Nota's EBM

EBM


HET EXAMEN
Theorie kennen in functie van het praktische

Wetenschappelijk artikel lezen en beoordelen  parate kennis ontwikkeld (Goed artikel?
Betrouwbaar? Goed opgezet? Nuttig voor in de praktijk?)
 Engelstalig artikel  verschillende mogelijkheden

4 vragen:
1. Waarover gaat dit artikel
- PICO behalve bij kwantitatief artikel
2. Wat is belang/resultaat/betekenis van dit artikel
- Formules kennen!
3. Betrouwbaar?
Adhv Cochrane beoordelingsformulieren  vanbuiten kennen!
4. Is het artikel bruikbaar voor mij?




INLEIDING
EBM om te weten waar je op een snelle manier de meest actuele en juiste informatie kan
terugvinden

1. WAAROM EBM?
RCT: randomised controlled trial
 Laatste 50-60 jaar pas moderne studies

 Informatie-explosie
Niet allemaal van goede kwaliteit!
 Gebrek aan overzicht  welk besluit? Patiënten vinden tegenstrijdige gegevens
 Beleid?
Terugbetaling is gebaseerd op resultaten van een onderzoek


1

,  Jaren 90: systematisch literatuuronderzoek  conclusies beoordelen (ook
kwaliteitsbeoordeling) van verschillende studies om eindresultaat te bepalen
 Publicatiebias  negatieve resultaten worden vaak niet gepubliceerd!
 Cochrane collaboration: geeft weerd wat de stand is van de wetenschap op dit
moment

VIJF REDENEN OM VERDER TE GAAN

1. Voortdurend ander bewijsmateriaal  ander beleid
2. Evidentie niet/te laat gebruikt – ook vanuit richtlijnen  richtlijnen zijn eigenlijk al
een beetje achterhaald wanneer ze worden ingesteld
3. Achteruitgang van kennis en klinische performantie  nieuwe kennis komt bij
4. Klassieke nascholing brengt geen soelaas
5. Doelmatigheid van zorg is een prioriteit
WERELD ZONDER EBM

 Fysiopathologische veralgemening
Geneesmiddel A doet de bloeddruk dalen  gebruiken bij hypertensie 
hypertensie is een risicofactor  door geneesmiddel verlaagt BD maar risico niet!
 Ervaring als norm
Geen rekening gehouden met nieuwere informatie
 Achtergrondontkenning
Behandeling is effectief maar hebben alle patiënten even veel baat hierbij?  Wat is
het effect op mortaliteit? Neveneffecten < mortaliteit?
 Therapie is afhankelijk van basisrisico van patiënt

ABSOLUTE EINDPUNTEN IPV RELATIEVE RISICO’S (ZIE EXTRA BLAADJE)

- RRR (relatief risico reductie) = verschil van aantal infarcten in controlegroep en
interventiegroep / aantal infarcten in controlegroep
 Percentage
- ARR (absolute risico reductie) = aantal eindpunten in controlegroep – aantal
eindpunten in interventiegroep
- Number needed to treat/harm (aantal dat nodig is om te behandelen om
minstens 1 gunstig effect/neveneffect te hebben) = 1/ARR
 zegt niet wat er gebeurt met andere behandelden (goed effect/negatief
effect?)
 Bepaalt positief VS negatief effect  hoeveel mensen heb je nodig om positief effect
te hebben en hoeveel daarvan hebben neveneffecten?
 Eerst primaire preventie (voeding aanpassen etc.) voor secundaire preventie
(medicatie) toe te passen
 Klinische relevantie ≠ statistische significantie!!!

2. PRINCIPES
EBM = ‘Evidence-based medicine is the integration of best research evidence with clinical
expertise and patient values.’
 Verschillende factoren: niet alleen research!


2

,  Het is niet omdat er geen studie is dat je het als arts niet meer moet doen  soms
moet je wel terugvallen op medische expertise
 Het nieuwste geneesmiddel is niet altijd het beste!

VIJF STAPPEN VAN EBM
5 A’s:
1. Ask: definieer het problem in een beantwoordbare vraag = PICO vragen
- Patiënt: patiënt, populatie of probleem
- Interventie of indicator
- Controle of comparison
- Outcome  klacht, risico of aandoening
 Surrogaat parameter: patiënt merkt dit zelf niet op bijv. bloedwaarden, dikte van
intimawand, …
 Harde eindpunten: wat de patiënt wel merkt bijv. mortaliteitsrisico, pijn, …
 Foreground question  makkelijk bruikbaar in praktijk

2. Acces: zoek de beste informatie  gericht zoeken (waar en hoe)
- Waar evidentie vinden?




-
Studies: Pubmed, Medline, …
-
Syntheses: systematic review
-
Synopsis van syntheses: geeft huidige beste evidentie weer dmv combinatie van
verschillende databases van verschillende systematic reviews
- Samenvattingen: richtlijnen
- Systemen: beslissingsondersteuning  juiste informatie geven die je op dat
moment nodig hebt
 Wat je gaat gebruiken is afhankelijk

3. Apraise: evalueer kritisch de informatie
3 belangrijke vragen: (EX!!)
- Betrouwbaarheid
 bias, misvattingen
 Validiteit = afwezigheid van systematische fouten (bias)  te voorkomen/te
corrigeren
Interne validiteit (methodologische betrouwbaarheid = kwaliteitsbeoordeling) 
mate van geldigheid van resultaten voor de onderzochte personen


3