201
8
201
Samenvatting
Methodologie
van de sociale
wetenschappen
LODE VAN OVERSTRAETEN
,1
,Hoofdstuk 1: Waarom
sociaalwetenschappelijk
onderzoek?
Wetenschap bedrijven staat eigenlijk gelijk aan het toepassen van een set rigoureuze principes die je
als onderzoeker in staat stellen om tot geldige en betrouwbare kennis over de werkelijkheid te
komen.
Methodologie verwijst naar de wijze waarop het hele proces van wetenschapsbeoefening
functioneert, en houdt dus niet alleen de kennis en beheersing van methoden en technieken in.
1.2 Enkele voorbeelden
1.2.1.De
The greatopwarming van de
global warming aarde: An inconvenient truth vs
swindle
Klimaatverandering oplossen kan door ofwel oorzaken direct aan te pakken of de funeste gevolgen
ervan in te perken. Of het nu gaat om het inwerken op de oorzaken of het inperken van effecten, in
beide gevallen kunnen beleidsmakers gebruik maken van de laatste wetenschappelijke studies om
het debat met correcte informatie te stofferen.
- An inconvenient truth (Al Gore): Door toenemende uitstoot CO2 neemt temperatuur toe en
stijgt de zeespiegel.
- The great global warming swindle: Stijging van de temperatuur zorgt voor toeneming CO2
en niet omgekeerd. De rol van de mens is van marginaal belang. Vooral de activiteit van de
zon en een stijging van het aantal zonnevlekken zorgen voor temperatuurstijging.
Hieruit blijkt dat wetenschapsbeoefening geen proces is dat alleen gedreven wordt door onpartijdige
rationele dialoog, maar ook door machtsverhoudingen, maatschappelijke en/of politieke inmenging,
ideologische assumpties en agressieve retoriek
1.2.2.De War against Crime in New York: werkt het?
Burgemeester Rudy Giuliani wil misdaadcijfer in New York verlagen en laat zich inspireren door de
‘Broken Windows Theory’: voor criminelen is de drempel laag om in een gebouw met gebroken
ramen in te breken en meer stuk te maken en meer afval te verspreiden… dir accumuleert
- Crimineel handelen is gevolg van gebrek aan sociale normen en een gebrek aan controle om
aan deze normen te conformeren.
- De anonimiteit van de grootstad vormt een ideale voedingsbodem voor crimineel gedrag.
- Je moet dus beginnen met kleine criminaliteit en onhoffelijkheden in buurten aan te pakken.
Er vindt wel degelijk een daling van criminaliteit plaats in New York maar komt dit door het
beleid gebaseerd op de broken windows theory?
2
, Dit roept vragen omtrent causaliteit op, om te spreken van causaliteit moet aan 3 voorwaarden
voldaan zijn:
- Er moet een statistisch verband zijn tussen A en B
- Gebeurtenis A moet voorafgaan aan gebeurtenis B.
- Het statistische verband tussen gebeurtenis A en B mag niet te wijten zijn aan een 3 e
gebeurtenis C die dat verband teweegbrengt.
In dit geval aan voorwaarde 1: voldaan. Echter voor voorwaarde 2 was criminaliteit al aan het dalen
voor Gugliani burgemeester werd. Aan factor 3 dus ook niet voldaan. Hierdoor kan o.b.v. de
wetenschappelijke visie op causaliteit de claim van Giuliani niet zomaar voor waar worden
aangenomen.
1.2.3 Botsende beschavingen
Sommige auteurs zien het einde van de Koude Oorlog als een botsing der beschavingen.
Huntington: conflicten zouden worden gekenmerkt door culturele en religieuze kwesties, waarbij het
concept beschaving relevant wordt om potentiële conflicten te traceren en te duiden
- Houdt te weinig rekening met de specificiteit van elk conflict: In historisch vergelijkend
onderzoek is een grondige studie van diverse cases een noodzaak als je de complexiteit en
de veelzijdigheid ervan wil duiden en begrijpen.
- Dat er steeds meer militaire conflicten plaatsvinden na de Koude Oorlog wordt door
empirisch onderzoek niet bevestigd.
- Zijn hypothese stuurt je perceptie van de werkelijkheid.
Kan de empirische werkelijkheid objectief worden waargenomen , en in welke mate spelen
theoretische vooringenomenheid een rol in de studie van de sociale werkelijkheid?
1.2.4.Polls bij verkiezingen: verteken(en)d?
Verliezers van steekproeven bij de bevolking verwerpen de peiling waar winnaars er net hun
aandacht op gaan richten.
Het is precies inzicht in de methodologische aspecten van een peiling dat je toelaat om een
oordeel te vellen over de wetenschappelijkheid en dus de waarde van verkiezingsonderzoek.
1.2.5.De wetenschapper als bokser
Loïc Wacquant wil beeld van zwarte buurten in Chicago onderzoeken en stereotypen
doorprikken.
- Hiervoor maakt hij gebruik van participerende observatie om toegang te krijgen tot de
leefwereld van een anders zeer moeilijk bestudeerbare populatie.
3
8
201
Samenvatting
Methodologie
van de sociale
wetenschappen
LODE VAN OVERSTRAETEN
,1
,Hoofdstuk 1: Waarom
sociaalwetenschappelijk
onderzoek?
Wetenschap bedrijven staat eigenlijk gelijk aan het toepassen van een set rigoureuze principes die je
als onderzoeker in staat stellen om tot geldige en betrouwbare kennis over de werkelijkheid te
komen.
Methodologie verwijst naar de wijze waarop het hele proces van wetenschapsbeoefening
functioneert, en houdt dus niet alleen de kennis en beheersing van methoden en technieken in.
1.2 Enkele voorbeelden
1.2.1.De
The greatopwarming van de
global warming aarde: An inconvenient truth vs
swindle
Klimaatverandering oplossen kan door ofwel oorzaken direct aan te pakken of de funeste gevolgen
ervan in te perken. Of het nu gaat om het inwerken op de oorzaken of het inperken van effecten, in
beide gevallen kunnen beleidsmakers gebruik maken van de laatste wetenschappelijke studies om
het debat met correcte informatie te stofferen.
- An inconvenient truth (Al Gore): Door toenemende uitstoot CO2 neemt temperatuur toe en
stijgt de zeespiegel.
- The great global warming swindle: Stijging van de temperatuur zorgt voor toeneming CO2
en niet omgekeerd. De rol van de mens is van marginaal belang. Vooral de activiteit van de
zon en een stijging van het aantal zonnevlekken zorgen voor temperatuurstijging.
Hieruit blijkt dat wetenschapsbeoefening geen proces is dat alleen gedreven wordt door onpartijdige
rationele dialoog, maar ook door machtsverhoudingen, maatschappelijke en/of politieke inmenging,
ideologische assumpties en agressieve retoriek
1.2.2.De War against Crime in New York: werkt het?
Burgemeester Rudy Giuliani wil misdaadcijfer in New York verlagen en laat zich inspireren door de
‘Broken Windows Theory’: voor criminelen is de drempel laag om in een gebouw met gebroken
ramen in te breken en meer stuk te maken en meer afval te verspreiden… dir accumuleert
- Crimineel handelen is gevolg van gebrek aan sociale normen en een gebrek aan controle om
aan deze normen te conformeren.
- De anonimiteit van de grootstad vormt een ideale voedingsbodem voor crimineel gedrag.
- Je moet dus beginnen met kleine criminaliteit en onhoffelijkheden in buurten aan te pakken.
Er vindt wel degelijk een daling van criminaliteit plaats in New York maar komt dit door het
beleid gebaseerd op de broken windows theory?
2
, Dit roept vragen omtrent causaliteit op, om te spreken van causaliteit moet aan 3 voorwaarden
voldaan zijn:
- Er moet een statistisch verband zijn tussen A en B
- Gebeurtenis A moet voorafgaan aan gebeurtenis B.
- Het statistische verband tussen gebeurtenis A en B mag niet te wijten zijn aan een 3 e
gebeurtenis C die dat verband teweegbrengt.
In dit geval aan voorwaarde 1: voldaan. Echter voor voorwaarde 2 was criminaliteit al aan het dalen
voor Gugliani burgemeester werd. Aan factor 3 dus ook niet voldaan. Hierdoor kan o.b.v. de
wetenschappelijke visie op causaliteit de claim van Giuliani niet zomaar voor waar worden
aangenomen.
1.2.3 Botsende beschavingen
Sommige auteurs zien het einde van de Koude Oorlog als een botsing der beschavingen.
Huntington: conflicten zouden worden gekenmerkt door culturele en religieuze kwesties, waarbij het
concept beschaving relevant wordt om potentiële conflicten te traceren en te duiden
- Houdt te weinig rekening met de specificiteit van elk conflict: In historisch vergelijkend
onderzoek is een grondige studie van diverse cases een noodzaak als je de complexiteit en
de veelzijdigheid ervan wil duiden en begrijpen.
- Dat er steeds meer militaire conflicten plaatsvinden na de Koude Oorlog wordt door
empirisch onderzoek niet bevestigd.
- Zijn hypothese stuurt je perceptie van de werkelijkheid.
Kan de empirische werkelijkheid objectief worden waargenomen , en in welke mate spelen
theoretische vooringenomenheid een rol in de studie van de sociale werkelijkheid?
1.2.4.Polls bij verkiezingen: verteken(en)d?
Verliezers van steekproeven bij de bevolking verwerpen de peiling waar winnaars er net hun
aandacht op gaan richten.
Het is precies inzicht in de methodologische aspecten van een peiling dat je toelaat om een
oordeel te vellen over de wetenschappelijkheid en dus de waarde van verkiezingsonderzoek.
1.2.5.De wetenschapper als bokser
Loïc Wacquant wil beeld van zwarte buurten in Chicago onderzoeken en stereotypen
doorprikken.
- Hiervoor maakt hij gebruik van participerende observatie om toegang te krijgen tot de
leefwereld van een anders zeer moeilijk bestudeerbare populatie.
3
