Florence Lamberts 18/12/2023
Hartklopping & Syncope
Oorzaken van palpitaties SVES
- Extrasystolen = overslaan van het hart
• Supraventriculair (SVES) = extra hartslag die ontstaat
boven de ventrikels (atria of AV knoop)
§ P-top met afwijkende morfologie
§ Smalle QRS-complexen
• Ventriculair (VES) = extra hartslag die ontstaat in de
ventrikels VES
§ Geen P-top
§ Verbreed QRS met een abnormale morfologie
§ Disconcordante ST-T afwijkingen
- Pseudotachycardie = hartbonzen à het lijkt dat je tachycard
bent maar eigenlijk is de pols in de normale limitieten
- Pathologische tachycardie = ritmeversnelling
• Supraventriculair = snelle, regelmatige hartslag die
veroorzaakt wordt prikkeling uit de atria zelf of uit
de AV-knoop (niet uit de sinusknoop)
• Ventriculair = ≥ 3 slagen met een frequentie van > 100/min afkomstig uit de ventrikels à
levensbedreigend ritme (shockbaar)
SVES tachy VES tachy
Overslagen of extrasystolen
- Overslagen of extrasystolen
• Hapering van het hartritme
• Ongewone zware slag
• Gemiste slag
- Sensatie van overslag ≠ de overslag zelf
• Post-extrasystolische slag = Extrasystole zorgt voor pauze in het hartritme (reset van sinusknoop)
§ Tijdens deze (compensatoire) pauzes
¨ Langere diastole tijd
¨ Langere vullingstijd van linker ventrikel
¨ Toegenomen voorbelasting (Frank-Starling) = Het Frank-Starling-mechanisme stelt dat
het hart meer kracht uitoefent bij een toegenomen vulling. De langere voorbelasting
resulteert in een krachtigere samentrekking (systole) van het hart na de pauze
è Krachtigere systole resulterend in ‘zwaardere’ slag
- Meestal onschuldig
• Indien geen aanwezigheid van organisch hartlijden
§ Ernstig kleplijden
§ Hartfalen
§ Post-infarct
§ Post cardiochirurgische correctie congenitaal hartlijden
pag. 1
, Florence Lamberts 18/12/2023
Behandeling
- Geruststelling
- Betablocker (bv: bisoprolol) = blokkeren de werking van bèta-receptoren hierdoor kunnen stresshormonen hun
werk niet meer doen à verlaagd de hartslag en er wordt minder bloed rondgepompt
- Vertragende calciumantagonisten = kunnen ook worden voorgeschreven om de prikkelbaarheid van het hart te
verminderen. Ze werken door de instroom van calcium in de hartcellen te vertragen, wat de samentrekking van
het hart reguleert (bv: Verapamil/Diltiazem)
- Anti-aritmica (bv: Amiodarone)
Pseudotachycardie
- Hartbonzen = Pseudotachycardie verwijst naar situaties waarin iemand het gevoel heeft dat het hart snel klopt
(hartbonzen), maar waarbij de hartslag in werkelijkheid niet versneld is
• Vooral krachtige hartslag – continu/geen overslag
• Geen versnelde hartslag = regelmatige maar zware hartslag
- Verhoogde orthosympaticus = symptomen van pseudotachycardie kunnen worden geassocieerd met een
verhoogde activiteit van het orthosympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor de "vecht-of-vlucht"
reactie van het lichaam
• Angst
• Emoties
• Organische pathologie (onderliggende medische aandoeningen)
§ Hyperthyreose = goedaardige aandoening waarbij de schildklier teveel hormonen aanmaakt
§ Anemie
§ Koorts
- Verhoogde parasympathicus = Het parasympathische zenuwstelsel speelt een cruciale rol bij het reguleren van
diverse lichaamsfuncties, met name in situaties van rust, ontspanning en herstel. (rest and digest)
• Nodaal escape met sinusbradycardie = Dit ritme ontstaat wanneer de sinusknoop uitvalt of trager
wordt dan een andere pacemaker in het hart (zoals de AV-knoop). Bij een verhoogde
parasympathische activiteit kan de sinusknoop minder vaak impulsen genereren, wat resulteert in
bradycardie (langzamere hartslag).
§ In rust bij duursporters
§ Vasovagaal = vasovagale reactie kan leiden tot een verlaagde hartslag. Deze reflex treedt op
wanneer het parasympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd, wat kan gebeuren als reactie
op triggers zoals stress, pijn, of emotionele situaties. Dit kan leiden tot een tijdelijke vertraging
van het hartritme
P-top verschuilt zich in het QRS-
complex = atria en ventrikels pompen te
samen, kleppen zijn dicht à vervelend
gevoel voor de patiënt
pag. 2
, Florence Lamberts 18/12/2023
Tachycardie
- Verhoogde hartfrequentie
• Navragen of gemeten door patiënt
• Meestal > 150 bpm
• Vragen om na te bootsen = kijken of het regelmatig of onregelmatig is
- Pathologische tachycardie
• Atriale Fibrillatie (VKF) = chaotisch atriaal ritme waarbij de atria steeds gelijktijdig geactiveerd worden
door meerdere activatiefronten, AV-knoop kan hoge frequentie niet aan en laat onregelmatig prikkels
door waardoor het ventrikelritme onregelmatig wordt
• Atriale flutter(AF) / Atriale tachycardie (AT)
§ Atriale tachycardie = Een min of meer regulair ritme van > 100/min met smalle QRS-complexen
en een supraventriculair ritme dat niet uit de sinusknoop komt maar dus wel uit de atria of AV-
knoop. De P-toppen hebben daardoor een andere vorm/morfologie en dit is te herkennen als
de P-toppen bijvoorbeeld negatief zijn in de onderwand afleidingen (I,II en/of AVF) en positief
in AVR. Dit suggereert dat de depolarisatievector vanuit de onderkant van het atrium naar
boven loopt
§ Atriale flutter = sinusknoop zendt signalen uit met een frequentie van 250-400/min AV-knoop
blokkeert de meeste van deze prikkels zodat de ventrikels contraheren op een frequentie die
1/2,1/3 of 1/4 van deze vd atria bedraagt, naargelang elke 2de, 3de of 4de slag doorgelaten
wordt (zaagtand fenomeen)
• AVNRT/AVRT
§ AVNRT
¨ begint in en vóór de AV-knoop (bevindt zich op de overgang tussen atria en ventrikels)
¨ ritmestoornis ontstaat wanneer een elektrische prikkel aankomt bij de AV-knoop en
vervolgens binnen dit geleidingssysteem blijft rondgaan in cirkels = re-entry circuit in
en rond de AV-knoop
¨ Atria en ventrikels trekken snel en tegelijk samen
¨ Opvallend is het kloppen van de aders in de hals (kikkerfenomeen)
§ AVRT
¨ Lijkt op AVNRT met de uitzondering dat de twee prikkelverbindingen niet in de AV-
knoop lopen, maar één via de AV-knoop en één via een extra prikkelverbinding tussen
de atria en de ventrikels (buiten AV-knoop) à Bv: Wolff Parkinson-White syndroom
(bundel van Kent)
• VT = VT of ventrikeltachycardie is een abnormaal snel hartritme dat ontstaat in de ventrikels van het
hart. Een VT kan enkele hartslagen duren, maar ook langer wat levensbedreigend is.
VKF AT
AF
VT
pag. 3
Hartklopping & Syncope
Oorzaken van palpitaties SVES
- Extrasystolen = overslaan van het hart
• Supraventriculair (SVES) = extra hartslag die ontstaat
boven de ventrikels (atria of AV knoop)
§ P-top met afwijkende morfologie
§ Smalle QRS-complexen
• Ventriculair (VES) = extra hartslag die ontstaat in de
ventrikels VES
§ Geen P-top
§ Verbreed QRS met een abnormale morfologie
§ Disconcordante ST-T afwijkingen
- Pseudotachycardie = hartbonzen à het lijkt dat je tachycard
bent maar eigenlijk is de pols in de normale limitieten
- Pathologische tachycardie = ritmeversnelling
• Supraventriculair = snelle, regelmatige hartslag die
veroorzaakt wordt prikkeling uit de atria zelf of uit
de AV-knoop (niet uit de sinusknoop)
• Ventriculair = ≥ 3 slagen met een frequentie van > 100/min afkomstig uit de ventrikels à
levensbedreigend ritme (shockbaar)
SVES tachy VES tachy
Overslagen of extrasystolen
- Overslagen of extrasystolen
• Hapering van het hartritme
• Ongewone zware slag
• Gemiste slag
- Sensatie van overslag ≠ de overslag zelf
• Post-extrasystolische slag = Extrasystole zorgt voor pauze in het hartritme (reset van sinusknoop)
§ Tijdens deze (compensatoire) pauzes
¨ Langere diastole tijd
¨ Langere vullingstijd van linker ventrikel
¨ Toegenomen voorbelasting (Frank-Starling) = Het Frank-Starling-mechanisme stelt dat
het hart meer kracht uitoefent bij een toegenomen vulling. De langere voorbelasting
resulteert in een krachtigere samentrekking (systole) van het hart na de pauze
è Krachtigere systole resulterend in ‘zwaardere’ slag
- Meestal onschuldig
• Indien geen aanwezigheid van organisch hartlijden
§ Ernstig kleplijden
§ Hartfalen
§ Post-infarct
§ Post cardiochirurgische correctie congenitaal hartlijden
pag. 1
, Florence Lamberts 18/12/2023
Behandeling
- Geruststelling
- Betablocker (bv: bisoprolol) = blokkeren de werking van bèta-receptoren hierdoor kunnen stresshormonen hun
werk niet meer doen à verlaagd de hartslag en er wordt minder bloed rondgepompt
- Vertragende calciumantagonisten = kunnen ook worden voorgeschreven om de prikkelbaarheid van het hart te
verminderen. Ze werken door de instroom van calcium in de hartcellen te vertragen, wat de samentrekking van
het hart reguleert (bv: Verapamil/Diltiazem)
- Anti-aritmica (bv: Amiodarone)
Pseudotachycardie
- Hartbonzen = Pseudotachycardie verwijst naar situaties waarin iemand het gevoel heeft dat het hart snel klopt
(hartbonzen), maar waarbij de hartslag in werkelijkheid niet versneld is
• Vooral krachtige hartslag – continu/geen overslag
• Geen versnelde hartslag = regelmatige maar zware hartslag
- Verhoogde orthosympaticus = symptomen van pseudotachycardie kunnen worden geassocieerd met een
verhoogde activiteit van het orthosympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor de "vecht-of-vlucht"
reactie van het lichaam
• Angst
• Emoties
• Organische pathologie (onderliggende medische aandoeningen)
§ Hyperthyreose = goedaardige aandoening waarbij de schildklier teveel hormonen aanmaakt
§ Anemie
§ Koorts
- Verhoogde parasympathicus = Het parasympathische zenuwstelsel speelt een cruciale rol bij het reguleren van
diverse lichaamsfuncties, met name in situaties van rust, ontspanning en herstel. (rest and digest)
• Nodaal escape met sinusbradycardie = Dit ritme ontstaat wanneer de sinusknoop uitvalt of trager
wordt dan een andere pacemaker in het hart (zoals de AV-knoop). Bij een verhoogde
parasympathische activiteit kan de sinusknoop minder vaak impulsen genereren, wat resulteert in
bradycardie (langzamere hartslag).
§ In rust bij duursporters
§ Vasovagaal = vasovagale reactie kan leiden tot een verlaagde hartslag. Deze reflex treedt op
wanneer het parasympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd, wat kan gebeuren als reactie
op triggers zoals stress, pijn, of emotionele situaties. Dit kan leiden tot een tijdelijke vertraging
van het hartritme
P-top verschuilt zich in het QRS-
complex = atria en ventrikels pompen te
samen, kleppen zijn dicht à vervelend
gevoel voor de patiënt
pag. 2
, Florence Lamberts 18/12/2023
Tachycardie
- Verhoogde hartfrequentie
• Navragen of gemeten door patiënt
• Meestal > 150 bpm
• Vragen om na te bootsen = kijken of het regelmatig of onregelmatig is
- Pathologische tachycardie
• Atriale Fibrillatie (VKF) = chaotisch atriaal ritme waarbij de atria steeds gelijktijdig geactiveerd worden
door meerdere activatiefronten, AV-knoop kan hoge frequentie niet aan en laat onregelmatig prikkels
door waardoor het ventrikelritme onregelmatig wordt
• Atriale flutter(AF) / Atriale tachycardie (AT)
§ Atriale tachycardie = Een min of meer regulair ritme van > 100/min met smalle QRS-complexen
en een supraventriculair ritme dat niet uit de sinusknoop komt maar dus wel uit de atria of AV-
knoop. De P-toppen hebben daardoor een andere vorm/morfologie en dit is te herkennen als
de P-toppen bijvoorbeeld negatief zijn in de onderwand afleidingen (I,II en/of AVF) en positief
in AVR. Dit suggereert dat de depolarisatievector vanuit de onderkant van het atrium naar
boven loopt
§ Atriale flutter = sinusknoop zendt signalen uit met een frequentie van 250-400/min AV-knoop
blokkeert de meeste van deze prikkels zodat de ventrikels contraheren op een frequentie die
1/2,1/3 of 1/4 van deze vd atria bedraagt, naargelang elke 2de, 3de of 4de slag doorgelaten
wordt (zaagtand fenomeen)
• AVNRT/AVRT
§ AVNRT
¨ begint in en vóór de AV-knoop (bevindt zich op de overgang tussen atria en ventrikels)
¨ ritmestoornis ontstaat wanneer een elektrische prikkel aankomt bij de AV-knoop en
vervolgens binnen dit geleidingssysteem blijft rondgaan in cirkels = re-entry circuit in
en rond de AV-knoop
¨ Atria en ventrikels trekken snel en tegelijk samen
¨ Opvallend is het kloppen van de aders in de hals (kikkerfenomeen)
§ AVRT
¨ Lijkt op AVNRT met de uitzondering dat de twee prikkelverbindingen niet in de AV-
knoop lopen, maar één via de AV-knoop en één via een extra prikkelverbinding tussen
de atria en de ventrikels (buiten AV-knoop) à Bv: Wolff Parkinson-White syndroom
(bundel van Kent)
• VT = VT of ventrikeltachycardie is een abnormaal snel hartritme dat ontstaat in de ventrikels van het
hart. Een VT kan enkele hartslagen duren, maar ook langer wat levensbedreigend is.
VKF AT
AF
VT
pag. 3
