Samenvatting inleiding in het psychologie
Op weg naar een definitie en beroepsprofielen
H1 - Wat is psychologie – op weg naar een definitie
• Letterlijk: wts van de ziel
• wetenschap waarbij het gedrag bestudeerd wordt
Gedrag?
• Interne processen te begrijpen die aan het gedrag ten grondslag
liggen
• Wetmatigheden ontdekken
• Psychologie is een breed veld met vele specialismen, maar in wezen
is psychologie de wetenschap van het gedrag en geestelijke
processen.
Beroepsprofielen
• Enorme verscheidenheid aan psychologen
• Er bestaan veel verschillende soorten psychologen (bijv.
klinisch, arbeids-, sport-, school-, neuropsychologen).
• De kennis over psychologie is enorm toegenomen
• Door onderzoek en wetenschap is er veel meer bekend
geworden over menselijk gedrag, emoties en
hersenprocessen.
• Enorm terrein
• Psychologie bestrijkt een heel breed domein, van therapie en
onderwijs tot bedrijfsleven en technologie
• Niemand nog diepgaande kennis over alle toepassingen
• Omdat het veld zo groot is, kan geen enkele psycholoog nog
alles weten van alle deelgebieden.
• Wegens specialisatie misleidend om nog over ‘de’ psycholoog te
spreken
• Elke psycholoog heeft een eigen specialisatie; daarom is het
niet juist om te spreken over één algemeen type psycholoog.
,Klinisch psychologen en counselors
• Diagnosticeren en behandelen mentale, emotionele en
gedragsproblemen
• Klinisch psychologen en counselors helpen mensen die
psychische moeilijkheden ervaren, zoals depressie, angst,
trauma, verslaving of gedragsstoornissen. Ze stellen
diagnoses, bieden therapieën aan (zoals cognitieve
gedragstherapie), en begeleiden cliënten naar herstel of beter
functioneren.
• Gericht op bepaalde stoornis of bepaalde doelgroep
• Vaak specialiseren ze zich in een bepaald domein,
bijvoorbeeld kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen, of
specifieke problemen zoals eetstoornissen, rouw, of stress.
Cognitieve psychologen
• Hoe gaan mensen om met informatie?
• Hoe leren mensen?
• Welke info gebruiken mensen bij het nemen van beslissingen ?
• Welke fouten maken zij hierbij?
Ontwikkelingspsychologen
• Bestuderen de ontwikkeling in de loop van het leven
• Tot jaren ‘80 kindertijd en adolescentie
, • Nu ook onderzoek naar ouderen
Forensisch psychologen = rechtspsychologie
• Advies over de mentale mogelijkheden en de persoonlijkheid van
beklaagden en getuigen
• Advies i.v.m. voorlopige invrijheidsstelling, vervroegde vrijlating en
alternatieve straffen
• Advies en verband met kinderen
• Begeleiding van gevangenen
• Controle op gevangenen die voorwaardelijk vrij zijn
• Advies bij een gerechtelijk onderzoek en tijdens een rechtszaak
Kunnen we voorspellen wie geweld zal plegen?
Blijkt zeer moeilijk omwille van:
- Observatie in een bepaald kader
- Voorspellingswaarde die vermindert naarmate het tijdsinterval
groter wordt
- 100% juist = utopie dus steeds een afweging
Het resultaat zal bijgevolg nooit echt heel goed worden
Ontoerekeningsvatbaarheid en psychische overmacht
• Ontoerekeningsvatbaarheid
• Dit betekent dat iemand door een psychische stoornis of
ziekte niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor
zijn daden. De persoon kon op dat moment niet goed
beseffen wat hij deed of dat het fout was.
internering/ TBS’
Als iemand ontoerekeningsvatbaar is verklaard, krijgt die geen
gewone gevangenisstraf maar wordt behandeld in een
gespecialiseerde instelling om herhaling te voorkomen.
- In België heet dat internering
, - In Nederland heet dat TBS
• Onweerstaanbare dwang/psychische overmacht → discussie
• Dit betekent dat iemand een misdrijf pleegt onder extreme
psychische druk of dwang, waardoor hij geen andere keuze
leek te hebben.
→ Dit zorgt vaak voor discussie, omdat het moeilijk te
bepalen is wanneer de druk écht onweerstaanbaar was.
Schoolpsychologen
Doel:
• ontwikkeling en functioneren van kinderen en jongeren in de
schoolse context bevorderen
Taken (www.schoolpsychologie.be)
• Begeleiding bij leer- of studieproblemen
• Begeleiding van het psychosociale functioneren
• Begeleiding van de onderwijsloopbaan
Deze doelstellingen worden verwezenlijkt door:
• Uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek
• Helpen bij de begeleiding van zorgleerlingen
• Het begeleiden en evalueren van educatieve programma’s
• Onderzoek
Onderwijspsychologie
Klemtoon op het optimaliseren van de leerprocessen en niet op
begeleiding lln.
• Theoretischer
• Wetenschappelijk onderzoek van onderwijs:
- Welke factoren maken een goede school?
(input, context, leiding, atmosfeer, klasgebeuren)
- Welke factoren maken een goede leerkracht?
Onderzoek Santrock 2002 (Gezaghebbende/Autoritaire/permissieve)
Op weg naar een definitie en beroepsprofielen
H1 - Wat is psychologie – op weg naar een definitie
• Letterlijk: wts van de ziel
• wetenschap waarbij het gedrag bestudeerd wordt
Gedrag?
• Interne processen te begrijpen die aan het gedrag ten grondslag
liggen
• Wetmatigheden ontdekken
• Psychologie is een breed veld met vele specialismen, maar in wezen
is psychologie de wetenschap van het gedrag en geestelijke
processen.
Beroepsprofielen
• Enorme verscheidenheid aan psychologen
• Er bestaan veel verschillende soorten psychologen (bijv.
klinisch, arbeids-, sport-, school-, neuropsychologen).
• De kennis over psychologie is enorm toegenomen
• Door onderzoek en wetenschap is er veel meer bekend
geworden over menselijk gedrag, emoties en
hersenprocessen.
• Enorm terrein
• Psychologie bestrijkt een heel breed domein, van therapie en
onderwijs tot bedrijfsleven en technologie
• Niemand nog diepgaande kennis over alle toepassingen
• Omdat het veld zo groot is, kan geen enkele psycholoog nog
alles weten van alle deelgebieden.
• Wegens specialisatie misleidend om nog over ‘de’ psycholoog te
spreken
• Elke psycholoog heeft een eigen specialisatie; daarom is het
niet juist om te spreken over één algemeen type psycholoog.
,Klinisch psychologen en counselors
• Diagnosticeren en behandelen mentale, emotionele en
gedragsproblemen
• Klinisch psychologen en counselors helpen mensen die
psychische moeilijkheden ervaren, zoals depressie, angst,
trauma, verslaving of gedragsstoornissen. Ze stellen
diagnoses, bieden therapieën aan (zoals cognitieve
gedragstherapie), en begeleiden cliënten naar herstel of beter
functioneren.
• Gericht op bepaalde stoornis of bepaalde doelgroep
• Vaak specialiseren ze zich in een bepaald domein,
bijvoorbeeld kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen, of
specifieke problemen zoals eetstoornissen, rouw, of stress.
Cognitieve psychologen
• Hoe gaan mensen om met informatie?
• Hoe leren mensen?
• Welke info gebruiken mensen bij het nemen van beslissingen ?
• Welke fouten maken zij hierbij?
Ontwikkelingspsychologen
• Bestuderen de ontwikkeling in de loop van het leven
• Tot jaren ‘80 kindertijd en adolescentie
, • Nu ook onderzoek naar ouderen
Forensisch psychologen = rechtspsychologie
• Advies over de mentale mogelijkheden en de persoonlijkheid van
beklaagden en getuigen
• Advies i.v.m. voorlopige invrijheidsstelling, vervroegde vrijlating en
alternatieve straffen
• Advies en verband met kinderen
• Begeleiding van gevangenen
• Controle op gevangenen die voorwaardelijk vrij zijn
• Advies bij een gerechtelijk onderzoek en tijdens een rechtszaak
Kunnen we voorspellen wie geweld zal plegen?
Blijkt zeer moeilijk omwille van:
- Observatie in een bepaald kader
- Voorspellingswaarde die vermindert naarmate het tijdsinterval
groter wordt
- 100% juist = utopie dus steeds een afweging
Het resultaat zal bijgevolg nooit echt heel goed worden
Ontoerekeningsvatbaarheid en psychische overmacht
• Ontoerekeningsvatbaarheid
• Dit betekent dat iemand door een psychische stoornis of
ziekte niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor
zijn daden. De persoon kon op dat moment niet goed
beseffen wat hij deed of dat het fout was.
internering/ TBS’
Als iemand ontoerekeningsvatbaar is verklaard, krijgt die geen
gewone gevangenisstraf maar wordt behandeld in een
gespecialiseerde instelling om herhaling te voorkomen.
- In België heet dat internering
, - In Nederland heet dat TBS
• Onweerstaanbare dwang/psychische overmacht → discussie
• Dit betekent dat iemand een misdrijf pleegt onder extreme
psychische druk of dwang, waardoor hij geen andere keuze
leek te hebben.
→ Dit zorgt vaak voor discussie, omdat het moeilijk te
bepalen is wanneer de druk écht onweerstaanbaar was.
Schoolpsychologen
Doel:
• ontwikkeling en functioneren van kinderen en jongeren in de
schoolse context bevorderen
Taken (www.schoolpsychologie.be)
• Begeleiding bij leer- of studieproblemen
• Begeleiding van het psychosociale functioneren
• Begeleiding van de onderwijsloopbaan
Deze doelstellingen worden verwezenlijkt door:
• Uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek
• Helpen bij de begeleiding van zorgleerlingen
• Het begeleiden en evalueren van educatieve programma’s
• Onderzoek
Onderwijspsychologie
Klemtoon op het optimaliseren van de leerprocessen en niet op
begeleiding lln.
• Theoretischer
• Wetenschappelijk onderzoek van onderwijs:
- Welke factoren maken een goede school?
(input, context, leiding, atmosfeer, klasgebeuren)
- Welke factoren maken een goede leerkracht?
Onderzoek Santrock 2002 (Gezaghebbende/Autoritaire/permissieve)
