DEEL 4 (pwp V): Lokale besturen De gemeenten, de
provincies en de OCMW’s
HB 161-185
Inleiding
Territoriale decentralisatie bestaat al zeer lang, sinds 1831 werd een pakket overheidstaken
toebedeeld aan lokale organen die elk voor hun stuk grondgebied beslissingen kunnen
nemen onder toezicht van een overheid gezagsspreiding, niet = federalisme
- Wetgeving gemeenten en provincies gewestbevoegdheid
- Wetgeving OCMW’s. gemeenschapsbevoegdheid
Hoofdstuk 1. De gemeenten
A. Algemeen
- 581 gemeenten 300 VL, 262 WL, 19 BHG
- 300 vlaamse gemeenten
aanmoediging vrijwillige fusies, doel: sterke lokale besturen
- Terminologie
o Deelgemeente
= gemeenten VOOR de fusie bv. Nevele in Deinze
o Stad
= gemeente die bijzondere titel stad mag voeren, geen statutair verschil
o District
= in gemeenten met meer dan 100.000 inwoners kunnen organen worden
opgericht met rechtstreeks verkozen leden
tot nu toe enkel Antwerpen
o Bij elke gemeente: OCMW
B. Bevoegdheden van de gemeenten
1° Gemeentelijke belangen
- Alle plaatselijke aangelegenheden tenzij hogere overheid er zich bevoegd voor acht
- Via gemeentelijke verordeningen
- Bv organisatie brandweer
2° Medebewindstaken
= uitvoering van taken die hogere bestuursniveaus aan dee gemeenten opdragen
o Uitvoeringstaken (bv uitreiken rijbewijs)
o Invulling geven aan beleid binnen vooraf bepaald kader
C. Organen van de gemeente
1° Gemeenteraad – algemeen
- Vertegenwoordigend orgaan
- Rechtstreeks verkozen
- Kan regels (verordeningen) vaststellen
, 1.1° Gemeenteraad – samenstelling
IN DECREET LOKAAL BESTUUR ALLE INFO
- Zetelverdeling methode Imperiali (voordeel grote partijen)
- Voorwaarden om te mogen stemmen (actief kiesrecht)
o 18j
o Ingeschreven bevolkingsregister gemeente
o Belg/ EU-burger of niet-EU-Burger mits aanvraag bij gemeentebestuur
- Verkiesbaarheidsvoorwaarden
o 18j
o Ingeschreven bevolkingsregister
o Belg/ EU-burger
- Betwistingen: Raad voor verkiezingsbetwistingen
- Voorzitter
Gekozen door leden gemeenteraad, onder hun leden
Vaak burgemeester
- Gemeenteraadsledenn = OCMW-raadsleden
2° Gemeenteraad – bevoegdheden
- Normerend = regelgevend bestuursorgaan van de gemeente`
- Toegewezen bevoegdheden + residuaire bevoegdheden inzake gemeentelijke
aangelegenheden, dus voor gemeenteraad indien niet aan ander orgaan toegewezen
- Maken van gemeentelijke reglementen
o Huishoudelijk reglement: werking gemeenteraad
o Reglement inwendig bestuur: interne organisatie gemeentelijke diensten (bv
sporthal)
o Politieverordeningen: handhaving openbare orde en veiligheid in de
gemeente (+ burgemeester) (bv verkeer vlot laten verlopen)
- Goedkeuring gemeentelijke begroting en begrotingswijzigingen
o Uitwerking ontwerp door college burgemeester en schepenen
o Goedkeuring door gemeenteraad
- Beslissing om districten op te richten
o Districtsraad – rechtstreekse verkiezingen, vallen samen met die van de
gemeenteraad
o Districtsvoorzitter
o Districtscollege
- Controle burgemeester en schepenen op uitvoering beleid
o Diverse mogelijkheden
Bv vraagrecht, constructieve motie wantrouwen tegen CBS
PARTICIPATIE VAN DE BURGER OP GEMEENTELIJK NIVEAU (niet in boek)
- Klachtenbehandeling vrij te kiezen welk systeem
- Voorstellen en vragen van burgers burgers kunnen zelf V & V over gemeentelijke
beleidsvoering en dienstverlening op de agenda van de gemeenteraad laten zetten,
doel: maatschappelijk debat uitlokken
provincies en de OCMW’s
HB 161-185
Inleiding
Territoriale decentralisatie bestaat al zeer lang, sinds 1831 werd een pakket overheidstaken
toebedeeld aan lokale organen die elk voor hun stuk grondgebied beslissingen kunnen
nemen onder toezicht van een overheid gezagsspreiding, niet = federalisme
- Wetgeving gemeenten en provincies gewestbevoegdheid
- Wetgeving OCMW’s. gemeenschapsbevoegdheid
Hoofdstuk 1. De gemeenten
A. Algemeen
- 581 gemeenten 300 VL, 262 WL, 19 BHG
- 300 vlaamse gemeenten
aanmoediging vrijwillige fusies, doel: sterke lokale besturen
- Terminologie
o Deelgemeente
= gemeenten VOOR de fusie bv. Nevele in Deinze
o Stad
= gemeente die bijzondere titel stad mag voeren, geen statutair verschil
o District
= in gemeenten met meer dan 100.000 inwoners kunnen organen worden
opgericht met rechtstreeks verkozen leden
tot nu toe enkel Antwerpen
o Bij elke gemeente: OCMW
B. Bevoegdheden van de gemeenten
1° Gemeentelijke belangen
- Alle plaatselijke aangelegenheden tenzij hogere overheid er zich bevoegd voor acht
- Via gemeentelijke verordeningen
- Bv organisatie brandweer
2° Medebewindstaken
= uitvoering van taken die hogere bestuursniveaus aan dee gemeenten opdragen
o Uitvoeringstaken (bv uitreiken rijbewijs)
o Invulling geven aan beleid binnen vooraf bepaald kader
C. Organen van de gemeente
1° Gemeenteraad – algemeen
- Vertegenwoordigend orgaan
- Rechtstreeks verkozen
- Kan regels (verordeningen) vaststellen
, 1.1° Gemeenteraad – samenstelling
IN DECREET LOKAAL BESTUUR ALLE INFO
- Zetelverdeling methode Imperiali (voordeel grote partijen)
- Voorwaarden om te mogen stemmen (actief kiesrecht)
o 18j
o Ingeschreven bevolkingsregister gemeente
o Belg/ EU-burger of niet-EU-Burger mits aanvraag bij gemeentebestuur
- Verkiesbaarheidsvoorwaarden
o 18j
o Ingeschreven bevolkingsregister
o Belg/ EU-burger
- Betwistingen: Raad voor verkiezingsbetwistingen
- Voorzitter
Gekozen door leden gemeenteraad, onder hun leden
Vaak burgemeester
- Gemeenteraadsledenn = OCMW-raadsleden
2° Gemeenteraad – bevoegdheden
- Normerend = regelgevend bestuursorgaan van de gemeente`
- Toegewezen bevoegdheden + residuaire bevoegdheden inzake gemeentelijke
aangelegenheden, dus voor gemeenteraad indien niet aan ander orgaan toegewezen
- Maken van gemeentelijke reglementen
o Huishoudelijk reglement: werking gemeenteraad
o Reglement inwendig bestuur: interne organisatie gemeentelijke diensten (bv
sporthal)
o Politieverordeningen: handhaving openbare orde en veiligheid in de
gemeente (+ burgemeester) (bv verkeer vlot laten verlopen)
- Goedkeuring gemeentelijke begroting en begrotingswijzigingen
o Uitwerking ontwerp door college burgemeester en schepenen
o Goedkeuring door gemeenteraad
- Beslissing om districten op te richten
o Districtsraad – rechtstreekse verkiezingen, vallen samen met die van de
gemeenteraad
o Districtsvoorzitter
o Districtscollege
- Controle burgemeester en schepenen op uitvoering beleid
o Diverse mogelijkheden
Bv vraagrecht, constructieve motie wantrouwen tegen CBS
PARTICIPATIE VAN DE BURGER OP GEMEENTELIJK NIVEAU (niet in boek)
- Klachtenbehandeling vrij te kiezen welk systeem
- Voorstellen en vragen van burgers burgers kunnen zelf V & V over gemeentelijke
beleidsvoering en dienstverlening op de agenda van de gemeenteraad laten zetten,
doel: maatschappelijk debat uitlokken
