samenvatting argumentatieleer (FOA1BA)

Argumentatieleer
Hst1: basisbegrippen....................................................................................3
Wat is argumentatie .......................................................................................................................................... 3
Argumenteren als taalhandeling/speech act ................................................................................................. 4
Overtuigen mbv ethos, pathos en logos .......................................................................................................... 7
Argumentatieleer VS logica ............................................................................................................................. 8
Argumentatieleer VS redeneren ..................................................................................................................... 8
Argumenteren VS verklaren............................................................................................................................. 8
Verklaren VS begrijpen .................................................................................................................................. 10
Hst 2: indicatoren en structuren..................................................................... 11
Argumentatieve indicatoren ............................................................................................................................ 11
Argumentatiestructuren................................................................................................................................. 13
Hst 3: het categorisch syllogisme.................................................................... 16
Basisbegrippen predicaatlogica ..................................................................................................................... 16
Het categorisch syllogisme ............................................................................................................................ 21
Het quasi-categorisch syllogisme .................................................................................................................. 23
Redeneerfouten................................................................................................................................................ 24
Hst 4: het propositioneel syllogisme ................................................................. 25
Basisbegrippen propositielogica..................................................................................................................... 25
Modus Ponens .................................................................................................................................................... 27
Modus tollens & reductio ad absurdum ........................................................................................................ 28
Het hypothetisch en disjunctief syllogisme ................................................................................................ 30
Redeneerfouten................................................................................................................................................ 31
Hst 5: redeneren met logische operatoren in natuurlijke taal ..................................... 33
Contradictie ...................................................................................................................................................... 33
Transitiviteit .................................................................................................................................................... 33
‘en’ VS conjunctie ............................................................................................................................................. 33
‘of’ VS disjunctie .............................................................................................................................................. 34
“ als…dan” VS materiele implicatie ................................................................................................................ 35
Hst 6: deductie, inductie en abductie ............................................................... 38
Deductie ............................................................................................................................................................ 38
inductie .............................................................................................................................................................. 39
Abductie ............................................................................................................................................................ 40
Hst 7: enthymeem, epicheireem en model van Toulmin ............................................. 43
Het enthymeem: deductie met ontbrekende premissen ............................................................................ 43
Problemen met ontbrekende premissen ....................................................................................................... 44
1

, Het emicheireem: deductie en ondersteunende premissen ...................................................................... 45
Het model van Toulmin .................................................................................................................................... 46
Hst 8: argumentatie door associatie: opeenvolging en co-existentie .............................. 48
Argumentatie obv opeenvolgingsrelaties (na elkaar).................................................................................. 48
Argumentatie obv co-existentierelaties (tegelijk) .................................................................................... 50
Persoon-gedrag................................................................................................................................................. 50
Persoon-groep ................................................................................................................................................... 50
Wezen-symptoom ............................................................................................................................................. 50
Hst 9: argumentatie door associatie: inductie/analogie ............................................ 51
Argumentatie obv inductie/generalisatie .................................................................................................... 51
Argumentatie obv analogie/vergelijking....................................................................................................... 51
hst 10: argumentatie door dissociatie ............................................................... 53
grondleggers ..................................................................................................................................................... 53
Problemen .......................................................................................................................................................... 53
hst 11: drogredenen mbt zender en ontvanger ..................................................... 53
argumentum ad hominem ................................................................................................................................. 53
Argumentum ad populum (bandwagon argument) ........................................................................................ 53
Argumentum ad verecundiam ......................................................................................................................... 54
Argumentum ad misericordiam ...................................................................................................................... 54
Argumentum ad baculum ................................................................................................................................. 54
Hst 12: drogredenen mbt de boodschap ............................................................. 55
Verschuiven van de bewijslast (burden of proof) ....................................................................................... 55
Standpunt van tegenstander vertekenen (de stroman) ............................................................................. 55
Argumentum ad ignorantiam........................................................................................................................... 55
Cirkelredenering (petitio principii/ begging the question) ........................................................................ 55
Post hoc ergo propter hoc .............................................................................................................................. 56
Argumentum ad consequentam....................................................................................................................... 56
Hellend vlak (slippery slope) argument ......................................................................................................... 56
Divisio................................................................................................................................................................. 56
Composition/sexundum quid ........................................................................................................................... 56




2

,Deel 1: inleiding

Hst1: basisbegrippen
Wat is argumentatie
Argumentatie: je wilt iemand overtuigen
Je kan een onderscheid maken tussen een standpunt en de rechtvaardiging ervan




In vb: - standpunt: jij gaat niet alleen op vakantie
- rechtvaardiging: ‘toen je zus 14 was lieten we haar ook niet gaan’




In vb: - standpunt: de eerste zin
- rechtvaardiging: 2de zin van Tom en zin 3 van Tom is rechtvaardiging van tweede zin


Voorbeeld 4, 5, 6 en 7 tonen aan dat argumentatie subjectief is

Kenmerken
 argumentatie is een verbale activiteit
 argumentatie is sociale activiteit
o itt puur logisch redeneren
o je hebt een spreker (zender) en toehoorder (ontvanger) nodig om te argumenteren
o willen mensen overtuigen in een conflict

 argumentatie is een verstandelijke activiteit
o je gaat gebruik maken van rationele argumenten (in ideale geval)
o in praktijk komt daar toch vaak een emotionele kant bij kijken

 argumentatie draait om een standpunt, mening
o heeft subjectieve component

 argumentatie dient ter rechtvaardiging van een standpunt
 argumentatie bestaat uit een constellatie van uitspraken met rechtvaardigingspretentie
o er zit wel degelijk een (hiërarchische) structuur in  je moet dit in een geheel
interpreteren

 argumentatie is gericht op verkrijgen van instemming van een rationeel oordelend publiek
o poging om publiek iets te laten doen




3

, want & dus zijn connectoren
dus = duid rechtvaardiging aan

volgorde van standpunt en rechtvaardiging ligt dus niet vast

evaluatie van argumentaties
 zowel afzonderlijke delen bekijken als de gehele structuur

 onderscheid tussen deugdelijke en ondeugdelijke vertrekpunten van argumentaties
 onderscheid tussen deugdelijke en ondeugdelijke argumentatieschema’s
 systematische beschrijving van normen/criteria bij beoordeling van deugdelijkheid (in 1. en 2.)


Argumenteren als taalhandeling/speech act
Speech act  John Langshaw Austin

Basiscomponenten van de taalha ndeling
1. locutieve handeling / locutie
 spreken
o utterance act = materiele/fysische handeling (spraakklanken uiten)
 manier waarop/hoe je spreekt
o propositional act = meer naar inhoud kijken (achtergrond, verwijzen naar fictieve, reële
wereld)
 waarover je spreekt

2. illocatieve handeling / illocutie
= manier waarop de preferentiële situatie wordt benaderd
 taalhandeling in enge zin
 conventionele waarde van een zin in bepaalde communicatieve interactie
 wat heb je gedaan door te spreken / actie



3. perlocutieve handeling / perlocutie
o perlofuctief doel = doel dat spreker nastreeft met taalhandeling
o perlocutionair effect = effect dat een taalhandeling teweegbrengt

 wat zijn de gevolgen van spreken / reactie




4