Personen met een beperking samenvatting

Personen met een beperking

Les 1. Toevoegen

Benaming mensen met mentale beperking
Vroeger: innocenti, debielen, idioten, oligofrenen, mentaal gehandicapt, geestelijk
gehandicap, zwakzinnig,..

Definitie mentale handicap
Iemand die op een verstandelijk gebied beduidend beneden het gemiddelde functioneert,
wanneer dit tot uitdrukking komt tijdens de ontwikkelingsperiode en samengaat met een
tekort in aangepast gedrag.

Aangepast gedrag
= maatstaven inzake rijping, leren, persoonlijke onafhankelijke en sociale
verantwoordelijkheid.

Wat is intelligentie
Geheugen, verbanden zien, onderscheid maken, taal, ruimtelijk inzicht.

Mogelijke oorzaken
 Biologische factoren
 Chromosomale afwijkingen
 Stoornissen door genmutaties
 Perinatale oorzaken
 Zuurstof te kort tijdens de bevalling
 Postnatale oorzaken
 Sociaal-culturele factoren
 Vooral bij licht mentale handicap
 Sociaal-ecomische context
 Mishandeling
 Shaken-infant
 Ondervoeding of ernstige voedingsstoornissen

Shaken infant syndroom
= door elkaar schudden

Indeling in niveau’s
 Lichte mentale handicap
 Matige mentale handicap
 Ernstige mentale handicap
 Zeer ernstige mentale handicap

Terugkerende kenmerken
 Beperkte exploratiedrang
 Beperkte innerlijke aanspreekbaarheid
 Emotionele kwetsbaarheid

,  Vasthouden aan het bekende

Tips voor communicatie
 Gelijke positie (ooghoogte) / nabijheid
 Kies communicatievormen die de client kan gebruiken
 Eenvoudig taalgebruik
 Pictogrammen, tekeningen ontwerpen
 Tijd (geduld) om de boodschap te laten doordringen/ antwoord te formuleren
 Structuur de omgeving
 Gebruik de context (doe de uitleg in het knutsellokaal i.p.v. onderweg er
naartoe)
 Herhaling en herkenning (steeds dezelfde soort uitleg bij eenzelfde activiteit)
 Beloon de communicatiepogingen van de client!

Je doel
 Gedrag beter begrijpen
 Pestgedrag
 Aftasten, zoeken van veiligheid (grenzen) en houvast
 Aandacht vragen: wanneer ‘normaal’ en waarom
 Relativeren en accepteren van het gedrag
 Hulpverlener afstemmen
 Activiteiten, zorg, communicatie… afstemmen
 Stilstaan bij normen, regels, verwachtingen, doelstellingen


Andere manier van kijken
 Zoeken naar betekenis van het gedrag
 Emotionele ontwikkeling van belang
 Wat kan je kind aan?
 Wat heeft je kind nodig?
 Hoe dichtbij of hoe veraf sta je van je kind?
 Welke grenzen en structuur geef je u kind?
 Hoe kan hij deelnemen aan activiteiten?
 Hoe communiceer je met je kind?

5 fasen
 Adaptiefase of aanpassingsfase
 Afwisseling tussen evenwicht en onevenwicht van het kind. (van het ene
moment op het andere kan de stemming omslaan)
 vergelijkbaar met die van een baby (0-6 maand)
 verwerken van prikkels
 zich aanpassen aan de omgeving
 overstuur >< sterk in zichzelf gekeerd

 Eerst socialisatiefase of hechtingsfase (eenkennigheidsfase)
 Afwisseling tussen vertrouwen en wanttrouwen
 Emotionele ontwikkeling van 6 tot 18 maanden

,  De relatie met de ouder en andere belangrijke personen
 Veiligheid => “ben je wel te vertrouwen”

 De eerste individuatiefase of koppigheidsfase
 Afwisseling tussen het samen zijn en het “ikke-zelf-zijn”
 Duidelijkheid
 Nabijheid
 Voorspelbaarheid
 Ruimte voor ontdekking
 Aandacht voor begrenzen (bied veiligheid)
 De eigen wil in goede handen banen leiden
 Zoeken naar een compromis




 Indentficatiefase
 Evenwicht tussen zelf en de anderen
 Afwisseling tussen zelf ondernemen en geremd zijn
 Je hebt verbinding met het kind ook al ben je er niet (afstandsbediening)
 Zelf laten doen/ succeservaringen & falen
 Uitleg bij het waarom van grenzen
 Veilige terugvalbasis
 Zelf kiezen + verantwoordelijk (niet altijd)
 Leren uit fouten -reflecteren & vergelijken (beginnend aanwezig)
 Rolmodellen
 Binnenkant – buitenkant (betekenis van gedrag)

 Realiteitsbewustwordingssfase
 Afwisseling tussen zelfvertrouwen en minderwaardigheid
 Begeleid op afstand
 Loslaten <> er zijn als het nodig is
 Tot oplossingen komen via praten
 Leefwereld verruimen
 Emotionele ontwikkeling – 7 tot 12 jaar
 Een meer realistisch zelfbeeld. (wensen / fantasie >< realiteit)
 Zelfvertouwen
 Reflectie (zichzelf- anderen-situationele factoren)
 Leren uit fouten & bijsturen
 Empathie



Personen met een beperking (licht mentale beperking)

Licht mentale handicap
 Grootste groep