Tab 3.3 Kinderverpleegkunde zorg op maat
Inhoudstafel
1 Neonatologie (Evy Present).................................................................................................................4
1.1 De premature pasgeborene..........................................................................................................4
1.2 De dysmature pasgeborene..........................................................................................................4
1.3 Levensvatbaarheid........................................................................................................................5
1.4 Verpleegkundige acties op neonatologie......................................................................................5
1.5 Infectiepreventie..........................................................................................................................5
1.6 Algemene indruk bij de pasgeborene...........................................................................................6
1.6.1 Eerste indruk van de pasgeboren..........................................................................................6
1.6.2 Reflexen na de geboorte........................................................................................................6
1.6.3 Apgarscore.............................................................................................................................6
1.6.4 Bewustzijn..............................................................................................................................7
1.6.5 Huidskleur..............................................................................................................................7
1.6.6 Hyperbilirubinemie................................................................................................................7
1.6.7 Pathologische kernicterus......................................................................................................7
1.6.8 Gastro-intestinaal..................................................................................................................7
1.6.9 Vochthuishouding..................................................................................................................7
1.7 Vitale parameters.........................................................................................................................7
1.7.1 Temperatuur..........................................................................................................................7
1.7.2 Ademhaling............................................................................................................................8
1.7.3 Hartfrequentie.......................................................................................................................8
1.7.4 Bloeddruk..............................................................................................................................8
1.8 Voedingsbeleid.............................................................................................................................8
1.8.1 Enterale voeding....................................................................................................................8
1.9 Zuurstoftoediening.......................................................................................................................8
1.10 Ondersteuning van de eigen ademhaling...................................................................................8
2 Neonatologie (Dr. Demeulemeester)...................................................................................................9
2.1 Ademhaling...................................................................................................................................9
2.2 Mechanisme van warmteverlies...................................................................................................9
2.3 Nieren...........................................................................................................................................9
2.4 Vruchtwater..................................................................................................................................9
2.5 Kind diabetische moeder..............................................................................................................9
2.6 Thermoregulatie...........................................................................................................................9
2.7 Respiratory Distress Syndrome (RDS).........................................................................................10
, 2.8 Neurologische immaturiteit........................................................................................................10
2.8.1 Zuig-slik reflex en coördinatie..............................................................................................10
2.8.2 Apneu-bradycardie-syndroom.............................................................................................10
2.8.3 Gastro-intestinale immaturiteit...........................................................................................10
2.8.4 Intra ventriculaire bloedingen.............................................................................................10
2.8.5 Per ventriculaire leukomalacie............................................................................................10
2.9 Immunologische problemen.......................................................................................................10
2.10 Transport..................................................................................................................................11
2.11 Renale immaturiteit..................................................................................................................11
3 Pediatrische zorg op maat (Ellen Van Gerwen)..................................................................................12
3.1 Algemene infectieziektes............................................................................................................12
3.1.1 Pediatric Early Warning System...........................................................................................12
3.2 Specifieke pathologie..................................................................................................................16
3.2.1 Kawasaki..............................................................................................................................16
3.2.2 Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome (PIMS).....................................................17
3.2.3 Klinische tekens...................................................................................................................17
3.2.4 Henoch Schönleinpurpura (HSP)..........................................................................................18
3.2.5 Breath holding spells............................................................................................................19
3.3 Verpleegkundig handelen bij het chronisch zieke kind...............................................................20
3.3.1 Schisis..................................................................................................................................20
3.3.2 Fysiologie.............................................................................................................................20
3.3.3 Etiologie en risicofactoren...................................................................................................20
3.3.4 Verpleegproblemen.............................................................................................................20
3.3.5 Schisisteam..........................................................................................................................20
3.3.6 Behandeling.........................................................................................................................21
3.3.7 Mucoviscidose.....................................................................................................................21
3.3.8 Hemofilie (bloed stolt niet normaal)....................................................................................23
3.4 Psychische of psychosociale problematiek.................................................................................24
3.4.1 Kindermishandeling.............................................................................................................24
3.4.2 Münchhausen by proxy.......................................................................................................26
3.4.3 Zuigelingen met excessief huilgedrag..................................................................................27
3.4.4 Breath holding spells............................................................................................................29
3.5 Verpleegkundig handelen bij specifieke behandelingsvormen...................................................30
3.5.1 Infuustherapie.....................................................................................................................30
3.5.2 Medicatietoediening via een perifere katheter...................................................................33
3.5.3 Bloedname door middel van venapunctie...........................................................................33
,3.6 Pijnbeleving, observaties en interventies bij kinderen...............................................................34
3.6.1 Indeling van pijn...................................................................................................................34
3.6.2 Preventie van pijn................................................................................................................34
3.6.3 Principes van pijnmeting......................................................................................................34
3.6.4 Pijninterventies bij procedurele pijn....................................................................................35
3.6.5 Pijnervaring van het kind.....................................................................................................36
3.6.6 Gevolgen van pijn voor het kind..........................................................................................36
3.7 Zuurstoftherapie en ademhalingsondersteuning bij kinderen....................................................37
3.7.1 Respiratoire observatie van het kind...................................................................................37
3.7.2 Respiratoire bewaking.........................................................................................................38
3.7.3 Zuurstoftoediening bij kinderen..........................................................................................38
3.8 Participatie en educatie van ouders bij het opgenomen zieke kind............................................41
3.8.1 Educatie en ondersteuning borst voedende moeders op pediatrie.....................................41
3.9 Pediatrische reanimatie: theoretische onderbouwing van de praktijk.......................................44
3.9.1 Pediatrische reanimatietechnieken: Neonaat NLS...............................................................44
, 1 Neonatologie (Evy Present)
1.1 De premature pasgeborene
Vroeggeboorte is geboren voor de 37e week zwangerschap. Een extreme vroeggeboorte is geboorte
voor de 26e week zwangerschap.
- Partus immaturus: geboorte tot 23 weken
- Partus prematurus: geboorte vanaf 24 weken tot 36 weken
Factoren die de kans op vroeggeboorte beïnvloeden
Kan het gevolg zijn van medisch ingrijpen (ernstige problemen tijdens de zwangerschap) of kan
spontaan zijn. De factoren komen gezamenlijk voor of de ene risicofactor kan de andere uitlokken.
Lichaamskenmerken bij vroeggeboorte
- Andere verhoudingen van het lichaam
- Andere kleur van de huis
- Consistentie van de weefsels
- Baby neemt andere houding in
Twijfel over de juiste zwangerschapsduur
Kan worden ingeschat aan de hand van lichamelijke kenmerken en neurologische kenmerken.
Gebruik maken van de Dubowitz-score en Ballard-score.
1.2 De dysmature pasgeborene
Dysmaturiteit is een laag geboortegewicht door de duur van de zwangerschap, SGA (small for
gestational age) te klein bij geboorte, foetale groeirestrictie en gaat vaak samen met prematuriteit.
Classificatie van het geboortegewicht
- LBW (low birth weight): 1500g – 2500g
- VLBW (very low birth weight): 1000g – 1500g
- ELBW (extremely low birth weight): < 1000g
Factoren die invloed hebben op het geboortegewicht en foetale groei
Prematuriteit, foetale groeivertraging en genetische invloed. Factoren kunnen gezamenlijk
voorkomen of de ene factor kan de andere uitlokken.
Kenmerken van de moeder die invloed hebben op foetale groei
- Een hoge bloedsuikerspiegel geeft het risico op een te groot kind
- Een verstoorde placentadoorbloeding geeft het risico op een te klein kind
Periode voor en begin van de zwangerschap beïnvloedt de latere groei
De periode rond de conceptie en de eerste 3 maanden zijn belangrijk voor de groei van de foetus en
latere gezondheid van het kind.
Groeivertraging aan het begin van de zwangerschap
Veroorzaakt door intoxicaties, congenitale infecties en abnormale cel ontwikkeling bij chromosomale
afwijkingen.
Groeivertraging in het 3e trimester van de zwangerschap
Veroorzaakt door een lagere placentafunctie die de aanvoer van O² en voedingsstoffen verstoord.
Inhoudstafel
1 Neonatologie (Evy Present).................................................................................................................4
1.1 De premature pasgeborene..........................................................................................................4
1.2 De dysmature pasgeborene..........................................................................................................4
1.3 Levensvatbaarheid........................................................................................................................5
1.4 Verpleegkundige acties op neonatologie......................................................................................5
1.5 Infectiepreventie..........................................................................................................................5
1.6 Algemene indruk bij de pasgeborene...........................................................................................6
1.6.1 Eerste indruk van de pasgeboren..........................................................................................6
1.6.2 Reflexen na de geboorte........................................................................................................6
1.6.3 Apgarscore.............................................................................................................................6
1.6.4 Bewustzijn..............................................................................................................................7
1.6.5 Huidskleur..............................................................................................................................7
1.6.6 Hyperbilirubinemie................................................................................................................7
1.6.7 Pathologische kernicterus......................................................................................................7
1.6.8 Gastro-intestinaal..................................................................................................................7
1.6.9 Vochthuishouding..................................................................................................................7
1.7 Vitale parameters.........................................................................................................................7
1.7.1 Temperatuur..........................................................................................................................7
1.7.2 Ademhaling............................................................................................................................8
1.7.3 Hartfrequentie.......................................................................................................................8
1.7.4 Bloeddruk..............................................................................................................................8
1.8 Voedingsbeleid.............................................................................................................................8
1.8.1 Enterale voeding....................................................................................................................8
1.9 Zuurstoftoediening.......................................................................................................................8
1.10 Ondersteuning van de eigen ademhaling...................................................................................8
2 Neonatologie (Dr. Demeulemeester)...................................................................................................9
2.1 Ademhaling...................................................................................................................................9
2.2 Mechanisme van warmteverlies...................................................................................................9
2.3 Nieren...........................................................................................................................................9
2.4 Vruchtwater..................................................................................................................................9
2.5 Kind diabetische moeder..............................................................................................................9
2.6 Thermoregulatie...........................................................................................................................9
2.7 Respiratory Distress Syndrome (RDS).........................................................................................10
, 2.8 Neurologische immaturiteit........................................................................................................10
2.8.1 Zuig-slik reflex en coördinatie..............................................................................................10
2.8.2 Apneu-bradycardie-syndroom.............................................................................................10
2.8.3 Gastro-intestinale immaturiteit...........................................................................................10
2.8.4 Intra ventriculaire bloedingen.............................................................................................10
2.8.5 Per ventriculaire leukomalacie............................................................................................10
2.9 Immunologische problemen.......................................................................................................10
2.10 Transport..................................................................................................................................11
2.11 Renale immaturiteit..................................................................................................................11
3 Pediatrische zorg op maat (Ellen Van Gerwen)..................................................................................12
3.1 Algemene infectieziektes............................................................................................................12
3.1.1 Pediatric Early Warning System...........................................................................................12
3.2 Specifieke pathologie..................................................................................................................16
3.2.1 Kawasaki..............................................................................................................................16
3.2.2 Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome (PIMS).....................................................17
3.2.3 Klinische tekens...................................................................................................................17
3.2.4 Henoch Schönleinpurpura (HSP)..........................................................................................18
3.2.5 Breath holding spells............................................................................................................19
3.3 Verpleegkundig handelen bij het chronisch zieke kind...............................................................20
3.3.1 Schisis..................................................................................................................................20
3.3.2 Fysiologie.............................................................................................................................20
3.3.3 Etiologie en risicofactoren...................................................................................................20
3.3.4 Verpleegproblemen.............................................................................................................20
3.3.5 Schisisteam..........................................................................................................................20
3.3.6 Behandeling.........................................................................................................................21
3.3.7 Mucoviscidose.....................................................................................................................21
3.3.8 Hemofilie (bloed stolt niet normaal)....................................................................................23
3.4 Psychische of psychosociale problematiek.................................................................................24
3.4.1 Kindermishandeling.............................................................................................................24
3.4.2 Münchhausen by proxy.......................................................................................................26
3.4.3 Zuigelingen met excessief huilgedrag..................................................................................27
3.4.4 Breath holding spells............................................................................................................29
3.5 Verpleegkundig handelen bij specifieke behandelingsvormen...................................................30
3.5.1 Infuustherapie.....................................................................................................................30
3.5.2 Medicatietoediening via een perifere katheter...................................................................33
3.5.3 Bloedname door middel van venapunctie...........................................................................33
,3.6 Pijnbeleving, observaties en interventies bij kinderen...............................................................34
3.6.1 Indeling van pijn...................................................................................................................34
3.6.2 Preventie van pijn................................................................................................................34
3.6.3 Principes van pijnmeting......................................................................................................34
3.6.4 Pijninterventies bij procedurele pijn....................................................................................35
3.6.5 Pijnervaring van het kind.....................................................................................................36
3.6.6 Gevolgen van pijn voor het kind..........................................................................................36
3.7 Zuurstoftherapie en ademhalingsondersteuning bij kinderen....................................................37
3.7.1 Respiratoire observatie van het kind...................................................................................37
3.7.2 Respiratoire bewaking.........................................................................................................38
3.7.3 Zuurstoftoediening bij kinderen..........................................................................................38
3.8 Participatie en educatie van ouders bij het opgenomen zieke kind............................................41
3.8.1 Educatie en ondersteuning borst voedende moeders op pediatrie.....................................41
3.9 Pediatrische reanimatie: theoretische onderbouwing van de praktijk.......................................44
3.9.1 Pediatrische reanimatietechnieken: Neonaat NLS...............................................................44
, 1 Neonatologie (Evy Present)
1.1 De premature pasgeborene
Vroeggeboorte is geboren voor de 37e week zwangerschap. Een extreme vroeggeboorte is geboorte
voor de 26e week zwangerschap.
- Partus immaturus: geboorte tot 23 weken
- Partus prematurus: geboorte vanaf 24 weken tot 36 weken
Factoren die de kans op vroeggeboorte beïnvloeden
Kan het gevolg zijn van medisch ingrijpen (ernstige problemen tijdens de zwangerschap) of kan
spontaan zijn. De factoren komen gezamenlijk voor of de ene risicofactor kan de andere uitlokken.
Lichaamskenmerken bij vroeggeboorte
- Andere verhoudingen van het lichaam
- Andere kleur van de huis
- Consistentie van de weefsels
- Baby neemt andere houding in
Twijfel over de juiste zwangerschapsduur
Kan worden ingeschat aan de hand van lichamelijke kenmerken en neurologische kenmerken.
Gebruik maken van de Dubowitz-score en Ballard-score.
1.2 De dysmature pasgeborene
Dysmaturiteit is een laag geboortegewicht door de duur van de zwangerschap, SGA (small for
gestational age) te klein bij geboorte, foetale groeirestrictie en gaat vaak samen met prematuriteit.
Classificatie van het geboortegewicht
- LBW (low birth weight): 1500g – 2500g
- VLBW (very low birth weight): 1000g – 1500g
- ELBW (extremely low birth weight): < 1000g
Factoren die invloed hebben op het geboortegewicht en foetale groei
Prematuriteit, foetale groeivertraging en genetische invloed. Factoren kunnen gezamenlijk
voorkomen of de ene factor kan de andere uitlokken.
Kenmerken van de moeder die invloed hebben op foetale groei
- Een hoge bloedsuikerspiegel geeft het risico op een te groot kind
- Een verstoorde placentadoorbloeding geeft het risico op een te klein kind
Periode voor en begin van de zwangerschap beïnvloedt de latere groei
De periode rond de conceptie en de eerste 3 maanden zijn belangrijk voor de groei van de foetus en
latere gezondheid van het kind.
Groeivertraging aan het begin van de zwangerschap
Veroorzaakt door intoxicaties, congenitale infecties en abnormale cel ontwikkeling bij chromosomale
afwijkingen.
Groeivertraging in het 3e trimester van de zwangerschap
Veroorzaakt door een lagere placentafunctie die de aanvoer van O² en voedingsstoffen verstoord.
