1/06/2023
Hs. 9
Waken en slapen
1
slaapcyclus Circadiaan ritme
Levensritme gedomineerd door slaap-
waakcyclus (ook cultureel bepaald)
Bv ‘s morgens: verhoogde bloedspiegels
cortisol, lage melatonine en orthosympatische
activiteit
Postprandiale dip: hypothalamus reageert op
hoge bloedsuikerspiegels na maaltijd
parasympatische activatie en onderdrukking
orexinerge systeem
2
Nc superachiasmaticus (SCN) van hypothalamus
regeling circadiane activiteitcyclus
Ganglioncellen van retina impulsen via tr
retinohypothalamicus SCN
Vrije ritme SCN net iets langer 24u en hebben
Omgeving prikkels nodig om hem dagelijks
gelijk te zetten.
SCN stuurt hormonale en autonome processen
die ritmische activiteit verschillende
lichaamsfuncties regelen
3
1
, 1/06/2023
SCN connecties pijnappelklier
Pijnappelklier
‘s nachts melatonine vrijstelt (niet
essentieel, maar bevorderd)
Connecties: SCN, andere hypothalamische
kernen, hypofyse en autonome zs ritmische
aansturing diverse fysiologische functies en
slaap-waakcyclus
4
2 soorten slaap slow-wave sleep (SWS) en rapid eye
movements (REM), SWS 4 fases:
(1)Lichte slaap: alfa-golven, spontane activiteit
neemt af
Slaapcyclus (2)Vertragen golven tot theta-ritme en stijgt
amplitude
(3) met slaapspoeltjes (spoelvormige alpha-patroon)
(4) diepste, delta-golven met grote amplitude
Tijdens SWS-stadia vertragen hersengolven doordat
formatio reticularis via thalamus voor synchronisatie
corticale activiteit zorgt. Vermoeden SWS soort
herstelperiode is.
REM-slaap: gekenmerkt door snelle dromen en
fasische activiteit oogspieren, genitale activiteit en
ongwn aanw beta-golven
Belangrijk voor consolidatie info LTG en ontwikkeling
5 hersenen
: (12.5 – 30 Hz) Slaapapneusyndroom: ademstilstand tijdens
: (8 – 12.5 Hz)
: (4 – 7 Hz)
: (0.1 – 3 Hz)
slaap, min 5/+ ademstilstanden per uur
Insomnia (slaapeloosheid): primair en secundair
Narcolepsie: plots in slaap kunnen vallen, niet te
genezen. Oorzaak stoornis orexinesysteem.
3
2
Hs. 9
Waken en slapen
1
slaapcyclus Circadiaan ritme
Levensritme gedomineerd door slaap-
waakcyclus (ook cultureel bepaald)
Bv ‘s morgens: verhoogde bloedspiegels
cortisol, lage melatonine en orthosympatische
activiteit
Postprandiale dip: hypothalamus reageert op
hoge bloedsuikerspiegels na maaltijd
parasympatische activatie en onderdrukking
orexinerge systeem
2
Nc superachiasmaticus (SCN) van hypothalamus
regeling circadiane activiteitcyclus
Ganglioncellen van retina impulsen via tr
retinohypothalamicus SCN
Vrije ritme SCN net iets langer 24u en hebben
Omgeving prikkels nodig om hem dagelijks
gelijk te zetten.
SCN stuurt hormonale en autonome processen
die ritmische activiteit verschillende
lichaamsfuncties regelen
3
1
, 1/06/2023
SCN connecties pijnappelklier
Pijnappelklier
‘s nachts melatonine vrijstelt (niet
essentieel, maar bevorderd)
Connecties: SCN, andere hypothalamische
kernen, hypofyse en autonome zs ritmische
aansturing diverse fysiologische functies en
slaap-waakcyclus
4
2 soorten slaap slow-wave sleep (SWS) en rapid eye
movements (REM), SWS 4 fases:
(1)Lichte slaap: alfa-golven, spontane activiteit
neemt af
Slaapcyclus (2)Vertragen golven tot theta-ritme en stijgt
amplitude
(3) met slaapspoeltjes (spoelvormige alpha-patroon)
(4) diepste, delta-golven met grote amplitude
Tijdens SWS-stadia vertragen hersengolven doordat
formatio reticularis via thalamus voor synchronisatie
corticale activiteit zorgt. Vermoeden SWS soort
herstelperiode is.
REM-slaap: gekenmerkt door snelle dromen en
fasische activiteit oogspieren, genitale activiteit en
ongwn aanw beta-golven
Belangrijk voor consolidatie info LTG en ontwikkeling
5 hersenen
: (12.5 – 30 Hz) Slaapapneusyndroom: ademstilstand tijdens
: (8 – 12.5 Hz)
: (4 – 7 Hz)
: (0.1 – 3 Hz)
slaap, min 5/+ ademstilstanden per uur
Insomnia (slaapeloosheid): primair en secundair
Narcolepsie: plots in slaap kunnen vallen, niet te
genezen. Oorzaak stoornis orexinesysteem.
3
2
