Resume
VMV 5 samenvatting
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Samenvatting van 89 pagina's voor het vak Verpleegkundige Methodiek En Vaardigheden aan de VIVES (VMV 5 samenvatting)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
H1: Zorgontvanger met ziekte vanParkinson
Pathofysiologie, beloop en prognose van ziekte
van Parkinson
Ziekte van Parkinson = extrapiramidale aandoening met verandering in houding en beweging
Incidentie stijgt dubbele vergrijzing
Young onset Parkinson = ziekte van Parkinson < 40 jaar
De oorzaak
Kenmerk: parkinsonisme of extrapiramidale syndroom (bv. bewegingsarmoede, spierstijfheid, beven)
Parkinsonisme kan door ander aandoeningen veroorzaakt worden, maar voornamelijk door ziekte van
Parkinson
1. Degenereren zenuwcellen van substantia nigra in het striatum (produceren dopamine = speelt
belangrijke rol bij prikkeloverdracht in extrapiramidale systeem)
2. Progressief verlies van dopamine producerende cellen
3. Dopaminetekort
4. Onevenwicht in balans ‘dopamine en acetylcholine’
5. Acetylcholine is te veel aanwezig in verhouding
6. Onevenwicht veroorzaakt motorische symptomen
Autonome symptomen en stemmingsstoornissen celverlies in andere hersendelen waardoor ook
andere neurotransmitters verstoord zijn
Reden afsterven dopamineproducerende zenuwcellen: onbekend erfelijk en sommige
bestrijdingsmiddelen spelen mogelijks een rol
Ziekteverschijnselen
Motorische verschijnselen
Automatische bewegingen verminderen
Schuifelende gang ontstaat
Bewegingen verlopen trager en moeilijk beweging in gang zetten
Opstarten beweging vergt veel concentratie
Uitvoer van fijne beweging vermoeilijkt
Gelaatsuitdrukking verdwijnt
Slikken verloopt moeilijker
Verminderen knipperen met ogen
Geschrift verandert en wordt onvast en kleiner
, Stramme spieren bezorgen pijn en contracturen en zorgen voor veranderde houding
Tremor begint aan één hand en breidt daarna geleidelijk uit naar de armen, benen en daarna naar het
gehele lichaam
Autonome en andere verschijnselen
Niet-motorische symptomen:
Reukstoornis: bij ¾ is reuk al verstoord door ziekte die zich motorisch uit
Dysautonomie: ontstaat door aantasting van autonome ZS
o Orthostatische hypotensie
o Erectiestoornis
o Frequente mictie aandrang
o Urinaire incontinentie
o Speekselvloed
Psychische veranderingen
Psychische veranderingen
Eerste psychische veranderingen:
Spontaan gesprek beginnen vermindert
Van onderwerp veranderen vermoeilijkt
Onderbroken worden als men ergens mee bezig is, is lastig
Initiatiefverlies volgt hieruit
Verdere psychische veranderingen:
Stemmingsstoornissen
Angststoornissen
Dementie
Impulscontrolestoornissen
Psychotische symptomen: in eerste plaats gevolg van medicamenteuze behandeling
(dopamine-agonisten)
Behandeling
1. Medicamenteuze behandeling
a. Aanvullen van neurotransmitter dopamine (dopamine-agonisten)
b. Verminderen van aandeel anticholinergica
2. Neurochirurgische behandeling
3. Paramedische zorg
Uitgangspunten voor verpleegkundig proces bij
ziekte van Parkinson
Patiëntgerichtheid, klinisch redeneren en zelfmanagement staan centraal
Klinisch redeneren (= continu en procesmatig gegevens verzamelen, analyseren en verbanden kunnen
leggen, gericht op het vaststellen van vragen, noden en problemen van zorgontvanger met ziekte van
Parkinson en diens naasten) gekenmerkt door: risicoinschatting, vroeg-signalering,
probleemherkenning, evidence-based interventie en evaluatie
Zorgcoördinatie bij ziekte van
Parkinson
Problemen op diverse domeinen: bv. wonen, gezondheid, welzijn, werk,
participatie…
, Zorgdriehoek Kaiser Permanente
Rol van verpleegkundige en verpleegkundige
interventies
Twee algemene verpleegkundige taken: voorlichting en educatie & medicatieadvisering en monitoring
Voorlichting en educatie
Kennis bieden over werking van het lichaam, ziekte, gezonde voeding en gezondheidssysteem
Motivatie en hulp bij gezond gedrag betere fysieke en mentale gezondheid en meer QOL
Groepscursussen
Schriftelijk materiaal
Online informatie
Medicatieadvisering en monitoring
Medicamenteuze behandeling ondersteunen adhv aantal gericht verpleegkundige interventies
Responsfluctuaties
= schommelingen in de klinisch waarneembare motorisch, cognitieve en emotionele reacties op
Parkinson medicatie
Bij anamnese afname aandacht besteden aan:
Effect en bijwerkingen van medicatie
Hoeveelheid en patroon van ‘on-off’-fluctuaties per dag en aanwezigheid van dyskinesiën en
early-morning dystonia
De wijze waarop medicatie wordt ingenomen
Tijdstip inname medicatie
Therapietrouw
‘on-off’-fluctuaties 3 dagen in kaart brengen:
Wisselend beloop van ‘on-off’-fluctuaties die impact hebben op dagelijks functioneren van ZO
Aanwezigheid van onverklaarbare ‘off’-periodes (bv. bij delier, infectie…)
Een ‘niet-pluis’-gevoel door niet-adequate inname van medicatie
Ondersteuning medicamenteuze behandeling
Verpleegkundige interventies die bijdragen aan medicamenteuze behandeling:
Voorlichting en educatie over inname parkinsonmedicatie
Verbeteren van medicamenteuze therapietrouw
Verbeteren maaglediging
Suggestie tot optimalisatie medicatie
Voorkomen obstipatie
‘Competitie levodopa en eiwitten in voeding’ medicatie 1 uur voor of 1 uur na maaltijd innemen,
omdat verminderde activiteit van dit enzym kan zorgen dat bloedconcentratie van medicatie wordt
verhoogd, waardoor werking en bijwerkingen van medicatie kunnen worden versterkt
‘Ijzerpreparaten’ bij gelijktijdige toediening van ferroverbindingen (ijzerpreparaten) kan resorptie
van levodopa afnemen, door vorming van slecht oplosbaar complex
Vertraagde maaglediging aanbevelingen:
Gebruik van meerdere kleine maaltijden per dag
Verminderen hoeveelheid vet in voeding
Voldoende drinken
, Vermindering hoeveelheid vezels
Geavanceerde therapieën
Bv. apomorfine, intraduodenale levodopa / carbidopatherapie of diepe hersensimulatie
Begeleiding bij geavanceerde therapieën:
1. Voorbereidende fase (parkinsonverpleegkundige in ziekenhuis)
a. Werking en effectiviteit van therapie
b. Voor- en nadelen
c. Werking van materiaal
d. Traject dat patiënt moet doorlopen
2. Instellingsfase / opstart (parkinsonverpleegkundige in ziekenhuis)
a. Controleren of patiënt min 1 dag voor aanvang gestart is met domperidon
b. Opstarten apomorfinechallengetest
c. Inventariseren van ‘on-off’-fluctuaties
d. Instructies pomp en naald
3. Chronische fase (generalistische verpleegkundige)
Apomorfine
= dopamine-agonist die enkel toegediend kan worden via SC inspuiting
Nevewerkingen: ernstige misselijkheid en bloeddrukdaling
Toediening kan gebeuren via:
Klassieke spuit-naald systeem
Apomorfine® pen
Apomorfine® pomp
Intraduodenale levodopa / carbidopatherapie
= werkzame stoffen levodopa in combinatie met carbidopa
Levodopa wordt in dunne darm opgenomen en via bloed naar hersenen gebracht, waar het wordt
omgezet in dopamine
Continue en gelijkmatige afgifte van parkinsonmedicatie, waardoor er minder ‘on-off’-fluctuaties
plaatsvinden
Diepe hersenstimulatie (Deep Brain Stimulation (DBS))
= een of twee geleidingsdraden via kleine opening in schedel worden diep in hersenen geplaatst. De
draden zijn onderhuids met neurostimulator verbonden. Dit leidt tot blokkering van signalen die
motorische symptomen van ZvP veroorzaken
Kan leiden tot grote verbetering van motorische symptomen in de off-fase en daarmee verbetert
functioneren
Klinisch redeneren bij mentale dysfunctie
Cognitieve achteruitgang en dementie
Neemt toe met leeftijd en ziekteduur
Veelvoorkomende problemen:
Afgenomen vaardigheden in plannen
Traagheid in het denken
Verminderd probleemoplossend vermogen
Problemen met multitasking
Verminderde cognitieve flexibiliteit
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cathohallaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79271 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans