Samenvatting ODW 2 (16/20)

Samenvatting: ODW2 2020-2021



1. Classificatie & diagnostiek
1. CLASSIFICATIE (2 soorten)
× Classificatie: het systematisch ordenen en groeperen van problemen op basis van gelijke
eigenschappen en onderlinge relaties
 gemeenschappelijke taal ontwikkelingen ter bevordering communicatie professionals
× Diagnosticeren: zoeken naar inzicht in de individuele problematiek van een kind
 hoe zijn ze ontstaan? Hoe worden ze in stand gehouden? Behandeling? Prognose?

1.1 KLINISCH-PSYCHIATRISCH CLASSIFICATIESYTEMEN
× Diagnostische en differentiaal diagnostische criteria: voldaan aan de nodige criteria
- diagnostische criteria: positief scoren om diagnose te krijgen
- differentiaal diagnostische criteria: dingen worden uitgesloten
 Categoriaal: men heeft de stoornis of je hebt ze niet (↔ dimensioneel)
× Er wordt sinds kort ook meer dimensioneel gepresenteerd:
= bepaalde mate, verschillende ernst
× DSM: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
ICD: International Classification of Diseases
 systeem om problematieken te beschrijven en te classificeren in ‘stoorniscategorieën’
 medisch model, medisch paradigma

× Opgedeeld in 3 grote delen
1 Uitleg over de indeling
2 22 hoofdcategorieën
- neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
- trauma- en stressgerelateerde stoornissen
- disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen
- middelgerelateerde en verslavingsstoornissen
- neurocognitieve stoornissen
 kunnen ook meerdere stoornissen zijn = co-morbiditeit
3 Classificaties die nog niet zijn opgenomen = meer onderzoek naar nodig

× Meer dimensioneel gepresenteerd dan vroeger  geen strikte drempel normaal – stoornis
× Subtype  fenotype: geheel van uiterlijke zichtbare kenmerken
= meer dynamische term: kenmerken kunnen nog veranderen

× Veel voorstanders, ook veel tegenstanders
 Allen Frances = tegenstander
- Mensen krijgen label ziek, terwijl het niet nodig is
- Elk ziekenhuis had een eigen visie: geen standaardisering
- Labels geven is niet altijd goed
- Er werd te veel gediagnosticeerd
- Een rouwproces wordt ook als stoornis gediagnosticeerd
- DSM heeft te veel invloed: je moet een diagnose hebben voor hulp
- Er is te veel medicijngebruik

,Samenvatting: ODW2 2020-2021


1.2 EMPIRISCH-STATISCHE CLASSIFICATIESYTEMEN
× Psychometrische invalshoek: de steunen op uitkomsten van algemeen verzamelde gegevens
× Dimensioneel: elk syndroom is een continuüm, elk met een relatieve plaats
× Alle schalen zijn genormeerd: kunnen worden vergeleken met ‘gemiddelde’ scores
× ASEBA: Achenbach System of Empirically Based Assessment
= Gedragsvragenlijsten:
1 Child Behavior Checklist = CBCL
- op basis van 8 criteria kijken waar op het continuüm
- voordeel: onmiddellijk algemeen beeld
- nadeel: heel confronterend
2 Teacher Report Form = TRF
3 Youth Self-Report =YSR
 Zoveel mogelijk informatie verzamelen = globale indruk van de problematiek

 De laatste jaren kan men een opmerkelijke toenadering vaststellen tussen klinisch-psychiatrisch
en empirisch-statische classificatiesystemen
 klinisch-psychiatrisch wordt meer dimensioneel ipv categoriaal (DSM)




× Criteria voor een stoornis:
1 Significant meer problemen dan gemiddeld:
= grote, duidelijke afwijking
2 Op verschillende dimensies
3 Hardnekkig/ persistent:
= aanhoudend
4 Pervasief:
= in verschillende contexten, op verschillende domeinen
5 Niet leeftijdsadequaat:
= hoort niet bij de normale ontwikkelingsfase
6 Significante belemmering:
= hinder in het dagelijkse leven

2. DIAGNOSTIEK (≠ behandeling)
× Diagnostiek: proces van aanmelding tot conclusie
× Behandeling: alle methoden die kunnen worden ingezet om te ondersteunen
× Diagnostiek
 besluitvormingsproces met als algemeen doel via systematisch onderzoek het inzicht in de
aard van een problematiek te verhogen en van daaruit een gepast aanbod voor behandeling
te formuleren

2.1 DIAGNOSTIEK IN ENGERE EN RUIMERE ZIN

,Samenvatting: ODW2 2020-2021


2.1.1 DIAGNOSTIEK IN ENGEREN ZIN
 onderkennende of classificerende diagnostiek
(geeft geen info over de mogelijks beste ondersteuning)
× Stellen van een formele diagnose
× Geeft informatie over de ernst, het type en de prognose van een probleem

2.1.2 DIAGNOSTIEK IN RUIMERE ZIN
 handelingsgerichte en verklarende diagnose
× Aangewezen behandeling met grote kans op succes
× Kijkt wat aan de oorzaak zou kunnen liggen
× Diagnostisch proces:
1) gegevensverzameling
2) hypothesevormingen toetsen
3) indicatiestelling

× Het stellen van een diagnose mag nooit een doel op zich zijn
= het is richtinggevend voor de begeleiding-behandeling
× Je moet oog hebben voor wat goed gaat
× Focus blijft op de mens achter het label

2.2 3 VERSCHILLENDE SOORTEN DIAGNOSTIEK
2.2.1 ONDERKENNENDE OF CATEGORIAAL CLASSIFICERENDE DIAGNOSTIEK  stoornis
‘Wat is er met dit kind aan de hand?’
× Vaak diagnose beschrijvend: op basis van uiterlijk waarneembaar gedrag
× Screening: risico op stoornis snel detecteren en doorverwijzen naar diagnostisch onderzoek
× Vroegdiagnostiek: sneller ingrijpen + aanpak sneller kunnen afstemmen
× Diagnostisch onderzoek: via categoriaal classificerende diagnostiek
(DSM = klinisch-psychiatrisch)

2.2.2 VERKLARENDE DIAGNOSTIEK  oorzaak
‘Wat is de oorzaak van het probleem?’
× Moeilijk om een éénduidige verklaring te geven = er zijn verschillende factoren
vb. genetische, neurobiologische en neuropsychologische/ cognitieve aard

2.2.3 HANDELINGSGERICHTE DIAGNOSTIEK  begeleiding
‘Hoe kunnen we dit kind het best begeleiden?’
× Sterkte-zwakteanalyse: focus op risicofactoren en protectieve factoren
 sterkte-zwakteprofiel: belangrijke informatie voor het handelingsplan
× Indicatiestelling: op zoek naar gepaste ondersteuning, behandeling of materiële hulp
 gericht op het stellen van individuele handelingsplannen




3. VOOR EN NADELEN VAN HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE
3.1 NADELEN

, Samenvatting: ODW2 2020-2021


× Hokjes denken, stigmatiseren
× Reductie tot stoornis
× Focus op de beperking
× Zich gedragen naar het label
× Het label als excuus gebruiken voor je gedrag

3.2 VOORDELEN
 Opluchting
 Begrip & erkenning van de omgeving
 Neemt schuldgevoelens weg
 Helpt bij interprofessionele communicatie = gemeenschappelijke taal
 Toegang tot hulpinstanties en financiële tegemoetkoming