Samenvatting - Inleiding Recht

Inleiding Recht
Deel 1: het recht en zijn bronnen


Recht: het geheel van bindende regels dat de samenleving ordent en in stand houdt door
afdwingbaarheid via het staatsapparaat.

Staatsapparaat à de overheid, justitie, de regering

Recht is het geheel van bindende regels

- Gebodsbepalingen: iets dat je moet doen.
Bv. Je wordt geboren en je ouders zijn verplicht om je aan te geven.
Als gehuwden ben je verplicht om samen te wonen en te slapen.

- Verbodsbepalingen: niet mogelijk.
Bv. Niet slagen, moorden

- Regels toepasbaar na keuze: testament opsluiten
Bv. Je bent niet verplicht maar als je dat doet ben je gebonden aan regels

- Wilsaanvullende regels: in huwelijksbootje stappen, regels zullen van toepassing zijn aan
uw wil

- Regels m.b.t. termijnen, procedures, vormvoorschriften,…
Bv. Procesvoering, hoeveel tijd heb je om beroep in te stellen


Recht moet de samenleving ordenen en in stand houden

 Het recht bekrachtigt bestaande toestanden (alles wat gaat over sociale media, data
werking)
 Het recht schept ook nieuwe toestanden (alles met ecologie)

Recht vereist gezag

 Naleven van het recht
o Afdwingbaarheid door sanctie
o Taak van de rechterlijke macht
o Vandaag ook via bemiddeling

,  Recht kan onderscheiden worden van andere normensystemen
o Godsdienst, moraal, beleefdheid


 Recht is context-, tijds- en plaatsgebonden

Bv. Abortus legaal maken (dat is niet overal legaal)




Algemeen


Objectief vs. Subjectief recht


Objectief recht: geheel van gedragsregels op een bepaald moment in een bepaalde
samenleving van toepassing.
Bv. Rechtsregel die huurder het recht aanreikt rustig genot te hebben van een gehuurd goed

 Materieel recht (inhoud) vs. Formeel recht (procedureel)


Subjectief recht: recht vanuit het standpunt van het individu. Rechten en plichten die
voortvloeien uit de rechtsregel voor de bestemming. (Rechtssubject)
Bv. De huurder beschikt over het recht het rustig genot te hebben van gehuurde woning,
subjectief recht niet gerespecteerd? Recht op schadevergoeding



Algemene opdeling objectief recht


 Privaat recht
o Relatie burger-burger (of de overheid die zich als burger gedraagt)
Bv. Iemand adopteren, met iemand verlofdagen bespreken
o Particulier belang
 Publiek recht
o Relatie overheid en burger
o Algemeen belang

,Publiekrecht

 Het staatsrecht of grondwettelijk recht
o De GW
o Regels m.b.t. de inrichting, de bevoegdheid, de werking van de staat en de
fundamentele rechten en vrijeheden van de burger
o Basis van politieke en rechterlijke organisatie
Bv. Grondrecht à vrijheid van godsdienst, kiesrecht, recht op ziektezorg, recht op vrije
meningsuiting

ART.1 GW: België is een federale Staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten.


 Het bestuurs- of administratief recht
o In aparte wetteksten, geen overkoepeld wetboek
o Regels mbt de concrete rechtsrelatie tussen administratie en de burger
o Bv. Bouwvergunning

 Strafrecht
o Strafwetboek
o Strafregels bevatten een omschrijving van strafbare gedragingen en sancties

 Strafprocesrecht
o Wetboek van strafvordering
o Geeft aan welke procedure moet gevolgd worden als iemand een misdrijf heeft
gepleegd
 Fiscaal recht
o Wetboek inkomstenbelastingen, wetboek successierechten… (=wanneer iemand
overlijdt en je belasting moet betalen aan de staat.)
o Regelt de belastingen die rechtsonderhorigen moeten betalen

Registratierechten: belasting die je betaalt op de registratie van het kopen van een onroerend
goed

Privaatrecht

 Burgerlijk recht
o Code Napoléon 1804
o Bevat algemene en essentiële begrippen van het recht
o Huwelijk, afstamming, erfenis, contracten , aansprakelijkheid,…
à Het recht dat dichts bij je aan ligt onder de burgers

(nachtlawaai, burenhinder, auto-ongeval)

,  Ondernemingsrecht
o Wordt in 2018 overgenomen in WER
o Begrip ondernemer

 Vennootschapsrecht
o Regels ivm vennootschappen
o Nieuwe wetgeving in 2019

 Gerechtelijk privaatrecht
o Gerechtelijk wetboek
o Regels mbt de procedure voor een burgerlijke rechtbank

 Internationaal privaatrecht
o Wetboek IPR (2004)
o Wanneer op eenzelfde rechtstoestand rechtssystemen van meerdere landen van
toepassing zijn
à Andere nationaliteiten zijn erbij gekoppeld.
Bv. Een Australische vrouw huwt met een Franse man in Duitsland

Gemengde rechtstakken
 Economisch recht
o Wetboek economisch recht (WER)
o Oa. Marktpraktijken (prijzen) en consumentenbescherming
Bv. Van consumentenbescherming à verkoop op afstand => online verkopen à
14 dagen bedenktijd om een product niet te nemen (herroepingsrecht). Indien
een bedrijf niet akkoord gaat, mag je daarbij beroepen. Geen verbruiksgoederen,
alleen gebruiksgoederen.

 Financieel recht
o Regels mbt bescherming van privéspaarders en de vrijwaring van het vertrouwen
in de financiële ondernemingen

 Sociaal recht
o Arbeidsrecht
 Het recht van toepassing op de verhouding tussen werkgever en
werknemer
 Centraal begrip arbeidsovereenkomst
 Individueel arbeidsrecht en collectief arbeidsrecht

o Sociale zekerheid
 Regelt de verplichte sociale verzekering voor werknemers en
zelfstandigen