INHOUDSOPGAVE
1. proloog: all natirue ....................................................................................................................................... 4
1.1 inleiding:......................................................................................................................................................4
1.2 oerknal en evolutie .......................................................................................................................................4
2. Homo arises ................................................................................................................................................ 5
2.1 menswording ...............................................................................................................................................5
2.2 de zwervende mens: jagen en verzamelen .....................................................................................................5
3. oude beschaving (5000 vC- 800 vC)................................................................................................................ 6
3.1 inleiding.......................................................................................................................................................6
3.2 de neolithise revolutie ..................................................................................................................................6
3.3 het oude nabije oosten .........................................................................................................................................6
1. inleiding ...................................................................................................................................................... 8
2. oudste periode: … - 750 vC............................................................................................................................ 8
2.1 cultuur: homeros .........................................................................................................................................8
3. kalssieke periode: 750 vC- 300 vc .................................................................................................................. 8
3.3 cultuur .............................................................................................................................................................. 10
3.3 ROme staddstaat ....................................................................................................................................... 11
4. imperium: 300 vc – 500 nC .......................................................................................................................... 11
4.1 Alexander de grote (4e Eeuw vc) .................................................................................................................. 11
4.2 rome, keizerrijk .......................................................................................................................................... 12
4.3 rome, het verval ......................................................................................................................................... 13
1. rome wankelt: … - 467 nC ........................................................................................................................... 14
2. Rome valt: 476 nC ...................................................................................................................................... 15
3. franken: clovis en de merovingers (500 – 750 nc) ......................................................................................... 16
4. de franken: karel en de karolingers (750 – 1000 nc) ....................................................................................... 16
5. bestuur: het feodale systeem ..................................................................................................................... 17
6: economie: het ‘domein’ .................................................................................................................................. 17
het christelijke westen ............................................................................................................................................. 17
1. demografie van volle en late middeleeuwen ................................................................................................ 18
2. handel en steden ....................................................................................................................................... 18
3. Intellectuelen & universiteiten ................................................................................................................... 19
4. kunst en cultuur ......................................................................................................................................... 20
1
,5. ridders en oorlog ........................................................................................................................................ 20
6. koningen (= leenheren) en vazallen (= leenmannen) .................................................................................... 21
7. gelovigen en ketters ................................................................................................................................... 21
0. inleiding .................................................................................................................................................... 22
1. de zwanenzang* vh middeleeuwse wereldbeeld (*laatste werk/ daad) ......................................................... 22
1.1 humanisme van de renaissance.................................................................................................................. 22
2. op snelheid: absolutisme, wetenschap ....................................................................................................... 22
2.1 de absolutie macht van de vorst.................................................................................................................. 22
3. economie .................................................................................................................................................. 25
3.1 Ontdekkingsreizen: ............................................................................................................................................ 25
3.2 kolonisatie ................................................................................................................................................. 26
3.3 europese economie ................................................................................................................................... 26
3.4 de sociale toestand: de standenmaatschappij............................................................................................. 26
4. ideologisch conflict: reformatie .................................................................................................................. 27
4.1 Reformatie: ....................................................................................................................................................... 27
4.2 Contrareformatie en katholieke hervorming ........................................................................................................ 27
5. kunst en cultuur ......................................................................................................................................... 28
0. inleiding .................................................................................................................................................... 29
1. opkomst van volk en industrie .................................................................................................................... 29
1.1 franse revolutie en de fransen in ons land .................................................................................................... 29
1.2 naar de belgische onafhankelijkheid ........................................................................................................... 30
1.3 het ontstaan van democratische nationale staten in europa ......................................................................... 31
2. economie .................................................................................................................................................. 31
2.1 landbouw .................................................................................................................................................. 31
2.2 industriële revolutie ................................................................................................................................... 32
2.3 sociale situatie .......................................................................................................................................... 32
3. religie & cultuur, 19e eeuw .......................................................................................................................... 33
3.1 religie ................................................................................................................................................................ 33
3.2 Kunst en cultuur in de 19e eeuw .......................................................................................................................... 33
4. de wereld brandt ........................................................................................................................................ 34
4.1 eerste wereldoorlog ................................................................................................................................... 34
4.2 het interbellum en de tweede wereldoorlog ................................................................................................. 35
5. religie en cultuur, 20e eeuw ......................................................................................................................... 36
5.1 cultuur: ..................................................................................................................................................... 36
2
,6. eigen tijd (1945-…) ...................................................................................................................................... 37
6.1 gemengde economie en democratie ........................................................................................................... 37
6.2 koude oorlog.............................................................................................................................................. 37
6.3 Europese samenwerking: heet project vd EU ............................................................................................... 38
6.4 intermezzo: liberalisme, socialisme, nationalisme, confessionalisme .......................................................... 38
3
, OUDSTE PERIODES
1. PROLOOG: ALL NATIRUE
1.1 INLEIDING:
Het ontstaan vh heelal tot de missing link: Ontstaan heelal: 13,8 miljard jaar geleden
1.2 OERKNAL EN EVOLUTIE
Ontstaan heelal door Big Bang of oerknal. In die ontploffing zat het ontstaan van tijd, ruimte, kracht, sterren, nevels,
planeten… Georges Lemaître publiceerde in 1927 zijn theorie. Bij de oerknal kwam een energiestoot vrij (= zwaartekracht)
+ zorgde voor ontstaan v minuscule deeltjes die zich verbonden tot atomen. Zij verzamelde zich tot wolken van
gloeiendheet stof, waaruit sterren ontstonden. Zij verbonden in roterende groepen en zo kwamen er sterrenstelsels of
Melkwegen.
- Ontstaan zon: 4,6 miljard jaar geleden. Planten die rond de zon cirkelen zijn even oud (aarde,…)
(zon: mercurius > venus > aarde > mars > jupiter > saturnus > uranus > neptunus)
Door botsing met een andere jonge planeet veranderde de aardkern en dampkring en kreeg de aarde een man uit de
brokstukken vd botsing. Aarde ging trager om zijn as wentelen en er kwam een vierentwintigurendag.
Op de aarde: aanhoudende regen die oceanen, zeeën en meren kon vullen. Het onstaan van leven in de diepte van de
oceanen (eencellige bacteriën) of net onder het zeeoppervlak en produceerden O (zuurstof) en CO2 (koolstofdioxide).
4
1. proloog: all natirue ....................................................................................................................................... 4
1.1 inleiding:......................................................................................................................................................4
1.2 oerknal en evolutie .......................................................................................................................................4
2. Homo arises ................................................................................................................................................ 5
2.1 menswording ...............................................................................................................................................5
2.2 de zwervende mens: jagen en verzamelen .....................................................................................................5
3. oude beschaving (5000 vC- 800 vC)................................................................................................................ 6
3.1 inleiding.......................................................................................................................................................6
3.2 de neolithise revolutie ..................................................................................................................................6
3.3 het oude nabije oosten .........................................................................................................................................6
1. inleiding ...................................................................................................................................................... 8
2. oudste periode: … - 750 vC............................................................................................................................ 8
2.1 cultuur: homeros .........................................................................................................................................8
3. kalssieke periode: 750 vC- 300 vc .................................................................................................................. 8
3.3 cultuur .............................................................................................................................................................. 10
3.3 ROme staddstaat ....................................................................................................................................... 11
4. imperium: 300 vc – 500 nC .......................................................................................................................... 11
4.1 Alexander de grote (4e Eeuw vc) .................................................................................................................. 11
4.2 rome, keizerrijk .......................................................................................................................................... 12
4.3 rome, het verval ......................................................................................................................................... 13
1. rome wankelt: … - 467 nC ........................................................................................................................... 14
2. Rome valt: 476 nC ...................................................................................................................................... 15
3. franken: clovis en de merovingers (500 – 750 nc) ......................................................................................... 16
4. de franken: karel en de karolingers (750 – 1000 nc) ....................................................................................... 16
5. bestuur: het feodale systeem ..................................................................................................................... 17
6: economie: het ‘domein’ .................................................................................................................................. 17
het christelijke westen ............................................................................................................................................. 17
1. demografie van volle en late middeleeuwen ................................................................................................ 18
2. handel en steden ....................................................................................................................................... 18
3. Intellectuelen & universiteiten ................................................................................................................... 19
4. kunst en cultuur ......................................................................................................................................... 20
1
,5. ridders en oorlog ........................................................................................................................................ 20
6. koningen (= leenheren) en vazallen (= leenmannen) .................................................................................... 21
7. gelovigen en ketters ................................................................................................................................... 21
0. inleiding .................................................................................................................................................... 22
1. de zwanenzang* vh middeleeuwse wereldbeeld (*laatste werk/ daad) ......................................................... 22
1.1 humanisme van de renaissance.................................................................................................................. 22
2. op snelheid: absolutisme, wetenschap ....................................................................................................... 22
2.1 de absolutie macht van de vorst.................................................................................................................. 22
3. economie .................................................................................................................................................. 25
3.1 Ontdekkingsreizen: ............................................................................................................................................ 25
3.2 kolonisatie ................................................................................................................................................. 26
3.3 europese economie ................................................................................................................................... 26
3.4 de sociale toestand: de standenmaatschappij............................................................................................. 26
4. ideologisch conflict: reformatie .................................................................................................................. 27
4.1 Reformatie: ....................................................................................................................................................... 27
4.2 Contrareformatie en katholieke hervorming ........................................................................................................ 27
5. kunst en cultuur ......................................................................................................................................... 28
0. inleiding .................................................................................................................................................... 29
1. opkomst van volk en industrie .................................................................................................................... 29
1.1 franse revolutie en de fransen in ons land .................................................................................................... 29
1.2 naar de belgische onafhankelijkheid ........................................................................................................... 30
1.3 het ontstaan van democratische nationale staten in europa ......................................................................... 31
2. economie .................................................................................................................................................. 31
2.1 landbouw .................................................................................................................................................. 31
2.2 industriële revolutie ................................................................................................................................... 32
2.3 sociale situatie .......................................................................................................................................... 32
3. religie & cultuur, 19e eeuw .......................................................................................................................... 33
3.1 religie ................................................................................................................................................................ 33
3.2 Kunst en cultuur in de 19e eeuw .......................................................................................................................... 33
4. de wereld brandt ........................................................................................................................................ 34
4.1 eerste wereldoorlog ................................................................................................................................... 34
4.2 het interbellum en de tweede wereldoorlog ................................................................................................. 35
5. religie en cultuur, 20e eeuw ......................................................................................................................... 36
5.1 cultuur: ..................................................................................................................................................... 36
2
,6. eigen tijd (1945-…) ...................................................................................................................................... 37
6.1 gemengde economie en democratie ........................................................................................................... 37
6.2 koude oorlog.............................................................................................................................................. 37
6.3 Europese samenwerking: heet project vd EU ............................................................................................... 38
6.4 intermezzo: liberalisme, socialisme, nationalisme, confessionalisme .......................................................... 38
3
, OUDSTE PERIODES
1. PROLOOG: ALL NATIRUE
1.1 INLEIDING:
Het ontstaan vh heelal tot de missing link: Ontstaan heelal: 13,8 miljard jaar geleden
1.2 OERKNAL EN EVOLUTIE
Ontstaan heelal door Big Bang of oerknal. In die ontploffing zat het ontstaan van tijd, ruimte, kracht, sterren, nevels,
planeten… Georges Lemaître publiceerde in 1927 zijn theorie. Bij de oerknal kwam een energiestoot vrij (= zwaartekracht)
+ zorgde voor ontstaan v minuscule deeltjes die zich verbonden tot atomen. Zij verzamelde zich tot wolken van
gloeiendheet stof, waaruit sterren ontstonden. Zij verbonden in roterende groepen en zo kwamen er sterrenstelsels of
Melkwegen.
- Ontstaan zon: 4,6 miljard jaar geleden. Planten die rond de zon cirkelen zijn even oud (aarde,…)
(zon: mercurius > venus > aarde > mars > jupiter > saturnus > uranus > neptunus)
Door botsing met een andere jonge planeet veranderde de aardkern en dampkring en kreeg de aarde een man uit de
brokstukken vd botsing. Aarde ging trager om zijn as wentelen en er kwam een vierentwintigurendag.
Op de aarde: aanhoudende regen die oceanen, zeeën en meren kon vullen. Het onstaan van leven in de diepte van de
oceanen (eencellige bacteriën) of net onder het zeeoppervlak en produceerden O (zuurstof) en CO2 (koolstofdioxide).
4