DE ATMOSFEER
1. Een gelaagde gaslaag
Mengsel gassen, onderworpen aan aantrekkingskracht
Zorgt voor bescherming tegen bv. meteoren, straling
Houdt warmte vast: aarde leefbaar
1) Troposfeer
- Hoogte: 0-8 km aan de polen, 16 km aan de evenaar
- Temperatuur: daalt met 6,5 °C per km -> afstand tot warmtebron daalt -> ijle lucht met
samenstelling: 21% O2, 78% N2, 1% CO2, H2O, He, Ne…
Ontstaan door fotosynthese + Zorgt voor broeikaseffect
zorgt dat er leven op aarde
mogelijk is
- Zonne-energie doet hier alle weerprocessen ontstaan => weersfeer
2) Tropopauze
- Temperatuur: tot -60°C -> op deze hoogte stopt temperatuurdaling
3) Stratosfeer
- Hoogte: 20-50 km
- Temperatuur: stijgt tot 5°C
- Ozonlaag O3 -> grootst op hoogte 25 km -> grootste deel schadelijke UV-straling
geabsorbeerd -> wordt hier ook afgebroken
O2 + uv O + O
O + O2 O3
O3 + uv O2 + O
O3 + O 2O2
, Ozonsmog: smoke + fog -> beneden te veel, boven te weinig -> te hoge concentratie ozon
Perfecte cocktail = rustig weer, NO2 uit fossiele brandstoffen -> spitsuur, oostelijke wind,
fel zonlicht
NO2 + UV NO + O
O + O2 + M O3 + M
NO + O3 NO2 + O2
4) Stratopauze
5) Mesosfeer
- Hoogte: 60-90km
- Temperatuur: daalt tot ongeveer -90°C
6) Mesopauze
- Afname temperatuur stopt op ongeveer -100°C op 80km hoogte
7) Thermosfeer/ionsfeer
- Hoogte: 100-500km
- Temperatuur: zonne-energie doet temperatuur stijgen van 300°C tot 1600°C
- Radiogolven teruggekaatst -> straling zon breekt moleculen af in positieve + negatieve
elektronen -> ionen + elektronen kaatsen radiogolven van bepaalde golflengten terug naar
aardopp.
- Botsing kosmische deeltjes met atomen buitenste lagen atmosfeer -> ioniseren atomen +
gaan gloeien => poollicht
- Ontstaan meteoren
8) Thermopauze
9) Exosfeer
- Hoogte: 500-1500km
- Temperatuur: tot boven 1600°C
- Zonne-energie dringt door deze laag, gasdeeltjes in exosfeer trillen zo hard dat ze kunnen
ontsnappen in ruimte
Afbraak van ozon door CFK’s (koelmiddel, drijfgas -> chloor, koolstof, fluor)
Chlooratoom valt ozon aan = oorzaak ‘ozongat’ boven zuidpool -> door circumpolaire
wind in winter -> in begin september valt uit lucht -> valt ozon aan tot december
CFCl3 + UV CFCl2 + Cl
Cl + O3 ClO + O2
ClO + O Cl + O2
Zet een reactie in gang, maar reageert niet mee -> laat ozon uit elkaar vallen
Levensduur Cl = 100 jaar (vanaf 1960) -> verscheen gat in ozonlaag -> nu aan het verminderen
CO-vergiftiging
Ontstaat bij onvolledige / slechte verbranding als er onvoldoende zuurstof aanwezig is in kamers ->
koolstofmonoxide wordt in lichaam opgenomen -> onvoldoende zuurstoftransport naar vitale
organen
1. Een gelaagde gaslaag
Mengsel gassen, onderworpen aan aantrekkingskracht
Zorgt voor bescherming tegen bv. meteoren, straling
Houdt warmte vast: aarde leefbaar
1) Troposfeer
- Hoogte: 0-8 km aan de polen, 16 km aan de evenaar
- Temperatuur: daalt met 6,5 °C per km -> afstand tot warmtebron daalt -> ijle lucht met
samenstelling: 21% O2, 78% N2, 1% CO2, H2O, He, Ne…
Ontstaan door fotosynthese + Zorgt voor broeikaseffect
zorgt dat er leven op aarde
mogelijk is
- Zonne-energie doet hier alle weerprocessen ontstaan => weersfeer
2) Tropopauze
- Temperatuur: tot -60°C -> op deze hoogte stopt temperatuurdaling
3) Stratosfeer
- Hoogte: 20-50 km
- Temperatuur: stijgt tot 5°C
- Ozonlaag O3 -> grootst op hoogte 25 km -> grootste deel schadelijke UV-straling
geabsorbeerd -> wordt hier ook afgebroken
O2 + uv O + O
O + O2 O3
O3 + uv O2 + O
O3 + O 2O2
, Ozonsmog: smoke + fog -> beneden te veel, boven te weinig -> te hoge concentratie ozon
Perfecte cocktail = rustig weer, NO2 uit fossiele brandstoffen -> spitsuur, oostelijke wind,
fel zonlicht
NO2 + UV NO + O
O + O2 + M O3 + M
NO + O3 NO2 + O2
4) Stratopauze
5) Mesosfeer
- Hoogte: 60-90km
- Temperatuur: daalt tot ongeveer -90°C
6) Mesopauze
- Afname temperatuur stopt op ongeveer -100°C op 80km hoogte
7) Thermosfeer/ionsfeer
- Hoogte: 100-500km
- Temperatuur: zonne-energie doet temperatuur stijgen van 300°C tot 1600°C
- Radiogolven teruggekaatst -> straling zon breekt moleculen af in positieve + negatieve
elektronen -> ionen + elektronen kaatsen radiogolven van bepaalde golflengten terug naar
aardopp.
- Botsing kosmische deeltjes met atomen buitenste lagen atmosfeer -> ioniseren atomen +
gaan gloeien => poollicht
- Ontstaan meteoren
8) Thermopauze
9) Exosfeer
- Hoogte: 500-1500km
- Temperatuur: tot boven 1600°C
- Zonne-energie dringt door deze laag, gasdeeltjes in exosfeer trillen zo hard dat ze kunnen
ontsnappen in ruimte
Afbraak van ozon door CFK’s (koelmiddel, drijfgas -> chloor, koolstof, fluor)
Chlooratoom valt ozon aan = oorzaak ‘ozongat’ boven zuidpool -> door circumpolaire
wind in winter -> in begin september valt uit lucht -> valt ozon aan tot december
CFCl3 + UV CFCl2 + Cl
Cl + O3 ClO + O2
ClO + O Cl + O2
Zet een reactie in gang, maar reageert niet mee -> laat ozon uit elkaar vallen
Levensduur Cl = 100 jaar (vanaf 1960) -> verscheen gat in ozonlaag -> nu aan het verminderen
CO-vergiftiging
Ontstaat bij onvolledige / slechte verbranding als er onvoldoende zuurstof aanwezig is in kamers ->
koolstofmonoxide wordt in lichaam opgenomen -> onvoldoende zuurstoftransport naar vitale
organen
