Samenvatting Personeel en Organisatie

Samenvatting personeel en
organisatie

DEEL I: Mens en organisatie: een relatie met vele gezichten




H1: Mens en organisatie als vakgebied

Definiëren van het vakgebied (wat bestuderen, hoe bestuderen, waarom bestuderen?)
Mens en organisatie = organizational behaviour (OB)

OB kijkt naar performantie van organisaties én ontwikkeling en welzijn van mensen


Organizational behaviour:

- Bestudeert gedrag van mensen in organisaties en dit op verschillende niveau’s : gedrag van
individu’en, groepen en hele org
- Organisatie = open systeem : kan beïnvloed worden door buitenaf
- Doel OB: begrijpen en verklaren van gedrag in org’s zodat performantie van organisatie
verhoogd kan worden én kwaliteit van werk/welzijn van WN’s verhoogd kan worden
 organisatie moet zowel individuele behoeften en organisatiedoelen verzoenen = dilemma
- OB biedt inzichten aan wetenschappers (leren over antecedenten en gevolgen van gedrag)
en praktijkmensen
- OB = basis voor Human Resource Management (HRM)
- OB = multidisciplinair (combineert methoden en bevindingen uit ≠ andere disciplines)


Drie dualiteiten binnen OB:

Mens – organisatie
Wetenschap – praktijk
Management – A&O psychologie


1. Mens – Organisatie

Organisatie = systeem van bewust gecoördineerde doelgerichte activiteiten
 als mensen zien dat gezamelijke actie meer opbrengt dan individuele
 doelgericht samenwerkingsverband
 Organisatie = dubbele betekenis :
1. sociale entiteit (vb. non-profit org) en proces (vb. organiseren ve evenement)


Gedrag = elke reactie van een individu op een interne of externe prikkel
 bewegen (motoriek), denken (cognitie), voelen (emotie) en willen (motivatie) hangen samen met

1

, gedrag
 om gedrag te begrijpen moeten we deze vier aspecten bekijken, deze komen aan bod binnen OB
 OB bestudeert gedrag dat invloed heeft op performantie org of op welzijn WN
(vb: arbeidsprestaties, verzuim, personeelsverloop, pestgedrag, leiderschapsstijl)



- Organisaties hebben mensen nodig
o Vroeger meer klemtoon op technische zaken en processen (vb. productiesysteem)
o Nu: menselijk kapitaal = cruciaal
o Verschillende domeinen zijn gegroeid vanuit dit besef (vb. HRM)  menselijke factor
zit in elk model
o Personeelstevredenheid  hogere performantie + klanttevredenhedi

EFQM-excellentemodel (kwaliteitsdenken):
klantentevredenheid en personeelstevredenheid zijn gerelateerd aan mekaar
 positieve werkbeleving  positieve houding naar klanten  tevreden klanten
Vb: ook in onderwijs (tevreden leerkacht = tevreden studenten)

- Mensen hebben organisaties nodig
o Belang van arbeid voor algemeen welzijn en psychosociale ontwikkeling individu
o Arbeidstevredenheid en levenstevredenheid versterken mekaar
o Werk biedt meer dan financiële; actief en productief knn zijn, talenten ontwikkelen,
biedt structuur, opbouwen sociale identiteit, sociale interacties
o Arbeid voldoet 3 behoeften:
 Extrinsiek = werk als middel om financiën te vergaren
 Intrinsiek = werk op zich geeft voldoening, sluit aan bij interesses en
competenties
 Sociaal = werk betekent iets voor anderen (vb. goed loon, fijne collega’s,
interessante functie)
 Onderzoek: extrinsieke behoefte (loon) is belangrijkste bij arbeiders (taken
zijn vaak weinig intrinsiek motiverend) – leerkrachten: sociaal en intrinsiek –
zelfstandigen: extrinsiek en intrinsiek

 Mens en organisatie hebben mekaar nodig
 Ook spanningsveld tussen behoeften mensen en belangen organisatie

2. Wetenschap - praktijk

Wetenschappelijk onderzoek geeft richting aan de praktijk
vb: onderzoek: meer autonomie  hogere jobtevredenheid => managers zetten zelfsturende teams
op

Evidence Based Management:
effectieve en onderbouwde beslissingen nemen bij managen van WN’s, teams, organisaties door zich
te baseren op wetenschappelijk onderzoek

4 activiteiten:

- Verzamelen wetenschappelijke evidentie

2