Conceptformatie & Categorisering
Definities
• Concepten zijn interne representaties die we hebben van onze kennis over de
externe wereld: dingen die we opslagen over wat er buiten ons te zien, te horen,
te begrijpen valt
• Geen consensus over preciezere definitie, dus we moeten het met deze vage
definitie doen!
• werkdefinitie: Een categorie is een groep concepten die samen horen omdat ze
één/een aantal eigenschappen delen (vb. een kat en een hond (2 concepten) zijn
beide “zoogdieren”(ook een concept=> bijna elk concept is ook een categorie!)
• Soorten categorieën (aard):
– Natuurlijke categorieën (“wespen”, “wolken”) => komen vanzelf in het
wild voor(natuurlijke fenomenen bv. dieren, zon, planten,.. )
– Artefacten of functionele categorieën (“boten”, “beeldhouwwerken”):
gemaakt met een bepaald doel of functie => dingen gemaakt door mensen
met bepaald doel
– Nominale categorieën: gebaseerd op een vol strikt arbitrair criterium
=> dit zijn categorieën die in de wetenschap,wiskunde van belang zijn (bv.
“mensen in deze aula” is een arbitraire definitie die we kunnen gebruiken
om een categorie op te enten, “natuurlijke getallen”)
Tot op zekere hoogte lijkt onderscheid tussen verschillende soorten categorieën
ingebouwd in onze hersenen
Neuropsychologische aanwijzingen
• MAHON ET AL. (2009): FMRI ONDERZOEK: GEZONDE MENSEN LATEN…
– 1: kijken naar foto’s van dieren(natuurlijke categorie) en door mensen
TAAK
gemaakte objecten(artefacten)
– taak 2: beoordeelden welk van auditief aangeboden objecten (dmv.
woorden) het grootst was: bv. olifant of mug => op ene knopje duwen als
1e groter was dan 2e, op ander knopje duwen als 2e groter was dan het
eerste
– dieren en door mensen gemaakte objecten elders gerepresenteerd in de
“ventrale stroom”:
Als je prent aan rechterkant bekijkt: kleurcodes (groen & blauw achtige tinten =
activaties die groter waren wanneer mensen taak vervulden die betrekking had op
artefacten(door mensen gemaakte objecten) dan voor natuurlijke categorie(dieren))
Meer specifiek:
paarse kleur = kijken naar beelden (van dieren/door de mens gemaakte objecten)
groene kleur = activatie tijdens auditieve taak (beoordelen van wat het grootst is)
appelblauw-zeegroen kleur (op onderste hersenen grootste vlek) = zone waarin
overlap is tussen de twee taken: neuronen die daar zitten kennen een verhoogde
bloedtoevoer voor niet levende ivm levende categorieën, of we nu naar foto’s daarvan
kijken dan wel op basis van auditieve informatie en oordeel maken over wat grootste
is van de 2 => waarom 2 verschillende taken? (visuele en auditieve taak): zo kunnen
we uitsluiten dat activatie iets te maken heeft met specifiek auditieve of voor visuele
verwerking: overlap geeft aan dat er iets aan die regio is dat gevoelig is voor het
verschil tussen levende en niet levende concepten/categorieën ongeacht de modaliteit
waarin dit plaatsvind
Definities
• Concepten zijn interne representaties die we hebben van onze kennis over de
externe wereld: dingen die we opslagen over wat er buiten ons te zien, te horen,
te begrijpen valt
• Geen consensus over preciezere definitie, dus we moeten het met deze vage
definitie doen!
• werkdefinitie: Een categorie is een groep concepten die samen horen omdat ze
één/een aantal eigenschappen delen (vb. een kat en een hond (2 concepten) zijn
beide “zoogdieren”(ook een concept=> bijna elk concept is ook een categorie!)
• Soorten categorieën (aard):
– Natuurlijke categorieën (“wespen”, “wolken”) => komen vanzelf in het
wild voor(natuurlijke fenomenen bv. dieren, zon, planten,.. )
– Artefacten of functionele categorieën (“boten”, “beeldhouwwerken”):
gemaakt met een bepaald doel of functie => dingen gemaakt door mensen
met bepaald doel
– Nominale categorieën: gebaseerd op een vol strikt arbitrair criterium
=> dit zijn categorieën die in de wetenschap,wiskunde van belang zijn (bv.
“mensen in deze aula” is een arbitraire definitie die we kunnen gebruiken
om een categorie op te enten, “natuurlijke getallen”)
Tot op zekere hoogte lijkt onderscheid tussen verschillende soorten categorieën
ingebouwd in onze hersenen
Neuropsychologische aanwijzingen
• MAHON ET AL. (2009): FMRI ONDERZOEK: GEZONDE MENSEN LATEN…
– 1: kijken naar foto’s van dieren(natuurlijke categorie) en door mensen
TAAK
gemaakte objecten(artefacten)
– taak 2: beoordeelden welk van auditief aangeboden objecten (dmv.
woorden) het grootst was: bv. olifant of mug => op ene knopje duwen als
1e groter was dan 2e, op ander knopje duwen als 2e groter was dan het
eerste
– dieren en door mensen gemaakte objecten elders gerepresenteerd in de
“ventrale stroom”:
Als je prent aan rechterkant bekijkt: kleurcodes (groen & blauw achtige tinten =
activaties die groter waren wanneer mensen taak vervulden die betrekking had op
artefacten(door mensen gemaakte objecten) dan voor natuurlijke categorie(dieren))
Meer specifiek:
paarse kleur = kijken naar beelden (van dieren/door de mens gemaakte objecten)
groene kleur = activatie tijdens auditieve taak (beoordelen van wat het grootst is)
appelblauw-zeegroen kleur (op onderste hersenen grootste vlek) = zone waarin
overlap is tussen de twee taken: neuronen die daar zitten kennen een verhoogde
bloedtoevoer voor niet levende ivm levende categorieën, of we nu naar foto’s daarvan
kijken dan wel op basis van auditieve informatie en oordeel maken over wat grootste
is van de 2 => waarom 2 verschillende taken? (visuele en auditieve taak): zo kunnen
we uitsluiten dat activatie iets te maken heeft met specifiek auditieve of voor visuele
verwerking: overlap geeft aan dat er iets aan die regio is dat gevoelig is voor het
verschil tussen levende en niet levende concepten/categorieën ongeacht de modaliteit
waarin dit plaatsvind
