, 2023
Politicologie
CARL DE VOS & NICOLAS BOUTECA
AMBER
|
2
,Inhoud
Hoofstuk 1: Wat is Politiek?......................................................................................................................................9
1. Inleiding.............................................................................................................................................................9
2. Wat is politiek? Op zoek naar een omschrijving...............................................................................................9
2.1 Oorsprong van het begrip...........................................................................................................................9
2.2 Bevolking op een territorium ?.................................................................................................................10
2.3 Van nachtwaker naar nanny.....................................................................................................................10
3. Geschiedenis: 3 hoogtepunten.......................................................................................................................10
4. Essentially Contested Concept........................................................................................................................11
5. De relativiteit van indelingen..........................................................................................................................11
5.1 Carl Schmitt...............................................................................................................................................11
5.2 Chantall mouffe.........................................................................................................................................12
5.3 David Easton..............................................................................................................................................12
Hoofstuk 3: Ideologieën..........................................................................................................................................13
1. Inleiding...........................................................................................................................................................13
2. Wat is ideologie?.............................................................................................................................................13
3. De morfologie van ideologieën (Heywood)....................................................................................................14
4. Link en rechts: een gps in de politiek?............................................................................................................15
a. Oorsprong van links-rechts..........................................................................................................................15
b. Relevantie van links rechts..........................................................................................................................16
c. Ontdubbeling van links-rechts.....................................................................................................................16
5. Een beknopt overzicht van enkele ideologieën..............................................................................................18
a. Inleiding.......................................................................................................................................................18
b. Liberalisme..................................................................................................................................................18
c. Conservatisme.............................................................................................................................................20
d. Socialisme....................................................................................................................................................23
e. Nationalisme................................................................................................................................................24
F. Ecologisme...................................................................................................................................................26
6. Is er nog een toekomst voor ideologieën?......................................................................................................27
a. Het einde van de ideologie?........................................................................................................................27
b. En het populisme dan?................................................................................................................................28
Hoofdstuk 4: macht.................................................................................................................................................28
1. Inleiding: macht is een moeilijk vak................................................................................................................28
2. Wat is macht?..................................................................................................................................................30
2.1 De bestanddelen van macht: de visie van Dennis Wrong.........................................................................30
3. Dimensies van macht volgens Steven Lukes...................................................................................................32
3
, 3.1 De eerste dimensie: het pluralisme..........................................................................................................32
3.2 De tweede dimensie: de kritiek op het pluralisme van Bachrach en Baratz............................................33
3.3 De derde dimensie: de visie van Steven Lukes.........................................................................................33
Hoofdstuk 5: Macht in weinig handen....................................................................................................................35
1. Inleding: betekenis van de studie van elites...................................................................................................35
1.1 Elites zijn niet per se problematisch, politieke elites zijn niet alleen.......................................................35
1.2: België is een elitair politiek systeem........................................................................................................35
2. Elite: oorsprong, beschrijving, criteria en onderzoek.....................................................................................36
2.1 Beschrijving...............................................................................................................................................36
3. ‘Rule by all’, ‘rule by many’, of ‘rule by the happy few’?................................................................................36
3.1 Rule by all: Het pluralisme.........................................................................................................................36
3.2 RUle by happy few: Het elitisme...............................................................................................................38
3.3 Rule by many: Het (neo)corporatisme......................................................................................................39
Hoofdstuk 6: Macht in veel handen........................................................................................................................44
1. Inleiding...........................................................................................................................................................44
2. Politieke cultuur..............................................................................................................................................44
2.1 Inleiding.....................................................................................................................................................44
2.2 Wat is ‘politieke cultuur’?.........................................................................................................................44
2.3 Subculturen en breuklijnen.......................................................................................................................45
3. Politieke socialisatie........................................................................................................................................51
3.1 Geen computers........................................................................................................................................51
3.2 Wat is politieke socialisatie?.....................................................................................................................51
3.3 Socialisatieagenten....................................................................................................................................51
3.4 Een heel leven lang?..................................................................................................................................52
4. Politieke participatie........................................................................................................................................52
4.1 Inleiding.....................................................................................................................................................52
4.2 Verschillende benaderingen en evolutie van het comncept....................................................................52
4.3 Verschillende vormen van politieke participatie......................................................................................54
4.4 Verklaringen voor de variatie in politieke participatie..............................................................................55
4.5 Stemgedrag...............................................................................................................................................55
Hoofdstuk 7: Politieke partijen...............................................................................................................................61
1. Inleiding: wat is een politieke partij................................................................................................................61
2. Het ontstaan van politieke partijen.................................................................................................................62
2.1 De institutionele benadering.....................................................................................................................63
2.2 Het traditionele breuklijnmodel (Lipset & Rokkan)..................................................................................63
2.3 Naar nieuwe breuklijnen? (Theorie rond ontstaan van Nieuw sociale beweging) (Inglehart).................65
3. Typologieën van partijen.................................................................................................................................65
4