Samenvatting Sport en Bewegen in Vlaanderen theorie semester 1

Sport en bewegen in Vlaanderen
Wat is sport?


ORGANISATIE – SPORT – VLAANDEREN

definitie + genderpariteit



1. Definitie sport
= allerlei lichamelijke oefeningen en ontspanning waarbij vaardigheid,
kracht en inzicht vereist zijn.


• Drie beïnvloedingsfactoren:
1) Tijd
Geschiedenis: Prehistorie, Oude Grieken - … NU!

2) Plaats/context
Uitgangspunt of redeneerbasis: “Sport is verankerd in de
samenleving/maatschappij en is het resultaat van menselijk handelen.”

3) Visie/standpunt
Medicus, bejaarde (kwaliteit, zelfredzaamheid),
jongere (sociale binding, ontspanning), socioloog, …

TIJD PLAATS VISIE
Prehistorie Lokaal (startpunt) Medicus = gezondheid
(jagen, overleven)

Ouden Grieken Nationaal (verder doorgroeien Topcoach = prestatie/aanzien
(beweging, schoonheid) op landelijk niveau)

Romeinse tijd Internationaal Wandelaar = ontspanning en rust
(gladiatoren)

Middeleeuwen Filosoof = zinvol invullen
(ridders)

België 1965 Leerkracht LO = kinderen doen sport
(cesuur)



 Geen universele definitie mogelijk!
Maar eigenlijk is het noodzakelijk → belangrijk voor budgetten en via onderzoeken
bekomen wat belangrijk is binnen de maatschappij (operationele noodzaak).
Pagina 1 van 21

,2. Sport in Vlaanderen
Cesuur van 1965 → kantelpunt

• Vóór 1965
- Duidelijk onderscheid sport en niet-sport
- Overzichtelijk landschap
- TYPE: voetbal en wielrennen
- CONTEXT: sport enkel in verenigingsleven
- ACCENT: wedstrijd en competitie
- PROEFIEL: jong, mannelijk, vitaal, meritocratisch! (= voorbestemd zijn)

• Na 1965
- Meerdere doelen
- Onoverzichtelijk landschap
- TYPE: Meerdere sporten
- CONTEXT: Ook buiten verenigingen (ook lopen in vrije tijd)
- ACCENT: Eenvoudig en complex mogelijk
- PROEFIEL: Democratisch karakter (= toegankelijker maken voor iedereen)


Verschil kunnen uitleggen!




3. Poging tot definiëren
Vier constituerende elementen van sport:

1) Bewegingselement
Primair kenmerk (criterium)
MAAR: Wat met denksporten? → Geen of weinig bewegen.
 Onvoldoende houvast!

2) Ontspanningselement
Vorm van ontspanning, vrij gekozen
Is sport steeds ontspannend?
MAAR: niet economisch
Beroepsvoetbal → economisch niet nuttig
 Zeer waardegebonden!

3) Wedstrijdelement
Onderscheid spel vs. sport
Sportieve confrontatie, meten met tegenstander?
MAAR: Wat met niet-competitieve sporten?
 Waardegebonden!
Pagina 2 van 21

, 4) Institutionele element
Vast kader van normeringen → eenduidig kader
Sport = instituut van eigen regels
MAAR: sportieve activiteiten niet gelinkt aan officiële regels?
 Onvoldoende houvast!



A. Enge definitie
= refereert naar beperkt aantal menselijke activiteiten die technische
beheersing, lichamelijke conditie en mentale weerstand veronderstellen
en die op algemene wijze in wedstrijdverband beoefend worden.
Vb. voetbal, tennis, …


B. Brede definitie
= vertrekt vanuit het vierde basiselement waarbij men sport
beschouwt als een geïnstitutionaliseerd sociaal verschijnsel. Het is een
sociaal fenomeen welk dynamisch en vluchtig is.
Gevolg: sport is datgene wat in de maatschappij als zodanig wordt
beschouwd!
Vb. fitness, sporten met weinig conditie, …


Vanbuiten kennen!




3.1 Waarom is een definitie van sport nodig?
--> Voor onderzoek naar de Algemene sportparticipatie (= ASP)

➢ Vergelijking tussen landen
Zo kan je cijfers vergelijken met andere landen en continenten.
Hoe hebben zij sport gedefinieerd?

➢ Operationalisatie van sport
= meetbaar maken voor wetenschappelijk onderzoek.
Doel/gevolg: subsidies door de overheid!



3.2 Algemene Sportparticipatie (ASP)
= Actieve deelname door ruim publiek aan bewegingsactiviteiten
met een sportief karakter gedurende de vrije tijd, in een sportieve
context en zonder een met nut beoogd karakter.




Pagina 3 van 21