Samenvatting Gezondheid en Maatschappij mensenrechten

MENSENRECHTEN
1. INLEIDING
De verenigde naties hebben de universele verklaring voor de rechten van de mens opgesteld
 universeel: geldt voor alle mensen in alle landen



2. UNIVERSALITEIT
 Evidentie van de mensenrechten
 gecontesteerd begrip: zo tijdloos en universeel blijken de mensenrechten niet

VAN DE MENSENRECHTEN
 Verschillende reacties en acties tgo bezetting door staten
 Westen reageert verschillend door diverse internationale contexten
 primair verantwoordelijk: iedereen
 in evolutie:
o 2020: recht op een gezonde leefomgeving (ligt voor te finale goedkeuring)
o recht op aanvraag asiel: vluchten door klimaat geen recht op asiel



3. MENSENRECHTEN VS ETHIEK
Lang niet alle kwesties kunnen door mensenrechten worden opgelost
 is iemands godsdienst bespotten, ook als het niet strafbaar is, iets wat je zou horen te doen?
 Moet de maatschappij de kosten opnemen voor de behandeling van ziektes die het gevolg
zijn van ongezond leven? of van de keuze zich niet te laten vaccineren?
 Is het je morele plicht verantwoord ethisch gemaakte kleren te kopen, ook als die veel
duurder zijn?

MENSENRECHTEN GEVEN EXTRA HANDVATEN OM ETHISCHE BESLISSINGEN TE NEMEN




4. WAAROM BELANGRIJK?
1. MENSENRECHTEN ORGANISATIES ONDER DRUK
 Mensenrechten evolueren constant



2. WAT KAN LEIDEN TOT ONTBREKEN VAN MENSENRECHTEN?
 Armoede, oorlog, milieurampen
 superioriteitsdenken (wetenschappelijk racisme, apartheid, kolonisatie, fascisme)
 polarisering en populisme
 framing en dehumanisering



3. WAAROM BELANGRIJK VOOR ONS?
 Impact artsen op verdedigen van mensenrechten en voorkomen en aanklagen van schendingen
ervan




4. MENSENRECHTEN IN HISTORISCHE CONTEXT
1. HISTORIEK
 Rechten zijn er al heel lang, niet neergeschreven
 oudste wetboeken
 grondslag van ideëen over menselijke waardigheid, zoals vastgelegd in diverse vormen van


1

, godsdienst
 eerste human right charter: Mesopotamië 600 vC

2. HISTORISCH CONTEXT
VOOR 17E eeuw:
 notities van mensenrechten bij Romeinen en Grieken
 eerder gedragsregels om conflict te vermijden
 eerder plichten en privileges afkomstig van iemands status/netwerk dan echte abstracte
rechten
 religies: morele codes
o bv. Behandel de ander zoals je zelf wilt behandeld worden



IN 17E-18E EEUW: DE VERLICHTING
 schift van sociale verantwoordelijkheid naar individuele noden


FRANSE REVOLUTIE LEIDDE TOT SCHRIJVEN VAN RECHTEN

MAAR NOG GEEN UNIVERSELE RECHTEN


19E EEUW: HOOGTEPUNT KOLONIALE EXPANSIE EUROPESE GROOTMACHTEN
 Vergoeilijking
o religie: onderwerping van vreemde volkeren owv hun zielenheil
o wetenschap: op zoek naar biologische verklaringen voor technologische en culturele
achterstand van zogenaamde ‘nog kinderlijke wilde volkeren’ - wetenschappelijk
racisme



3. SOCIAAL DARWINISME
 leverde een ideologische rechtvaardiging voor de sociale ongelijkheid
o gevolg erfelijke minderwaardigheid armen en erfelijke voortreffelijkheid rijkere klassen
o toegepast op volkeren en rassen: rechtvaardiging voor racisme en imperialisme



4. EUGENETICA
 wetenschappelijk onderzoek naar het verbeteren van de genetische samenstelling van een
populatie
 doel: verbeteren van het ras
 doorgeslagen evolutietheorie van Charles Darwin
 sommige volgelingen vonder dit proces te traag
o natuur handje toesteken
 postieve eugenetica: de meest geschikten aanmoedigen
 negatieve eugenetica: sterilisatie… tot uitroeiing van …



5. HOLOCAST + WO II
 1939: start vergassing psychiatrische patiënten
 later startte ook de definitieve oplossing van het Jodenprobleem
 uitroeiing Roma, LGBTQ+

NASLEEP
 1944: vertegenwoordigers grote machten samen in Washington DC
o 2 WO in 30 jaar
o Wreedheid: joden, andersvaliden, gevangenen, zigeuners
 24/10/1945: United Nations
o commision on human rights




2