Specifieke zorgverlening: kindzorg en pediatrie
Deel 1 (Svitlana Musina)
Hoofdstuk 1: Inleiding
Zorg van een kind is afhankelijk van de verschillende ontwikkelingsstadia van het kind
Fasen
o Prenatale periode: zwangerschap
o Perinatale periode: 28 weken tot 8 dagen na geboorte
o Bevalling: geboorte
o Postnatale periode: periode na geboorte VERDUIDELIJKING
o Pasgeborenen
Vroeggeboren (preterm, prematuur) = - 37 complete weken
Voldragen (à terme) = 37-41 weken
Overdragen (postterm, serotien) = + 42 weken
o Zuigeling: 7-10 dagen-1 jaar
o Peuter: 1-3 jaar
o Kleuter: 3-6 jaar
o Schoolgaand kind: 6-12 jaar
o Puber: 12-15 jaar
o Adolescent: 15-18 jaar
1. Rechten van een kind (Leerdoelen p.6)
1.1. Het VN-verdrag inzake de Rechten van het kind
- 20 november 1989 werd het Verdrag inzake de Rechten van het kind aanvaard door de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
- Gebaseerd op rechten van de mens
- In België is het kinderrechtenverdrag van kracht vanaf 15/01/92
- Het kinderrechtenverdrag bevat 54 artikelen
Kinderrechtenverdrag kunnen toepassen adhv voorbeelden (p. 6):
o Recht op gezondheid en gezondheidszorg (Art 24) – Elk kind heeft recht op de best
mogelijke gezondheid en op gezondheidsvoorzieningen
Vb. controle van kind en gezin: via groeicurve, noodzakelijke inentingen,…
Vb. CLB
o Recht op privacy (Art. 16)
Vb. tweepersoonskamer in ziekenhuis : gordijn tss twee personen
o Recht op onderwijs (Art 28)
Vb. Bednet
, 1.2. Handvest Kind en Ziekenhuis
- Werd in 1988 opgesteld door 12 Europese patiëntverenigingen die actief zijn op het gebied
van de intramurale gezondheidszorg voor kinderen samen met de WHO
- Geeft in 10 punten weer welke rechten kinderen hebben voor, tijdens of na verblijf in
ziekenhuis
- Betrekking op kinderen van 0-18j
- In overeenstemming met VN-verdrag inzake Rechten van het Kind
Handvest kennen en kunnen toepassen adhv voorbeelden
1) Kinderen worden niet in een ziekenhuis opgenomen als de zorg die zij nodig hebben thuis, in
dagbehandeling of poliklinisch kan verleend worden.
2) Kinderen hebben het recht hun ouders of verzorgers bij zich te hebben
3) Ouders worden accommodatie en de mogelijkheid tot overnachting naast het kind
aangeboden, zonder dat daar kosten voor in rekening worden gebracht.
Ouders worden geholpen en gestimuleerd bij het kind te blijven en deel te nemen aan de
verzorging van het kind.
4) Kinderen en ouders hebben recht op informatie.
De informatie wordt aangepast aan de leeftijd en bevattingsvermogen van het kind.
Maatregelen worden genomen om pijn, lichamelijk ongemak en emotionele spanning te
verlichten.
5) Kinderen en ouders hebben recht op alle informatie die noodzakelijk is voor het geven van
toestemming voor onderzoeken, ingrepen en behandelingen.
Kinderen worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onderzoeken en tegen
oneigenlijk gebruik van persoonlijke gegevens
6) Kinderen worden in het ziekenhuis gehuisvest en verzorgd samen met kinderen in dezelfde
leeftijds- en /of ontwikkelingsfase.
Kinderen worden niet samen met volwassenen verpleegd.
Er bestaat geen leeftijdsgrens voor bezoekers.
7) Kinderen hebben recht op mogelijkheden tot spelen, zich te vermaken en onderwijs te
genieten al naar gelang hun leeftijd en lichamelijke conditie.
Kinderen hebben recht op een verblijf in een stimulerende, veilige omgeving waar voldoende
toezicht is die berekend is op kinderen van alle leeftijdscategorieën.
8) Kinderen worden behandeld en verzorgd door medisch, verpleegkundig en ander personeel
dat speciaal is opgeleid om kinderen te behandelen en te verzorgen en daarnaast beschikt
over kennis en ervaring die hen in staat stellen tegemoet te komen aan de emotionele noden
van het kind en gezin.
9) Kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door zoveel mogelijk dezelfde personen,
die onderling optimaal samenwerken.
10) Kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden benaderd en behandeld. Hun privacy
wordt ten allen tijde gerespecteerd.
, 1.3. Kinderrechtencoalitie
- In 1996 werd de Kinderrechtencoalitie Vlaanderen opgericht om de krachten te bundelen,
door mensen, organisaties en ideeën samen te brengen omtrent rechten van kinderen
- De kinderrechtencoalitie beveelt de volgende Kinderrechten aan in het ziekenhuis:
o De mogelijkheden voor thuiszorg moeten worden uitgebreid
o Meer aandacht nodig voor investeringen in de pediatrie
o Een uitbreiding en vereenvoudiging van de zorgverlofstelsels
o Kinderen in het ziekenhuis moeten onderwijs kunnen blijven krijgen
o Kind vriendelijkheid wordt in de algemene missie en visie van het ziekenhuis
ingeschreven
o Er moeten meer inspanningen geleverd worden om de spoedafdelingen beter aan te
passen aan de noden van de kinderen.
o Binnen de groep van kinderen die opgenomen worden in een ziekenhuis vormen
kinderen met een handicap een groep die extra zorg en aandacht verdienen
2. Verpleegkundige zorgverlening aan kinderen
2.1. Visie op verpleegkundige zorgverlening aan kinderen
Uitganspunten van de Vereniging van Kinderverpleegkundigen voor de visie op
verpleegkundige zorg:
o “Kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot volwassenheid”
Kinderen zijn kwetsbaar omdat de ontwikkeling op verschillende manieren
verstoord kan worden
Een gevoel van veiligheid en geborgenheid is een absolute meerwaarde
ouders = belangrijke rol hierin
Een kindervpk moet steeds belangen van kind vooropstellen indien ouders
afwezig zijn/ dit niet kunnen
o “Het is niet de leeftijd van het kind, die bepalend is voor de zorg, maar primair het
ontwikkelingsniveau van het kind”
Juiste inschatting is belangrijk om te weten welke zorg het kind nodig heeft
Belang van juiste observatie en interpretatie
o “Een kind moet in zijn volledigheid worden gezien”
Kind moet ook gezien worden als een socio-psychosomatische eenheid
Uniciteit van kind moet voor ogen gehouden worden
o “Kind en ouders moeten als een eenheid worden gezien”
Hechte afhankelijkheidsrelatie heeft consequenties in de zorg
Kindervpk hebben steeds te maken met 2 partijen voor beide is een specifieke
benadering noodzakelijk
o “Het kind komt uit een zorgsysteem, en keert daarin ook weer terug”
Er bestaat een continue wisselwerking tss kind en soc. omgeving zowel materieel
als immaterieel (spulletjes en personen)
Kind beïnvloedt soc. omgeving en omgekeerd
Vpk moet wisselwerking onderkennen en zoveel mogelijk in stand houden,
alsook zorgbehoefte en planning hierop afstemmen
o “Het kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen”
o
Bij afwezigheid van de ouders zal vpk verantwoordelijkheid gedeeltelijk
2.2.
op zich moeten nemen
Deel 1 (Svitlana Musina)
Hoofdstuk 1: Inleiding
Zorg van een kind is afhankelijk van de verschillende ontwikkelingsstadia van het kind
Fasen
o Prenatale periode: zwangerschap
o Perinatale periode: 28 weken tot 8 dagen na geboorte
o Bevalling: geboorte
o Postnatale periode: periode na geboorte VERDUIDELIJKING
o Pasgeborenen
Vroeggeboren (preterm, prematuur) = - 37 complete weken
Voldragen (à terme) = 37-41 weken
Overdragen (postterm, serotien) = + 42 weken
o Zuigeling: 7-10 dagen-1 jaar
o Peuter: 1-3 jaar
o Kleuter: 3-6 jaar
o Schoolgaand kind: 6-12 jaar
o Puber: 12-15 jaar
o Adolescent: 15-18 jaar
1. Rechten van een kind (Leerdoelen p.6)
1.1. Het VN-verdrag inzake de Rechten van het kind
- 20 november 1989 werd het Verdrag inzake de Rechten van het kind aanvaard door de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties
- Gebaseerd op rechten van de mens
- In België is het kinderrechtenverdrag van kracht vanaf 15/01/92
- Het kinderrechtenverdrag bevat 54 artikelen
Kinderrechtenverdrag kunnen toepassen adhv voorbeelden (p. 6):
o Recht op gezondheid en gezondheidszorg (Art 24) – Elk kind heeft recht op de best
mogelijke gezondheid en op gezondheidsvoorzieningen
Vb. controle van kind en gezin: via groeicurve, noodzakelijke inentingen,…
Vb. CLB
o Recht op privacy (Art. 16)
Vb. tweepersoonskamer in ziekenhuis : gordijn tss twee personen
o Recht op onderwijs (Art 28)
Vb. Bednet
, 1.2. Handvest Kind en Ziekenhuis
- Werd in 1988 opgesteld door 12 Europese patiëntverenigingen die actief zijn op het gebied
van de intramurale gezondheidszorg voor kinderen samen met de WHO
- Geeft in 10 punten weer welke rechten kinderen hebben voor, tijdens of na verblijf in
ziekenhuis
- Betrekking op kinderen van 0-18j
- In overeenstemming met VN-verdrag inzake Rechten van het Kind
Handvest kennen en kunnen toepassen adhv voorbeelden
1) Kinderen worden niet in een ziekenhuis opgenomen als de zorg die zij nodig hebben thuis, in
dagbehandeling of poliklinisch kan verleend worden.
2) Kinderen hebben het recht hun ouders of verzorgers bij zich te hebben
3) Ouders worden accommodatie en de mogelijkheid tot overnachting naast het kind
aangeboden, zonder dat daar kosten voor in rekening worden gebracht.
Ouders worden geholpen en gestimuleerd bij het kind te blijven en deel te nemen aan de
verzorging van het kind.
4) Kinderen en ouders hebben recht op informatie.
De informatie wordt aangepast aan de leeftijd en bevattingsvermogen van het kind.
Maatregelen worden genomen om pijn, lichamelijk ongemak en emotionele spanning te
verlichten.
5) Kinderen en ouders hebben recht op alle informatie die noodzakelijk is voor het geven van
toestemming voor onderzoeken, ingrepen en behandelingen.
Kinderen worden beschermd tegen overbodige behandelingen en onderzoeken en tegen
oneigenlijk gebruik van persoonlijke gegevens
6) Kinderen worden in het ziekenhuis gehuisvest en verzorgd samen met kinderen in dezelfde
leeftijds- en /of ontwikkelingsfase.
Kinderen worden niet samen met volwassenen verpleegd.
Er bestaat geen leeftijdsgrens voor bezoekers.
7) Kinderen hebben recht op mogelijkheden tot spelen, zich te vermaken en onderwijs te
genieten al naar gelang hun leeftijd en lichamelijke conditie.
Kinderen hebben recht op een verblijf in een stimulerende, veilige omgeving waar voldoende
toezicht is die berekend is op kinderen van alle leeftijdscategorieën.
8) Kinderen worden behandeld en verzorgd door medisch, verpleegkundig en ander personeel
dat speciaal is opgeleid om kinderen te behandelen en te verzorgen en daarnaast beschikt
over kennis en ervaring die hen in staat stellen tegemoet te komen aan de emotionele noden
van het kind en gezin.
9) Kinderen hebben recht op verzorging en behandeling door zoveel mogelijk dezelfde personen,
die onderling optimaal samenwerken.
10) Kinderen hebben het recht met tact en begrip te worden benaderd en behandeld. Hun privacy
wordt ten allen tijde gerespecteerd.
, 1.3. Kinderrechtencoalitie
- In 1996 werd de Kinderrechtencoalitie Vlaanderen opgericht om de krachten te bundelen,
door mensen, organisaties en ideeën samen te brengen omtrent rechten van kinderen
- De kinderrechtencoalitie beveelt de volgende Kinderrechten aan in het ziekenhuis:
o De mogelijkheden voor thuiszorg moeten worden uitgebreid
o Meer aandacht nodig voor investeringen in de pediatrie
o Een uitbreiding en vereenvoudiging van de zorgverlofstelsels
o Kinderen in het ziekenhuis moeten onderwijs kunnen blijven krijgen
o Kind vriendelijkheid wordt in de algemene missie en visie van het ziekenhuis
ingeschreven
o Er moeten meer inspanningen geleverd worden om de spoedafdelingen beter aan te
passen aan de noden van de kinderen.
o Binnen de groep van kinderen die opgenomen worden in een ziekenhuis vormen
kinderen met een handicap een groep die extra zorg en aandacht verdienen
2. Verpleegkundige zorgverlening aan kinderen
2.1. Visie op verpleegkundige zorgverlening aan kinderen
Uitganspunten van de Vereniging van Kinderverpleegkundigen voor de visie op
verpleegkundige zorg:
o “Kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot volwassenheid”
Kinderen zijn kwetsbaar omdat de ontwikkeling op verschillende manieren
verstoord kan worden
Een gevoel van veiligheid en geborgenheid is een absolute meerwaarde
ouders = belangrijke rol hierin
Een kindervpk moet steeds belangen van kind vooropstellen indien ouders
afwezig zijn/ dit niet kunnen
o “Het is niet de leeftijd van het kind, die bepalend is voor de zorg, maar primair het
ontwikkelingsniveau van het kind”
Juiste inschatting is belangrijk om te weten welke zorg het kind nodig heeft
Belang van juiste observatie en interpretatie
o “Een kind moet in zijn volledigheid worden gezien”
Kind moet ook gezien worden als een socio-psychosomatische eenheid
Uniciteit van kind moet voor ogen gehouden worden
o “Kind en ouders moeten als een eenheid worden gezien”
Hechte afhankelijkheidsrelatie heeft consequenties in de zorg
Kindervpk hebben steeds te maken met 2 partijen voor beide is een specifieke
benadering noodzakelijk
o “Het kind komt uit een zorgsysteem, en keert daarin ook weer terug”
Er bestaat een continue wisselwerking tss kind en soc. omgeving zowel materieel
als immaterieel (spulletjes en personen)
Kind beïnvloedt soc. omgeving en omgekeerd
Vpk moet wisselwerking onderkennen en zoveel mogelijk in stand houden,
alsook zorgbehoefte en planning hierop afstemmen
o “Het kind kan niet altijd de verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen”
o
Bij afwezigheid van de ouders zal vpk verantwoordelijkheid gedeeltelijk
2.2.
op zich moeten nemen
