Groepsdynamica 1 – Fleur Teugels
GROEPSDYNAMICA
Fleur Teugels
1 Pedagogie van het Jonge Kind
Academiejaar 2020 – 2021
1
, Groepsdynamica 1 – Fleur Teugels
Deel 1: Een pedagogisch ondersteuner
1. Wat is de rol van een pedagogisch ondersteuner?
Een pedagogisch ondersteuner heeft vier belangrijke rollen of verantwoordelijkheden
(beroepscompetentieprofiel):
- verantwoordelijkheid tegenover kinderen
- verantwoordelijkheid tegenover gezinnen
- verantwoordelijkheid tegenover team (medewerkers en dienstverlening)
- verantwoordelijkheid tegenover context (externe partners en samenleving)
Aan iedere rol zijn competenties gekoppeld: reflecteren en innoveren EN omgaan met diversiteit
Verantwoordelijkheid tegenover kinderen
- opvoeden: positief, veilig, gezond, hygiënisch en gestructureerd leefklimaat, zorg voor elk kind
- ontwikkeling ondersteunen: stimulerende interactie in een rijke omgeving
Verantwoordelijkheid tegenover gezinnen
- dienstverlening afstemmen: continuïteit tussen thuismilieu en dienstverlening
- ouders als partners betrekken: in het belang van het kind vertrouwensrelatie met de ouder
Verantwoordelijkheid tegenover medewerkers en dienstverlening
- professionalisering ondersteunen: stimuleren en motiveren van geschoolde medewerkers tot
professionele ontwikkeling op vlak van opvoeden van kinderen, ontwikkeling van kinderen
ondersteunen en partner zijn van de gezinnen van de kinderen
- sociaalpedagogisch project samen vormgeven: team van divers geschoolde collega’s
verantwoordelijk voor gemeenschappelijk sociaalpedagogisch project
Verantwoordelijkheid tegenover externe partners en de samenleving
- externe partners betrekken
- maatschappelijke oriëntatie: relevante ontwikkelingen in samenleving vb. corona in de opvang
Ter ondersteuning van alle verantwoordelijkheden
- reflecteren en innoveren: nieuwe pedagogische kennis opbouwen, integreren in dienstverlening
- omgaan met diversiteit: bewust eigen referentiekader met respect voor identiteit van de ander
2. Wat doet een pedagogisch ondersteuner?
2.1 Het concurrerende waardenmodel van Quinn
=> acht rollen die een leidinggevende binnen een
organisatie zou moeten opnemen:
- bestuurder
- producent
- bemiddelaar
- innovator
- mentor
- stimulator
- controleur
- coördinator
-
=> belangrijk: variëren tussen de rollen!
2
, Groepsdynamica 1 – Fleur Teugels
Verschillende rollen concurrerende waardenmodel:
Bestuurder neemt de leiding, noodzakelijke initiatieven, alles onder controle
Producent taak- en werkgericht, energie en gedrevenheid, moedigt anderen aan
hun taken af te ronden
Bemiddelaar/ vertegenwoordigt de organisatie, echte woordvoerder
Netwerker
Innovator richt zich op ontwikkelen in de omgeving, zorgt dat mensen
gemakkelijk met veranderingen kunnen omgaan
Mentor medemens die zich bekommert om de ander, open en luisterende
opstelling, moedigt medewerkers aan en biedt ondersteuning
Stimulator doet aan teambuilding, moedigt samenwerking aan en vergroot
groepssamenhang, helpt ook bij interpersoonlijke conflicten
Controleur steeds op hoogte van feiten en details, controleert of medewerkers
zich aan de regels houden en de doelen bereikt worden
Coördinator zorgt ervoor dat werkprocessen vloeiend verlopen door de juiste
mensen op de juiste plaats, op de juiste tijd en met de juiste tijd
Deel 2: Kenmerken van groepen
1. Wat is een groep?
We bespreken de zeven meest gebruikte definities die een groep omschrijven.
1.1 Doelen
“Een groep is een verzameling van mensen die gezamenlijk een bepaald doen willen bereiken.”
=> doelstelling niet perse materieel, kan ook psychologisch
1.2 Interdependentie
“Een groep is een verzameling van individuen die op een bepaalde manier van elkaar afhankelijk
zijn.”
=> een groep is pas een groep als een bepaalde gebeurtenis de hele groep beïnvloedt
1.3 Interactie
“Een groep is een verzameling individuen die directe contacten (interactie) met elkaar onderhouden.”
=> geen interactie, geen groep
1.4 Perceptie van groepslidmaatschap
“Een groep is een sociale eenheid die uit twee of meer personen bestaat die zichzelf als lid van een
groep beschouwen.”
=> groep: als de betrokken personen zichzelf als een lid van de groep beschouwen
1.5 Gestructureerde relaties
“Een groep is een verzameling individuen van wie de interacties door een aantal rollen en normen
gestructureerd worden.”
1.6 Wederzijdse beïnvloeding
“Een groep is een verzameling individuen die elkaar beïnvloeden.”
1.7 Motivatie
“Een groep is een verzameling individuen die door zich te verenigen bepaalde persoonlijke behoeften
trachten te bevredigen.”
3
GROEPSDYNAMICA
Fleur Teugels
1 Pedagogie van het Jonge Kind
Academiejaar 2020 – 2021
1
, Groepsdynamica 1 – Fleur Teugels
Deel 1: Een pedagogisch ondersteuner
1. Wat is de rol van een pedagogisch ondersteuner?
Een pedagogisch ondersteuner heeft vier belangrijke rollen of verantwoordelijkheden
(beroepscompetentieprofiel):
- verantwoordelijkheid tegenover kinderen
- verantwoordelijkheid tegenover gezinnen
- verantwoordelijkheid tegenover team (medewerkers en dienstverlening)
- verantwoordelijkheid tegenover context (externe partners en samenleving)
Aan iedere rol zijn competenties gekoppeld: reflecteren en innoveren EN omgaan met diversiteit
Verantwoordelijkheid tegenover kinderen
- opvoeden: positief, veilig, gezond, hygiënisch en gestructureerd leefklimaat, zorg voor elk kind
- ontwikkeling ondersteunen: stimulerende interactie in een rijke omgeving
Verantwoordelijkheid tegenover gezinnen
- dienstverlening afstemmen: continuïteit tussen thuismilieu en dienstverlening
- ouders als partners betrekken: in het belang van het kind vertrouwensrelatie met de ouder
Verantwoordelijkheid tegenover medewerkers en dienstverlening
- professionalisering ondersteunen: stimuleren en motiveren van geschoolde medewerkers tot
professionele ontwikkeling op vlak van opvoeden van kinderen, ontwikkeling van kinderen
ondersteunen en partner zijn van de gezinnen van de kinderen
- sociaalpedagogisch project samen vormgeven: team van divers geschoolde collega’s
verantwoordelijk voor gemeenschappelijk sociaalpedagogisch project
Verantwoordelijkheid tegenover externe partners en de samenleving
- externe partners betrekken
- maatschappelijke oriëntatie: relevante ontwikkelingen in samenleving vb. corona in de opvang
Ter ondersteuning van alle verantwoordelijkheden
- reflecteren en innoveren: nieuwe pedagogische kennis opbouwen, integreren in dienstverlening
- omgaan met diversiteit: bewust eigen referentiekader met respect voor identiteit van de ander
2. Wat doet een pedagogisch ondersteuner?
2.1 Het concurrerende waardenmodel van Quinn
=> acht rollen die een leidinggevende binnen een
organisatie zou moeten opnemen:
- bestuurder
- producent
- bemiddelaar
- innovator
- mentor
- stimulator
- controleur
- coördinator
-
=> belangrijk: variëren tussen de rollen!
2
, Groepsdynamica 1 – Fleur Teugels
Verschillende rollen concurrerende waardenmodel:
Bestuurder neemt de leiding, noodzakelijke initiatieven, alles onder controle
Producent taak- en werkgericht, energie en gedrevenheid, moedigt anderen aan
hun taken af te ronden
Bemiddelaar/ vertegenwoordigt de organisatie, echte woordvoerder
Netwerker
Innovator richt zich op ontwikkelen in de omgeving, zorgt dat mensen
gemakkelijk met veranderingen kunnen omgaan
Mentor medemens die zich bekommert om de ander, open en luisterende
opstelling, moedigt medewerkers aan en biedt ondersteuning
Stimulator doet aan teambuilding, moedigt samenwerking aan en vergroot
groepssamenhang, helpt ook bij interpersoonlijke conflicten
Controleur steeds op hoogte van feiten en details, controleert of medewerkers
zich aan de regels houden en de doelen bereikt worden
Coördinator zorgt ervoor dat werkprocessen vloeiend verlopen door de juiste
mensen op de juiste plaats, op de juiste tijd en met de juiste tijd
Deel 2: Kenmerken van groepen
1. Wat is een groep?
We bespreken de zeven meest gebruikte definities die een groep omschrijven.
1.1 Doelen
“Een groep is een verzameling van mensen die gezamenlijk een bepaald doen willen bereiken.”
=> doelstelling niet perse materieel, kan ook psychologisch
1.2 Interdependentie
“Een groep is een verzameling van individuen die op een bepaalde manier van elkaar afhankelijk
zijn.”
=> een groep is pas een groep als een bepaalde gebeurtenis de hele groep beïnvloedt
1.3 Interactie
“Een groep is een verzameling individuen die directe contacten (interactie) met elkaar onderhouden.”
=> geen interactie, geen groep
1.4 Perceptie van groepslidmaatschap
“Een groep is een sociale eenheid die uit twee of meer personen bestaat die zichzelf als lid van een
groep beschouwen.”
=> groep: als de betrokken personen zichzelf als een lid van de groep beschouwen
1.5 Gestructureerde relaties
“Een groep is een verzameling individuen van wie de interacties door een aantal rollen en normen
gestructureerd worden.”
1.6 Wederzijdse beïnvloeding
“Een groep is een verzameling individuen die elkaar beïnvloeden.”
1.7 Motivatie
“Een groep is een verzameling individuen die door zich te verenigen bepaalde persoonlijke behoeften
trachten te bevredigen.”
3
