... 38
voorbeelden plaatmateriaal-toepassingen ......................................................................................................................... 43
METAAL ............................................................................................................................................................................... 44
OORSPRONG ............................................................................................................................................................................................. 44
EIGENSCHAPPEN ..................................................................................................................................................................................... 46
BEWERKING ............................................................................................................................................................................................. 47
Verbindingstechnieken ............................................................................................................................................................... 49
HOUT VERSUS METAAL ........................................................................................................................................................................... 51
TREKPROEF: ELASTICITEIT TESTEN (TAAI VS BROS)......................................................................................................................... 52
uitleg grafiek: mechanische eigenschappen van metaal ............................................................................................... 53
eigenschappen metaal: Elastomeren, thermoharder en thermoplasten................................................................. 54
VOORBEELDEN TOEPASSINGEN ............................................................................................................................................................. 54
Onechair ........................................................................................................................................................................................... 54
Maarten van Severen ................................................................................................................................................................... 55
KUNSTSTOFFEN ................................................................................................................................................................ 56
OORSPRONG & EIGENSCHAPPEN........................................................................................................................................................... 56
Wat zijn Kunststoffen? ................................................................................................................................................................ 56
Voorkomen....................................................................................................................................................................................... 56
Hout: Polymeer of Composiet? ................................................................................................................................................. 57
Wat zijn Biopolymeren? ............................................................................................................................................................. 57
Ecologische Uitdagingen van Kunststoffen ......................................................................................................................... 58
eigenschappen ................................................................................................................................................................................ 58
De Magie van Kunststoffen ........................................................................................................................................................ 59
PRODUCTIE EN TYPEN ............................................................................................................................................................................ 59
productieproces ............................................................................................................................................................................. 59
typen kunststoffen ........................................................................................................................................................................ 59
Thermisch Gedrag van Kunststoffen ..................................................................................................................................... 62
verwerkingstechnieken van thermoplasten ....................................................................................................................... 63
Industrieel 3D-printen ................................................................................................................................................................ 67
Verwerkingstechnieken voor Thermoharders (HPL, RIM, slabstock) ...................................................................... 67
VOORKOMEN VAN KUNSTSTOFFEN...................................................................................................................................................... 69
1
, tussenfase van kunststoffen ...................................................................................................................................................... 71
VOORBEELDEN TOEPASSINGEN ............................................................................................................................................................. 71
LCP – Maarten van Severen ...................................................................................................................................................... 71
PMMA – Maarten van Severen ................................................................................................................................................. 72
blauwe bank – Maarten van Severen .................................................................................................................................... 73
chair 03 – Maarten van Severen ............................................................................................................................................. 73
grande puppy – Magis ................................................................................................................................................................. 73
Chair by Robin Day 1963 ........................................................................................................................................................... 74
Tom Vac Chair - Ron Arad (1999) .......................................................................................................................................... 75
Louis Ghost Chair - Philippe Starck (2002)......................................................................................................................... 75
Kuipstoel Eames (1950) ............................................................................................................................................................. 75
Panton Chair - Verner Panton (1960)................................................................................................................................... 76
Vegetal Chair - Ronan & Erwan Bouroullec (2008) ........................................................................................................ 76
Rocking Armchair Rod Base (RAR) – Eames, 1950 ......................................................................................................... 76
Keukengerei in Kunststof en Metaal ...................................................................................................................................... 77
GLAS ...................................................................................................................................................................................... 78
EIGENSCHAPPEN EN PRODUCTIEMETHODEN ...................................................................................................................................... 78
Eigenschappen van Glas ............................................................................................................................................................. 78
Vlakglas: Geschiedenis en Technieken .................................................................................................................................. 79
Pilkington Floatglas (1957) ...................................................................................................................................................... 80
glasblazen ........................................................................................................................................................................................ 81
Glas - holle voorwerpen - moderne productie .................................................................................................................... 82
KERAMIEK .......................................................................................................................................................................... 84
EIGENSCHAPPEN EN VERWERKING ....................................................................................................................................................... 85
Eigenschappen van Keramiek .................................................................................................................................................. 85
Verwerking van Keramiek ......................................................................................................................................................... 85
bewerkingsmethoden .................................................................................................................................................................. 86
STEEN ................................................................................................................................................................................... 89
NATUURSTEEN ........................................................................................................................................................................................ 89
eigenschappen van natuursteen ............................................................................................................................................. 90
Ontginning van Natuursteen .................................................................................................................................................... 90
Verwerkingsmethoden van Natuursteen ............................................................................................................................. 91
veelvoorkomende natuursteensoorten ................................................................................................................................. 93
KUNSTSTEEN ........................................................................................................................................................................................... 94
Natuursteen versus Keramiek .................................................................................................................................................. 94
natuursteen versus kunststeen ................................................................................................................................................ 95
veelvoorkomende kunststeensoorten .................................................................................................................................... 95
• Composietmateriaal = een materiaal dat is samengesteld uit twee of meer verschillende
componenten met verschillende eigenschappen. Deze componenten blijven op
macroscopisch niveau gescheiden, maar werken samen om een nieuw materiaal te creëren
met unieke eigenschappen die vaak beter zijn dan die van de afzonderlijke bestanddelen.
Bv. gewapend beton:
Beton (matrix) + staalstaven (versterking).
Zeer sterk en duurzaam, ideaal voor constructies.
Bv. een stoel:
Lijm en hout
2
,HOUT
OORSPRONG & EIGENSCHAPPEN
Een boom is opgebouwd uit verschillende lagen. Van binnen naar buiten zijn dit:
1. Hart (kernhout)
• Functie:
Het hart, of kernhout, is het oudste deel van de boom en bevindt zich in het midden van de stam.
Dit hout is meestal harder, donkerder van kleur en bestaat uit dode cellen. Het geeft de boom
stabiliteit en sterkte. Kernhout = ruggengraat van de boom.
• Bijzonderheden:
Omdat het kernhout dode cellen bevat, is het minder vatbaar voor schimmels en insecten,
waardoor het duurzamer is.
2. Spinthout
• Functie:
Dit is de buitenste laag rond het kernhout en bestaat uit levende cellen. Het transporteert water
en voedingsstoffen vanuit de wortels naar de rest van de boom.
• Bijzonderheden:
Het spinthout is lichter van kleur en minder duurzaam dan kernhout, omdat het actief betrokken
is bij het saptransport.
3. Cambium
• Functie:
Dit is een dunne, actieve cellaag tussen het spinthout en de schors. Het cambium is
verantwoordelijk voor de groei van de boom:
o Naar buiten toe vormt het nieuwe bastcellen (schors).
o Naar binnen toe vormt het nieuwe houtcellen, wat bijdraagt aan de diktegroei van de
boom.
• Bijzonderheden:
Het cambium is cruciaal voor de jaarlijkse diktegroei. Het vormt de jaarringen, waarmee de
leeftijd van de boom kan worden bepaald.
4. Bast (schors)
• Functie:
De bast is het buitenste beschermende omhulsel van de boom. Het heeft meerdere functies:
o Bescherming tegen mechanische schade, extreme temperaturen, insecten en ziektes.
o Transport van suikers en voedingsstoffen die door fotosynthese in de bladeren zijn
geproduceerd naar de wortels en andere delen van de boom.
• Bijzonderheden:
o Binnenbast: Actief in het transport van voedingsstoffen.
o Buitenbast: De dode, kurkachtige laag die de boom beschermt.
5. Schors
• Functie:
De schors dient als het "harnas" van de boom. Het beschermt de onderliggende lagen tegen
externe invloeden, zoals weersomstandigheden, schimmels en insecten.
• Bijzonderheden:
De structuur en dikte van de schors kunnen variëren per boomsoort en beïnvloeden hoe goed de
boom beschermd is tegen zijn omgeving.
3
, 1
2
3
4
5
• Jaarringen = duidelijke ringen die verschillen van kleur
- geeft de wisseling van seizoenen weer (1 donkere ring per jaar)
- ook andere levensomstandigheden zijn leesbaar in de jaarringen
- jaarringen zorgen voor een kenmerkende houttekening na verzaging
SOORTELIJK GEWICHT
Het soortelijk gewicht van een materiaal is het gewicht van één kubieke meter van dat materiaal. Dit
gegeven maakt het mogelijk om verschillende materialen gemakkelijk met elkaar te vergelijken.
Het soortelijk gewicht wordt vaak vergeleken met water, dat een soortelijk gewicht van 1000
kg/m³ heeft. Dit betekent dat materialen met een soortelijk gewicht lager dan 1000 kg/m³ lichter zijn dan
water en materialen met een hoger soortelijk gewicht zwaarder zijn dan water.
Vergelijking van Materialen
Onderstaand overzicht geeft enkele voorbeelden van materialen en hun soortelijk gewicht:
Materiaal Soortelijk Gewicht (kg/m³)
Water 1000
Grenen (hout) 520
Eik (hout) 710
Ipé (hardhout) 1050
Ebben (hardhout) 1100
Beton 2500
Staal 7850
Belang van Soortelijk Gewicht bij Hout
Het soortelijk gewicht van houtsoorten geeft een indicatie van de hardheid en sterkte van het hout. Over
het algemeen geldt:
• Hoe hoger het soortelijk gewicht, hoe zwaarder, harder en vaak ook sterker het hout is.
• Lichtere houtsoorten (zoals grenen) zijn gemakkelijker te bewerken, maar minder geschikt voor
zware constructies.
• Zwaardere houtsoorten (zoals ipé en ebben) zijn harder, slijtvaster en beter geschikt voor
duurzame toepassingen, maar moeilijker te bewerken.
Voorbeeldtoepassingen:
• Grenen: Veelgebruikt voor meubels, vloeren en constructiewerk. Het is licht en makkelijk te
bewerken.
• Eik: Populair voor meubels, parketvloeren en trappen vanwege zijn stevigheid en uitstraling.
• Ipé: Wordt vaak gebruikt voor terrassen en buitentoepassingen vanwege zijn slijtvastheid.
• Ebben: Een zeer harde en zware houtsoort die gebruikt wordt voor fijne afwerkingen,
muziekinstrumenten en decoratieve elementen.
Samenvatting
Het soortelijk gewicht is een belangrijke eigenschap bij het vergelijken en kiezen van materialen. Het geeft
inzicht in de hardheid, sterkte en toepasbaarheid van verschillende houtsoorten en helpt bij het maken
van de juiste keuze voor specifieke interieur- en constructietoepassingen.
4
,LOOFBOMEN VERSUS NAALDBOMEN
Naaldbomen
Naaldbomen hebben specifieke eigenschappen die ze geschikt maken voor verschillende toepassingen:
• Bladeren: Naaldvormige bladeren die hun naalden doorgaans behouden (behalve enkele
uitzonderingen).
• Hout: Zachter en lichter van gewicht (er bestaan uitzonderingen op de regel).
• Prijs: Over het algemeen goedkoper en makkelijker beschikbaar.
• Bewerking: Gemakkelijk te bewerken en ideaal voor het maken van lange planken.
• Toepassingen: Naaldbomen zoals vuren en grenen worden vaak gebruikt voor constructies
waarbij grote overspanningen nodig zijn, zoals dakbalken.
Voorbeelden Gewicht (kg/m³) Duurzaamheid Klasse Hardheid Janka (N)
Vuren (Picea abies) 460 4-5 1600-1900
Grenen (Pinus sylvestris) 520 3-4 2000
Oregon Pine (Pseudotsuga menziesii) 600 3 2900-3400
VUREN GRENEN OREGON PINE
Loofbomen
Loofbomen hebben andere eigenschappen dan naaldbomen:
• Bladeren: Brede, platte bladeren die in de herfst afvallen.
• Hout: Harder en zwaarder (met enkele uitzonderingen).
• Prijs: Duurder vanwege de hogere dichtheid en het intensievere verwerkingsproces.
• Bewerking: Moeilijker om lange planken uit te halen door de structuur van het hout.
• Toepassingen: Loofbomen zoals eik en beuk worden vaak gebruikt voor meubels, vloeren en
andere toepassingen waar stevigheid en esthetiek belangrijk zijn.
Voorbeelden Gewicht (kg/m³) Duurzaamheid Klasse Hardheid Janka (N)
Beuken (Fagus sylvatica) 710 4-5 -
Eiken (Quercus robur) 710 2-4 -
BEUKEN EIKEN
Vergelijking Loofbomen en Naaldbomen
Kenmerk Naaldbomen Loofbomen
Bladtype Naaldvormig, behouden bladeren Breed, plat, verliezen bladeren
Gewicht Lichter (uitzonderingen bestaan) Zwaarder (uitzonderingen bestaan)
Hardheid Zachter Harder
Prijs Goedkoper Duurder
Bewerking Makkelijk te bewerken Moeilijker te bewerken
Voorbeeldtoepassingen Dakbalken, lange overspanningen Meubels, vloeren, decoratie
Samenvatting
Naaldbomen en loofbomen hebben verschillende eigenschappen die ze geschikt maken voor specifieke
toepassingen. Naaldbomen zijn goedkoper, lichter en gemakkelijker te bewerken, terwijl loofbomen
harder, zwaarder en esthetisch aantrekkelijker zijn, wat ze ideaal maakt voor meubels en hoogwaardige
toepassingen.
5
, VERWERKINGEN EN BEWERKING VAN HOUT
BASIS HOUTBEWERKING
Basis houtbewerking:
Massief hout is een veelzijdig materiaal dat door middel van verschillende bewerkingen wordt gevormd
en aangepast voor uiteenlopende toepassingen. De basis van houtbewerking bestaat uit het wegnemen of
opdelen van materiaal om het hout in de gewenste vorm te krijgen. De belangrijkste bewerkingen zijn
zagen, schaven, schuren, snijden, frezen en boren. Laten we deze bewerkingen gedetailleerd bespreken.
Zagen
Zagen is de meest voorkomende bewerking om hout te delen. Er zijn verschillende zaagtechnieken
afhankelijk van de richting van het zaagwerk en het doel van de bewerking.
• Schulpen (verzagen in lengterichting): Dit proces bestaat uit het langs de lengte van de
stam zagen om smalle planken te maken. Dit wordt gebruikt wanneer je een planke met de
richting van de houtvezels in de lengterichting wilt maken. Het voordeel van dit type zagen
is dat het hout sterk blijft. Het nadeel is dat het splijten langs de lengterichting moeilijker is
dan dwars op de vezels, maar de kans op vervorming is groter.
• Afkorten (verzagen in breedterichting): Bij afkorten wordt het hout in de breedte
ingekort. Dit is de meest eenvoudige manier van zagen, maar het kan leiden tot splinteren
als je niet zorgvuldig zaagt.
• Op bool gezaagd vs. op kwartier gezaagd: Het verschil tussen "op bool" en "op
kwartier" gezaagd hout heeft te maken met de manier waarop de stam wordt
gesplitst. "Op bool" betekent dat de planken worden gezaagd langs de boomstam,
terwijl "op kwartier" inhoudt dat de stam in vierkwarten wordt verdeeld. Op
kwartier gezaagd hout heeft vaak een meer uniforme en rechte nerfstructuur,
terwijl op bool gezaagd hout een meer onregelmatige uitstraling kan hebben.
Schaven
Schaven wordt gebruikt om de randen van planken glad, recht en haaks te maken. Dit is vooral belangrijk
voor het verkrijgen van een strakke en rechte afwerking van houten planken.
Schuren
Schuren is een verfijning van het schaven en wordt gebruikt om het houtoppervlak verder glad te maken
en eventuele oneffenheden te verwijderen. Dit gebeurt vaak na het schaven om een egale afwerking te
krijgen en de houtstructuur beter zichtbaar te maken. Schuren kan ook de duurzaamheid van het hout
verbeteren door het oppervlak te verzachten en eventuele splinters te verwijderen.
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur femkesmaers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
71166 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans