Opbouw van de aarde
Ontstaan 4,6 miljard jaar geleden
Zwaartekracht: kern vormt zich uit zwaardere elementen (Fe) aardmagnetisme
3,8 miljard jaar geleden
Afkoeling: aardkorst vormt zich uit lichtste
bestandsdelen (SiO, Al, Mg)
Mantel: Mg - Fe
Kern: Fe, Ni
Indeling op basis van chemische samenstelling
Geofysische indeling
- Lithosfeer (korst + mantel): vast oceanische en continentale korst
- Asthenosfeer (mantel): vervormbaar vast (stroperig)
Verschil tussen oceanische en continentale korst
Oceanische korst Continentale korst
Samenstelling zoals basalt (mafisch = weinig Si, Samenstelling zoals graniet (felsisch = veel Si,
veel Fe en Mg) ferromagnetisch geen Fe en Mg)
Iets meer magnesium Iets meer aluminium
Donker Bleek
Lopend Viskeus
Oceanische korst is dunner en zwaarder dan continentale korst
De dikte van de korst wordt bepaald door: hoogte en zwaartekracht
Isostasie: hydrostatisch evenwicht
, - Vast lithosfeer drijft op plastische asthenosfeer
- Meer gewicht lithosfeer zakt
- Minder gewicht lithosfeer stijgt
- Isostatische bewegingen
Glacio-isostasie: druk van landijs op aardkorst waardoor deze verzakt bij smelten komt lithosfeer
terug omhoog
- Scandinavië al 200m gestegen sinds laatste ijstijd
Isostasie kan dus veroorzaakt worden door
- Verandering van massa
- Verandering van ijsmassa (glacio-isostasie)
- Door erosie van een gebergte
- Opdrogen van een meer
Van continentendrift tot platentektoniek
Ontstaan theorie continentendrift
Alfred Wegener: hypothese: alle continenten maakten ooit deel
uit van een supcontinent Pangea
- Laatste: 250 miljoen jaar(annoem)
- Niemand geloofde Wegener
Gebaseerd op:
- Overeenkomsten in fossielen
Landdieren gevonden zowel in Zuid-Amerika als Afrika dus
- Overeenkomst in kustvormen en geologische samenstelling van oude gebergten
In N-Amerika en Afrika volgen de Appalachen en Atlasgebergte elkaar op
- Paleoklimatologie: resten (gletsjerkras, zwerfstenen) van continentale ijskap 250Ma
Klimaten uit het verleden onderzoeken
Gletsjers bewegen constant
Gletsjerkras = achtergelaten sporen door het slepen
van gletsjeroverblijfselen
Zwerfstenen = gletsjer nam dit mee en als het smelt
blijft het liggen
Gletsjers kunnen strepen achterlaten en neemt puin mee of laat het achter
Ontstaan 4,6 miljard jaar geleden
Zwaartekracht: kern vormt zich uit zwaardere elementen (Fe) aardmagnetisme
3,8 miljard jaar geleden
Afkoeling: aardkorst vormt zich uit lichtste
bestandsdelen (SiO, Al, Mg)
Mantel: Mg - Fe
Kern: Fe, Ni
Indeling op basis van chemische samenstelling
Geofysische indeling
- Lithosfeer (korst + mantel): vast oceanische en continentale korst
- Asthenosfeer (mantel): vervormbaar vast (stroperig)
Verschil tussen oceanische en continentale korst
Oceanische korst Continentale korst
Samenstelling zoals basalt (mafisch = weinig Si, Samenstelling zoals graniet (felsisch = veel Si,
veel Fe en Mg) ferromagnetisch geen Fe en Mg)
Iets meer magnesium Iets meer aluminium
Donker Bleek
Lopend Viskeus
Oceanische korst is dunner en zwaarder dan continentale korst
De dikte van de korst wordt bepaald door: hoogte en zwaartekracht
Isostasie: hydrostatisch evenwicht
, - Vast lithosfeer drijft op plastische asthenosfeer
- Meer gewicht lithosfeer zakt
- Minder gewicht lithosfeer stijgt
- Isostatische bewegingen
Glacio-isostasie: druk van landijs op aardkorst waardoor deze verzakt bij smelten komt lithosfeer
terug omhoog
- Scandinavië al 200m gestegen sinds laatste ijstijd
Isostasie kan dus veroorzaakt worden door
- Verandering van massa
- Verandering van ijsmassa (glacio-isostasie)
- Door erosie van een gebergte
- Opdrogen van een meer
Van continentendrift tot platentektoniek
Ontstaan theorie continentendrift
Alfred Wegener: hypothese: alle continenten maakten ooit deel
uit van een supcontinent Pangea
- Laatste: 250 miljoen jaar(annoem)
- Niemand geloofde Wegener
Gebaseerd op:
- Overeenkomsten in fossielen
Landdieren gevonden zowel in Zuid-Amerika als Afrika dus
- Overeenkomst in kustvormen en geologische samenstelling van oude gebergten
In N-Amerika en Afrika volgen de Appalachen en Atlasgebergte elkaar op
- Paleoklimatologie: resten (gletsjerkras, zwerfstenen) van continentale ijskap 250Ma
Klimaten uit het verleden onderzoeken
Gletsjers bewegen constant
Gletsjerkras = achtergelaten sporen door het slepen
van gletsjeroverblijfselen
Zwerfstenen = gletsjer nam dit mee en als het smelt
blijft het liggen
Gletsjers kunnen strepen achterlaten en neemt puin mee of laat het achter
