Cultuur & Educatie: samenvatting

CULTUUR EN EDUCATIE
LESSEN




BO GALLE
3DE BACHELOR ORTHOPEDAGOGIEK
ACADEMIEJAAR: 2020-2021

,Les 1a: Inleiding


INLEIDING


CULTUUR EN EDUCATIE
Traditionele benadering van cultuur: cultuur begint bij taal, literatuur en geletterdheid

 Bildung: maatschappelijk ideaal waar mensen in de SL ‘gevormd’ worden.
- Heel vaak ziet men cultuur als Bildung. Men vormt mensen door taal, via literatuur, waardoor men
een geletterdheid bekomt waarmee men kan functioneren in de MS.
 Wij gaan dit concept van cultuur gaan verbreden:
- Taal -> retoriek
· Door iets in een bepaalde taal te gieten beïnvloed je hoe je bepaalde dingen gaat begrijpen,
interpreteren, en hoe we er naar handelen. Bv. vluchtelingen’crisis’
- Literatuur -> narratieven
· Literatuur blijft vandaag de dag erg belangrijk in de culturele vorming.
· We gaan dit opentrekken naar alle verhalen die er zijn in de SL. Onze SL is namelijk sterk
beïnvloed door de verhalen die we aan elkaar vertellen. Die verhalen zitten ook in de populaire
cultuur, zoals in soaps.
- Geletterdheid -> media
· De technologie van lezen en schrijven is verruimd naar andere media.
· Het medium waarmee we taal en cultuur laten communiceren heeft ook een invloed op deze
taal en cultuur zelf, bv. op hoe we kijken naar en betekenis uitwisselen over cultuur.
- Cultural Studies / Literacy Studies
- Discours Analyse / Etnografie



Centrale focus: culturele geletterdheid in een veranderende maatschappij.

 Culturele geletterdheid: de kennis over cultuur.
- Enkele vragen die we onszelf moeten stellen: Over welke cultuur gaat dit? Wat is de waarde in de
MS? Wat is die veranderende MS? Welk soort kennis zouden we moeten hebben?
 Wat zijn de veranderingen in de SL die van invloed zijn op deze culturele geletterdheid?
- De toenemende diversiteit in de SL: BLM heeft ervoor gezorgd dat het curriculum werd aangepast
- Technologie: Ouderen hebben een minder grote gedeelde kennis met jongeren (bv. Youtubestrijd)
 We moeten die culturele geletterdheid dan ook continu herdenken. We moeten vooral een manier
vinden om over cultuur na te denken in een MS die voortdurend aan verandering onderhevig is.



INTRODUCTIE IN HET DOMEIN VAN …
A. Geletterdheid

 Het debat rond culturele geletterdheid
 Perspectieven vanuit multi-geletterdheden



Meervoudige geletterdheid (multiliteracies): het gaat om meer dan enkel lezen en schrijven. Er bestaan
verschillende vormen van geletterdheid, die we op verschillende manieren moeten kunnen gebruiken.

2

,Les 1a: Inleiding

Mythe van geletterdheid:

 We gaan proberen om deze mythe te problematiseren. We gaan nadenken over geletterdheid en hoe
deze in de MS een plaats krijgt.
 Lezen en schrijven, maar het gaat ook over kennis van een bepaalde cultuur.
 Wat is belangrijk in de SL? En wie heeft de macht om te bepalen wat er dan belangrijk is? Welk soort
verhaal vertellen we aan elkaar om een vorm van culturele geletterdheid naar voor te schuiven?
- Mythe, want niet iedereen kan succesvol zijn in de SL (ongelijkheid), ookal ben je volledig cultureel
geletterd.



B. Cultural Studies

 Het debat rond hoge en lage cultuur
 Representatie en beeldvorming
 Populaire cultuur
- Welke soort kennis halen we hieruit?

Cultural Studies is een bepaald vakgebied dat ons voor een stuk mee zal doen nadenken over cultuur in de SL.



C. Retoriek

 Begrippen uit de nieuwe retoriek
 Focus op educatie

Wat betekent het om over een vluchtelingencrisis te spreken? Over een transmigrant? De manier waarop we
over die thema’s spreken is heel bepalend voor hoe we die gaan interpreteren en hoe we ernaar gaan
handelen.



METHODOLOGISCH KADER
 Narratieve analyse
- Verhalen zijn manieren om betekenis te creëren. Maar hoe kan je zo’n verhaal dan gaan
analyseren?
 Retorische analyse
 Discours analyse



3 CENTRALE THEMA’S
 Cultuur en fictie
 Technologie en instituties
- We moeten nadenken over welke kennis over cultuur belangrijk is als MS. We moeten dan ook op
zoek naar die plekken waar cultuur gedeeld wordt door elkaar. Dit zit ook in bepaalde instituties.
· Bv. school, muziekschool, theater, openbare ruimte zoals parken, bibliotheken, …
- Technologie heeft daar een invloed op. Het fundamentele idee van die plekken wordt in vraag
gesteld vandaag. Vroeger was er voor elke vorm van cultuur een bepaalde institutie die daarvoor
instond (bv. boeken in de bibliotheek). Nu zijn er ook e-readers.



3

, Les 1a: Inleiding

- We moeten ons afvragen waarom we nu nog bibliotheken bouwen, en waarom deze nog steeds
populair zijn. Bv. de Krook.




4