Samenvatting Analyse Voedingswaren theorie

H1: CHROMATOGRAFISCHE BEGRIPPEN
1.1 INLEIDING


Chromatografie = analysetechniek voor scheiding of zuivering van kleine
hoeveelheden sterk verwante substanties zonder ontleding of nevenreacties

• Scheiding door selectieve verdeling van componenten tussen 2 fasen
 MOBIELE fase (MF) stroomt langs STATIONAIRE fase (SF)
• Verschillen in verdeling/aantrekking tot deze fasen
 Componenten van mengsel gaan met ≠ snelheden door
chromatografisch systeem
 Scheiding van componenten
• Componenten lossen altijd op in MF (worden meegevoerd)
• Hoe sterker aangetrokken door stationaire fase, hoe meer vertraging
van deze component




DOEL: scheiden van verbindingen
 Op basis hiervan concentratie bepalen van verbindingen
 Ook identificatie: maat voor retentie is specifiek voor een stof



1.2 INDELING NAARGELANG DE SOORT CHROMATOGRAFIE


1. VERDELINGSCHROMATOGRAFIE

• Componenten verdelen over vloeibare SF en MF
 Afhankelijk van oplosbaarheid van deze fases
 ≠ componenten op ≠ manier
• Componenten kunnen zich dus in de SF begeven




1

, • Nernst: “opgeloste stof verdeelt zich over 2 beperkt of niet-mengbare
oplosmiddelen in een constante verhouding”
 Verhouding aangeduid met verdelingscoëfficiënt k

= constante
Verdelingscoëfficiënt k

- Karakteristieke grootheid voor bepaalde stof in bepaald systeem
- Hoe hoger k, hoe meer affiniteit de component heeft voor de SF
- Temperatuurafhankelijk
- Onafhankelijk van totale concentratie

=> Verdelingsisothermen bekomen

Isotherm = geeft verhouding weer tussen concentratie van stof X in stationaire
fase tov concentratie van stof X in mobiele fase




• Componenten verdelen over SF en MF
• Component lost weinig op in SF = sneller van kolom = kleine K
 Fig 2a: stof A lost best op in SF, dus hoogste K-waarde
 Fig 2a: stof C zal het snelste uit de kolom gaan en dus de 1 e piek zijn




2. ADSORPTIECHROMATOGRAFIE




2

, • Stoffen kunnen niet in SF oplossen
 Blijven op grensvlak hangen, aan SF (adsorberen)
• Analyt is in vloeistof opgelost, maar adsorbeert via fysische interacties met
SF
 Hierbij is SF ofwel vaste fase ofwel fase die chemisch gebonden is aan
vaste fase
 Vb. silica dunnelaag chromatografie, hydrofobe interactie
chromatografie …
• Componenten sterk gebonden aan absorbens (SF): sterkst afgeremd
 Polariteit: bij apolair absorbens = apolaire stof sterk afgeremd als
eluens polair is
• Isotherme verschilt ook van verdelingschromatografie (zie tabel)

Isotherme bij Isotherme bij
verdelingschromatografie adsorptiechromatografie
Afhankelijk van … Afhankelijk van …
… eigenschap van stof … eigenschap van stof
… temperatuur … temperatuur
… concentratie van stof



Isotherm buigt af eens grensvlak
verzadigd is




3. GELFILTRATIE

• Eenvoudiger en sneller dan andere scheidingsmethodes
• Scheiding door mengsel op te brengen op kolom gevuld met verzadigde
Sephadex-bolletjes (poreuze bolletjes)
 Mengsel door kolom gespoeld (geëlueerd) met oplosmiddel
 Grote moleculen kunnen niet doordringen in poriën van SF (dus als 1 e
door kolom)
 Kleine moleculen diffunderen in en uit poriën (dus vertraagd, als
laatste door kolom)




3

, 1.3 INDELING VAN DE CHROMATOGRAFIE NAARGELANG DE FASEN


Tabel: indeling van chromatografie naargelang fasen van MF en SF

MF SF Type Letterc Benaming
ode
Gas Vloeist Verdeli GLC Gas-vloeistof-chromatografie
of ng
Gas Vast Adsorp GSC Gas-vast-chromatografie
tie
Vloeist Vloeist Verdeli LLC Vloeistof-vloeistof-chromatografie
of of ng
Vloeist Vast Adsorp LSC Vloeistof-vast-chromatografie
of tie


1.4 DUNNELAAG EN PAPIERCHROMATOGRAFIE


Papierchromatografie

- Papier = draagmiddel
- Scheiding door verdeling van componenten tussen water aan cellulose
gebonden en eluens
- Onderdompeling van uiteinde papier: vloeistof wordt door capillaire krachten
opgezogen
 Componenten van mengsel met ≠ snelheid meegesleurd (afh. van
hydrofoob karakter)
- Kleuren die minst affiniteit met papier vertonen en meest met loopvloeistof:
verst migreren




Dunnelaagchromatografie



4