Inleiding: situering familiaal vermogensrecht
Het familiaal vermogensrecht behoort tot het burgerlijk recht en is nauw verbonden met het
personen en familierecht.
Het familiaal vermogensrecht regelt zo goed als alle vermogensgevolgen binnen een familie.
Er kunnen 3 grote onderdelen onderscheiden worden binnen het familiaal vermogensrecht:
Deel 1: relatievermogensrecht
Deel 2: erfrecht
Deel 3: giften of schenkingen
Binnen dit opleidingsonderdeel zullen we de nadruk leggen op het relatievermogensrecht en het
erfrecht.
Voor wat betreft de schenkingen of giften zal er worden stilgestaan bij het begrip en de soorten
giften.
DEEL 1: Relatievermogensrecht
Inleiding
Interessante bronnen van relatievermogensrecht.
Er zijn enkele interessante rechtsbronnen die zeker het consulteren waard zijn en die je via de
bibliotheek Schoonmeersen of zelfs van thuis uit kan consulteren (via jurisquare).
Boek: Familiaal vermogensrecht in essentie, Renate Barbaix, Internsentia, 2018 (te
consulteren in papieren versie in de bib)
E-boeken via jurisquare: relatievermogensrecht (Dekkers, Casman, Verbeke en Alofs) en
handboek familiaal vermogensrecht (Barbaix, editie 2018).
Tijdschrift (te consulteren via jurisquare: Tijdschrift voor familierecht
In eender welke relatie dat je stapt, heeft gevolgen.
Relatie:
Persoonsrechtelijke gevolgen (rechten en plichten)
Vermogensrechtelijke gevolgen
o Huwelijksvermogensrecht
o Samenwoningsvermogensrecht
Vermogen:
Tussen de partners onderling
Tegenover derden (VB. schuldeisers)
Tijdens de relatie
Bij de beëindiging
1
,Relatievermogensrecht: analyse 3 vragen
(1) Wat als de koppels niets geregeld hebben?
(2) Over welke contractvrijheid beschikken de koppels om hun vermogensrechtelijke
verhoudingen zelf te regelen?
(3) Zijn er beperkingen aan de contractvrijheid wanneer koppels hun vermogensrechtelijke
verhoudingen wensen te regelen?
HFDST 1: Huwelijksvermogensrecht
1. Inleiding
Het huwelijk: gevolgen voor de echtgenoten
Primaire gevolgen: primair huwelijksstelsel
o Art. 212 – 224 BW
o Bevat persoonlijke maar ook vermogensrechtelijke bepalingen
o Minimum aan solidariteit voorzien tussen echtgenoten
o Dwingend recht
Geen afwijking mogelijk
Geldt onverkort voor elk huwelijk (gehuwd met of zonder huwelijkscontract)
Secundaire gevolgen: secundair huwelijksvermogensstelsel
o Art. 1387 – 1474 BW
o Bevat enkel vermogensrechtelijke regels
o Aanvullend recht
Ofwel wijken ze hiervan af in een huwelijkscontract (VB. in huwelijkscontract:
scheiding van goederen)
** huwelijkscontract ≠ huwelijksakte
Akte wordt opgesteld door openbaar ambtenaar
Ctt wordt gesloten tussen echtgenoten (notaris komt tussen)
2. Primair huwelijksstelsel
Zie codex Boek I: personen: titel V het huwelijk (BW)
Inleiding:
Toepassingsgebied ratione personae en ratione temporis
o Op wie is het van toepassing
o Wanneer is het van toepassing
Krachtlijnen van het primair huwelijksvermogensstelsel
Def. primair huwelijksstelsel
= een stelsel dat op eenvormige en dwingende wijze de rechten en de plichten tussen
echtgenoten onderling regels alsmede in hun verhouding t.a.v. derden.
Persoonrechtelijke bepalingen
Art. 213 BW
Plicht tot samenwonen (wil niet zeggen dat het adres op dezelfde domicilie moet staan)
o Gezamenlijk verblijf houden
2
, o Levensgemeenschap
o Geslachtsverkeer
Plicht tot getrouwheid
Plicht tot bijstand
o Eerbied
o Affectie
o Morele hulp
Vermogensrechtelijke (en gemengde) bepalingen
Handelingsbekwaamheid
Autonomie inzake woonplaats
Vrijheid van beroep
Autonomie in bankzaken
Ontvangst en besteding inkomsten
Plicht tot hulp en bijdrage
Bescherming van de gezinswoning: hoofdelijke aansprakelijkheid huishoudschulden
Andere onbekwaamheden
Basisbeginselen: minimum minimorum (het absolute minimum)
Rechten
o Autonomie van de echtgenoten
o Gelijkheid tussen de echtgenoten
Plichten
o Solidariteit
o Gezinsbijstand (moet voorop staan)
Aard van de bepaling
Zuiver persoonlijke bepalingen: plicht tot getrouwheid
Gemengde bepalingen: persoonlijk en vermogen
Vermogensrechtelijke bepalingen
Dwingend karakter
Bepalingen van persoonsrechtelijke aard
o Bepalingen m.b.t. staat en bekwaamheid van de echtgenoten
o Van openbare orde
o Sanctie: absolute nietigheid
Bepalingen van vermogensrechtelijke aard
o Bepalingen ter bescherming van
Private belangen van de echtgenoten
Schuldeisers
o Van louter dwingend recht
o Sanctie: relatieve nietigheid
Wederkerig op grond van de wet (van beide echtgenoten dat zij aan de plichten houden)
Dus geen toepassing mogelijk o.b.v. exceptio non adempleti contractus
o De enac
o Iets inhouden omdat je partner iets niet doet. Niet-nakoming van iets
o Niet mogelijk bij huwelijk
3
, Handhaving: echtgenoot die in gebreke blijft kan gedwongen worden
o Handelingen eventueel vernietigen
2.1. Toepassingsgebied ratione personae en ratione temporis
Van toepassing op alle gehuwden
Ongeacht: keuze secundair stelsel
Niet van toepassing: samenwonenden, verloofd
Stelsel is van toepassing gedurende de hele duur van het huwelijk
In kracht van gewijsde
o Wanneer geen hoger beroep of verzet meer mogelijk is (rechtsmiddelen)
Niet van toepassing: na echtscheiding
Wel van toepassing: tijdens de echtscheiding procedure
Wel van toepassing: bij feitelijke scheiding*
o = wonen op ander adres
o Mogelijkheid om bepaalde plichten op pauze te zetten
o Uitvoering soms andere vorm/soms onmogelijk
o Dringende en voorlopige maatregelen (familierechtbank)
2.2. Krachtlijnen van het primair stelsel
Gelijkheid van de echtgenoten
o Iedere echtgenoot heeft dezelfde rechten en plichten
o Handelingsbekwaamheid: door huwelijk wordt een echtgenoot niet
handelingsonbekwaam
o Soms wel handelingsonbevoegdheid
= bestuursbevoegdheden vermogen
Behoud van de autonomie van ieder van de echtgenoten
o Vrijheid beroepsuitoefening
o Inning en besteding van de inkomsten
o Opening van een bankrekening/kluis
Minimale solidariteit tussen de echtgenoten en bescherming gezinsbelang
o Hulp- en bijdrage verplichting (art. 213 – 221 BW)
Hulpplicht: delen van de levensstandaard
Onderhoudsverplichting
o VB. art. 205 BW: kinderen aan hun ouders
Als je groot vermogen hebt, moet je die luxe delen met je partner.
Bijdrage in lasten van het huwelijk
Wat zijn lasten huwelijk
o Bijdrage in natura: voor kinderen zorgen
Hoe bijdragen?
Hoeveel bijdragen?
o Evenredig naar het loon/inkomen
Bestedingsvolgorde inkomsten
Art. 217 BW
Handhaving
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur katodehertogh. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.