TOPIC 1: CORRELATIE, REGRESSIE EN TIJDSREEKSEN
1. Correlatie- en regressieanalyse
A. Correlatieanalyse
B. Determinatiecoëfficiënt
C. Regressieanalyse
2. Tijdsreeksen
A. Voortschrijdend gemiddelde
B. Trendberekening
3. Oefeningen
1) CORRELATIE- EN REGRESSIEANALYSE
A. Correlatieanalyse
Verband tussen twee variabelen X en Y nagaan
X onafhankelijke variabele, Y afhankelijke variabele
Verband of statistische samenhang correlatiecoëfficiënt = r
-1 ≤ r ≤ +1
r = -1 perfect negatief verband
r = +1 perfect positief verband
r = 0 geen verband
Perfect negatieve samenhang
Negatief verband: als X stijgt, dan daalt Y
Negatief: AARD van afhankelijkheid
Perfect: punten liggen op één lijn
r = -1 (GRAAD van afhankelijkheid)
Perfect positieve samenhang
Positief verband: als X stijgt dan stijgt Y
Positief: AARD van afhankelijkheid
Perfect: punten liggen op één lijn
r = +1 (GRAAD van afhankelijkheid)
1
, Hoe dichter |r| bij 1 ligt, hoe sterker het verband
|r| > 0,8 sterk verband
0,4 < |r|< 0,8 zwak/matig verband
|r| < 0,4 geen verband
Verband versus oorzakelijkheid
Verbanden zijn niet noodzakelijk causale (oorzakelijke) verbanden
Verband betekent niet dat de ene variabele de oorzaak is van de andere!
In Excel
Statistische functie CORRELATIE berekent de correlatiecoëfficiënt van 2 gegevensreeksen.
Zien of het een sterk, matig of geen verband is
B. Determinatiecoëfficiënt = r²
= Hoeveel procent van de wijzigingen van de afhankelijke variabele Y wordt verklaard door
de onafhankelijke variabele X?
r² = kwadraat van correlatiecoëfficiënt
0 <= r² <= 1
r² <= 100%
C. Regressieanalyse
We berekenen een rechte (lineair verband) die de samenhang weergeeft tussen de
onafhankelijke en de afhankelijke variabele.
Lineaire regressie: Y = a+bX
Parameter a = de constante factor of het intercept op de Y-as
Parameter b = de richtingscoëfficiënt of de helling van de rechte
In Excel
Statistische functie VOORSPELLEN.LINEAR
Kan ook berekend worden met de functie TREND (Ctrl Shift Enter!!)
2) TIJDSREEKSEN
A. Inleiding
Tijdreeksen: evolutie van een variabele doorheen de tijd
Seizoenschommelingen:
Zeer korte termijnschommelingen (minder dan 1
jaar)
Patroon herhaalt zich
Seizoenen of sociale gewoonten
Conjunctuurbeweging: tendensen op middellange of lange termijn
Trend: beweging die door de conjunctuur loopt en de evolutie weergeeft op lange termijn
2