Samenvatting - Oog en zien

HO 1 – ANATOMIE & FYSIOLOGIE VAN HET OOG EN DE GEZICHTSBANEN
Grote anatomie
Voorkamer: tss cornea en iris
Pupil: gaatje in iris




Lagen van de oogbol

 3 lagen: fibreuze tunica, vasculaire tunica, retina
 Tunica fibrosa: op dezelfde wijze gevormd als de dura
mater van de hersenen, en ook daarmee verbonden
 Tunica vasculosa: homoloog met de arachnoidea en
de pia mater van de hersenen




Anatomie van cornea
 = transparant venster van het oog
 Cornea = 0,5 mm
 Geen bloedvaten
 Niet-gemyeliniseerde zenuwuiteinden
 Specifieke structuur: regelmatig ordening van collageen (vnl
type 1)
 Hoornvlies/cornea bevat 5 lagen: meerlagig epitheel,
membraan van Bowman, stroma (collageen, kerotocyten),
membraan van Descemet (basale membraan), endotheel

Anatomie van sclera
 = Niet-transparante fibreuze wand van het oog
 Ongeordende schikking van het collageen
 Dunst thv de vasthechting van de oogspieren




1

,Cornea
Meerlagig, niet-gekeratiniseerd plaveiselepitheel
 Lucht/traanfilm interface is het sterkste refractieve interface
van het oog
 Oppervlakkige epitheelcellen met microvilli, daar gaat de
traanfilm aan vasthechten
 Droge ogen: traanfilm kan minder aanhechten aan microvilli




Structuur van stroma
 Keratocyten
 Collageen I en VI
 Grondsubstantie van proteoglycans
 Theorie van Maurice: Transparantie van de cornea wordt
bepaald door de regelmatige schikking van de collageenfibrillen




Endotheel
 Endothelium = monolaag van hexagonale cellen
o = honingsgraadstructuur
 Functie: water wegpompen uit het corneale stroma (ATP-dependente pomp)
o → handhaven van transparentie hoornvlies
o Endotheelcellen gaan constant water wegpompen naar de voorkamer




Veroudering van het corneale endotheel
 Humane endotheelcellen prolifereren niet!
 Met stijgende leeftijd:
o De celdensiteit neemt af
o Toenemend polymorfisme en polymegethisme van de cellen




2

,Transparantie van cornea
 Falen van de endotheliale pompfunctie → stromaal oedeem → grijzig worden van hoornvlies

Regelmatig voorvlak van de cornea
 De cornea is qua refractieve sterkte belangrijker dan de lens (ongeveer 43 D)
 Elke verandering in de kromming heeft een groot impact op de sterkte van het oog →myopie,
hypermetropie, astigmatisme → lasercorrectie
 Elke onregelmatigheid van het corneale oppervlak heeft een groot impact op de
beeldkwaliteit en de gezichtsscherpte
 Keratoconus = genetisch bepaalde ziekte waarbij het hoornvlies conisch vervormt

= keratoconus




Corneale innervatie
 Vanuit de nervus trigeminus V tak 1
 Met korte en lange ciliaire takken en een nasociliaire tak
 Meest dense innervatie van het lichaam
 Vooral onder en in het epitheel
o Minstens dat je een krasje hebt op epitheel  ga je voelen door de dense innervatie

Anatomie van conjunctiva
 2 lagen: epitheel en substantia propria
 Meerlagig niet-keratiniserend plaveiselepitheel met slijmbekercellen
 Substantia propria is een los bindweefsel dat sterk gevasculariseerd is en waarin lymfoïd weefsel sterk aanwezig
is
 Conjunctiva (bindvlies) is minder gevoelig dan cornea
 Fornix: omslagzijde tss de 2 type conjunctiva




Bulbaire, palpebrale conjunctiva en fornix




Bulbaire conjunctiva Inferior palpebrale conjunctiva en fornix


3

, Inspectie van de palpebrale conjunctiva: omdraaien van het bovenooglid
 Patient kijkt de hele tijd naar beneden zodat de levatorspier ontspant




Anatomie van oogleden
 Functie
o Regelmatig bevochtigen van de
cornea
o Beschermen van het oog
 Meibomian kliertjes: maken lipiden (deel
van traanvocht)



De tranen: aanmaak en afvoer




Afvoer van traanklier frontaal verstopt  droog oog
Tranen worden aangemaakt door traanklier

Structuur van traanfilm
 Meibomiuskliertjes  lipiedenlaag
 Traanklier en accessorische kliertjes  waterige faze
 Slijmbekercellen  mucuslaag

→ Glad oppervlak voor goede gezichtsscherpte




4