Samenvatting - Volwassenen en ouderen met een verstandelijke beperking

VOLWASSENEN EN OUDEREN
MET EEN VERSTANDELIJKE
BEPERKING
HOOFDSTUK 1: HULPVERLENING MENSEN MET VERSTANDELIJKE BEPERKING

DOEL = Een zicht geven op:

- invulling maatschappijbeeld / hulpverlening / ondersteuning
o Vroeger en nu
- Huidig beleidskader


1.1 INLEIDING

Nederlandse wetgeving: niet kennen

1.2 HULPVERLENING


1.2.1 EEN NORMAAL LEVEN

- MVB: Vraag tot ondersteuning
o Ernst
 Mate van beperking
o Leeftijdsfase
 Bij een kind is de aanpak anders dan bij een volwassene van 30+
o Wensen naar kansrijk leven
 Wat wil mijn cliënt bereiken?
o Mogelijkheden
- Ondersteuning:
o Heel divers: methodieken, ed
o Afhankelijk: mensbeeld van de begeleider / samenleving

 Hoe gaat de ondersteuner kijken naar volwassenen met een verstandelijke beperking


1.2.2 VISIE ONTWIKKELING, VAN AFWIJKEND NAAR GEWOON
Mensen met een beperking:

- Lang geleden: weinig kans tot overleven
o Voedselschaarste
o Slechte gezondheid
- rond 1900: ontstaan van de zorg voor “zwakzinnigen”

- Benamingen: evolutie

Hoe wij nu kijken naar iemand met een verstandelijke beperking is anders dan vele jaren geleden

Moeilijk in de maatschappij  moeilijkere situatie voor de cliënt

,Tijdlijn:

- 1900: segregatie
o “abnormale individuen” = waardeloos
o Segregatie = afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij
- Nazi regime:
o letterlijk: “ zalig de armen der geest, aan hen behoort het rijk der hemelen”
- 1948:
o universele verklaring rechten van de mens
- 2007:
o verdrag inzake de rechten v. personen met een handicap


1.2.3 VN-VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN PMH
Lezen als achtergrondinfo


1.2.4 HULPVERLENING GERICHT OP NEGEN DOMEINEN
Lezen als achtergrondinfo

1.3 ONTWIKKELINGEN IN DE HULPVERLENING

- Paradigmaverschuivingen
o opvattingen tav PmH zijn niet statisch
- Praktijk versus theorie


1.3.1 HANDICAP EN BEPERKINGEN
Achtergrondinfo


1.3.2 OPVATTINGEN OVER HULPVERLENING
Paradigmaverschuiving

Medisch model Ontwikkelingsmodel Burgerschapsmodel

Mens met beperking Mens met mogelijkheden Mens met rechten en plichten
Patiënt Leerling Burger
Verzorgen/behandelen Ontwikkelen/trainen Ondersteunen
Instituut Speciale voorzieningen Gewone voorzieningen
Seregatie Normalisatie Integratie

Hoe kijkt de maatschappij naar een persoon met een beperking?

- Medisch model = defectparadigma

- Ontwikkelingsmodel = normalisatieparadigma
- Burgerschapsmodel = ondersteuningsparadigma

,Gestart met medisch model: defectparadigma  persoon met beperking is persoon met defect  Uit
maatschappij halen en in voorzieningen steken

 overgegaan naar ontwikkelingsmodel nu een burgerschapsmodel




MEDISCH MODEL / DEFECTPARDIGMA

- Tot 1970

- Mens met beperking
- Behandelen/verzorgen  Niet zelfstandigheid promoten maar zorgen VOOR hen

- Stoornis compenseren : instituten met professionelen / levenslang opvang in aparte scholen,
instituten
- Segregatie (afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij)

- Ouders van oudere mensen met beperking


ONTWIKKELINGSMODEL / NORMALISATIEPARADIGMA

- Tijdsperiode 1970 – 1990
- Aanvankelijk: licht verstandelijke beperking

- Geen beperkingen maar mogelijkheden
- Leerling  trainen

- Deelname aan maatschappij : recht
o Mensen niet in voorzienging maar laten meedoen in de maatschappij
o MVB in de maatschappij zetten:
 Mensen met lichtverstandelijke beperkingen begeleid zelfstandig laten wonen
 Verantwoordelijkheid maatschappij was minder  MVB gingen naar bakken/slager
en werden aangekeken als rare mensen doordat ze anders zijn  fysiek in
maatschappij maar geen sociale contacten
- Verantwoordelijkheid: maatschappij
o Mogelijkheden bieden om deel te nemen aan de maatschappij
o Attitudeverandering maatschappij
- Normalisatie: zullen normaler worden
- Speciale voorzieningen

- Knelpunt: vraagt attitudeverandering
- Geen positieve invloed voor mensen ernstige verstandelijke beperking

- Fysiek-structurele dimensie: wel
- Sociale integratie: niet

- Omgeving/werk/buurt: weet niet hoe om te gaan met de persoon met de verstandelijke beperking


BURGERSCHAPSMODEL / ONDERSTEUNINGS-PARADIGMA
Burgerschap model: MVB burgers van de maatschappij maken  zitten niet gewoon in maatschappij maar zijn
burgers in deze maatschappij

, - Sinds 1990
- Kenmerken:
o Volwaardig burgerschap (inclusie)
 Sociale inclusie: stapje verder zetten
o Keuze en controle (zeggenschap)
 Ik mag kiezen wat ik ga doen  mogen wensen hebben en keuzes maken om die
wensen/doelen te bereiken
o Ondersteuning (zie hfstuk 3)
 Wat betekend ondersteunen? Dingen mogelijk maken -> de wens van de cliënt
proberen mogelijk maken
o Kwaliteit van bestaan

Nog steeds work in progress!!


→ Vertrekken vanuit volwaardig
burgerschap
→ We geven keuze en controle
→ Ondersteunen in sociaal netwerk
en in een sociaal vangnet
→ Zo kwaliteit van bestaan
vergroten

Interdisciplinair werk is belangrijk

- Grote evolutie sinds “zorgen voor”
- Vermaatschappelijking van de zorg


1.4 DE ROL VAN DE SAMENLEVING

. 1.4.1 tem 1.4.3: lezen
. 1.4.4 vermaatschappelijking
. 1.5.3 geprogrammeerd aanbod
. 1.5.4 individubepaald aanbod
→ Achtergrondinformatie
→ Worden verwerkt in de volgende lessen

1.6 WAAR STAAN WE NU: BELEIDSKADER

Achterliggend idee: burgerschapsmodel

- Nederlands beleidskader moet NIET gekend zijn
- Ondersteuning aan volwassenen met een VB -> Minister Wouter Beke / VAPH

- Heel veel in evolutie
o In het 3e jaar wordt dit verder uitgediept

Ondersteuning naar volwassenen VB

Binnen de persoonsvolgende financiering is er een vraaggestuurde werking en persoonsvolgend budget

- Vraaggestuurde werking:
o Vraaggestuurd versus vroeger (voor 2016) aanbodgestuurd (cliënt kwam in voorziening en
had keuze uit wat er was)