Ziektemechanismen, samenvatting - Prof. Vangoitsenhoven

Prof. Vangoitsenhoven


1. Inleiding ziekte & veroudering
1.1 Situering discipline pathologische fysiologie
Overzicht




EXAMEN: cursustekst = basis
=> kennen

Pathologische fysiologie = hypothese & nadenken over ganse organisme
=> nodig in differentiaaldiagnose & onderzoek

1.2 ziekte
Activiteit
Wat is normaal & wat is abnormaal

Ziekteactiviteit kan acuut of chronisch zijn
=> ziekte van Chron (= chronisch)
=> buikgriep (= acuut)

Kan er volledige genezing zijn
= restitutio ad interim

Bij chronische pathologie
=> is er effect op reserves?
=> bv. Is longcapaciteit achteruit



Evolutie
Verschillende schadelijke factoren

CHEMISCH:
1. Caustisch
Zuren: chemische reacties

Wat kan zuur doen?
- Eiwit denatureren (= vorm veranderen)
- Ceviche => koken met zuurtegraad, op basis van zuur
vis bereiden

1

, Prof. Vangoitsenhoven


2. Toxines/milieu
Toxines kunnen effect veroorzaken in lichaam

Bv. Cholera effect op CFTR
= kanaal betrokken bij cystic fibrosis

Bv. Asbest
= kankerverwekkend -> ontsteking in pleura




3. Genotsmiddelen, drugs & voeding
Bv. Roken effect op veel delen lichaam
- Bloedvaten
- Longen
- Mond




FYSISCH:
1. Mechanische trauma
2. Overbelasting
3. UV (zon) & ioniserende straling




2

, Prof. Vangoitsenhoven

INFECTIE <-> INFLAMMATIE:
Inflammatie: ontsteking (rubor, dolor, calor)
=> kan door verschillende oorzaken

Infectie: inflammatie veroorzaakt door ander mechanisme dat ontsteking veroorzaakt

HYPOXIE - ISCHEMIE
-> kan problemen leveren aan mensen met longaandoeningen/hartproblemen




Systemische effecten hypoxie
- Verhoging ademhaling
- Verhoogde hartslag
- Effect perifere bloedvaten
Lokale effecten hypoxie
!! Ook verhoging ademhaling & hartslag
=> macroprocessen

Als langdurig hypoxische omstandigheden, dan
kan effect hebben op kleiner niveau

Bv. Nieuwe bloedvatvorming stimuleren
(= angiogenese)
+meer rbc aanmaken
+andere substraten dan O2 gebruiken




Terrein: lichaam op zichzelf is terrein waar ziektes zich kunnen afspelen

GENETISCHE FACTOREN:
1. Mendeliaans: 1 gen
Bv. Mucoviscidose -> CFTR gen

CFTR: chloorkanalen verantwoordelijk voor mucoviscidose
& deze zorgen voor verstopping luchtwegen
& zorgen ook voor verstopping in pancreas

!! Moet rekening houden met welke mutatie CFTR
=> soms geen eiwitproductie, soms probleem conductantie, …
3

, Prof. Vangoitsenhoven

2. Multifactorieel - polygenisch
Bv. Overgewicht door verschillende factoren bepaald
=> 40-70% lichaamsgewicht genetisch bepaald
=> mensen met overgewicht niet te snel stigmatiseren

3. Ras
Bv. Mensen met aziatische achtergrond hebben sneller type II diabetes




Voorbeeld: hongerwinter 2014-2015
=> meer kans op diabetes type II

In hongerwinter (einde WOII)
-> hebben rantsoenering moeten invoeren
-> x-as: rantsoenering in kilocal in winter & voorjaar
-> y-as: % blootgestelde of niet blootgestelde broers/zussen

Als samenvattende lijn, dan zien dat ze er heel stuk onder
liggen
DUS: aantal DNA methylatie verschilt bij baby’s geboren na
zwangerschap tijdens hongerwinter
& hogere kans op overgewicht/obesitas




OMGEVINGSFACTOREN
- Voeding
- Hygiëne
- Stress
- Hoogte, t°

Pathologisch
Wat is abnormaal/pathologisch?

Bv. Fenylketonurie (= PKU)
- kinderen geboren met probleem n dit enzyme, qua IQ lager scoren dan normale populatie
- Geen overlap & geen twijfel over
!! Opsporen via hielprik
=> dan kan rekening houden met hoeveel fenylalanine aangeboden
=> kan dan kinderen normaal IQ laten krijgen

MAAR: meeste aandoeningen veel moeilijker
Bv. Diabetes
- Diastolische bloeddruk < 90 = goed
- Diastolische bloeddruk > 100 = slecht
LET OP: is geen duidelijke overgang, moet inschatting
maken als patiënt voor u zit




4