Afrikaans gedigte Graad 12 2026
Saamgestel deur Juffrou Emma
,Afrikaans gedigte Graad 12 2026
WETENSKAP - DIE DANS VAN DIE
KRISIS KEN JY DIE SEE EKSAMEN-LOKAAL
MANNETJIES REËN
titel - litotes spreker
het negatiewe
tussen hart ongelukkige houding teenoor Personifikasie van die
TIPIESE atmosfeer in
(emosies) en visserman voer wetenskaplikes reën Suster met
TITEL 'n eksamenlokaal
hoof gesprek met man (julle) natuur is hoofletter - naam vd reën
OPSOMMING angstige leerders
(verstand) wat kla oor duur belangriker as Subtitel - groot
terwyl tyd verbygaan
METAFOOR vis wetenskap gebied/area
(verkleiningsvorm =
vernederend)
tipiese
spreker se
omstandighede in 'n
innerlike krisis negatiwiteit teenoor
TEMA Lewe is duur eksamenlokaal met Blydskap oor die reën
tussen hart en wetenskaplikes
gespanne leerders
verstand
(oor die eksamen)
mens moet
begin betyds leer - Mens en dier in droë
besluite neem Moenie die natuur kyk ook na die son
BOODSKAP nie eers die dag voor gebiede is bly oor
met hart en onderskat nie en natuur vir genot
die eksamen nie langverwagte reën
verstand
negatief, opstandig
Gevoel van
somber/donke teenoor wetenskap spreker is gespanne
TOON morbied / treurig dankbaarheid en
r bewonder die en bang
blydskap
natuur
aanvanklik
ernstig, neerhalend,
verwarring, hartseer / Aanvanklik rustig, later
STEMMING negatief, ernstig
maar dan ongelukkig opgewondeheid
verkeinerend
besliste besluit
Italiaanse
vrye vers, 3 strofes, 24
sonnet (14)
VRYE VERS 21 vrye vers 11 reëls reëls, geen vaste
1-4 kwatryn
reëls 4 strofes- met wisselende rympatroon nie,
(4) 1-8 oktaaf
verskillende lengte geen vaste wisselende lengtes van
(8) 9-11
lengtes, reëls se rymskema nie reëls en strofes r3+4
tersine (3) 9-
lengte wissel, geen inkeping/ tipografie
14 sestet (6) alleenspraak /
vaste rympatroon
monoloog
nier3+4 paarrym, STROFE 1 - tekens van
DIGVORM Ballade -kwatryn
19+20 kruisrym reën wat kom, word as
(kruisrym) refrein
OKTAAF: STROFE 1 beskryf dans gesien (O -
(alleenplasing)
emosies van wetenskaplike, S2 blydskap) S2 - wilde
strofe 4
die hart beskryf spreker en diere word bewus vd
alleenplasing om die
SESTET: maats, S3,4 reën en ook die insekte
tyd te beklemtoon
doellose lewe wending, redes vir (kleinvolk) S3 - dit reën -
moet stop negatiewe gevoel donderweer en weerlig
R24 - r1 word herhaal -
bind tot eenheid
gelei't r4 hy's, r12
ELISIE r5 as't ware
(rym+ritme) waar's, r19 daar's
r16 dubbelpunt
WENDING maar r8 strofe 3 ekstatiese, vreugdevolle
woorde
ENJAMBEME r11+12
r1-6
NT (bind die (verbind r2+3, r33+34
aaneenlopende,
gedagtes tot gedagte as (aksie van golf)
vloeiende indruk
'n eenheid) geheel)
Saamgestel deur Juffrou Emma
, Afrikaans gedigte Graad 12 2026
r 18, 19 r1- Reën is ons Suster
BEELDSPRA
titel / hele wiskundeterme r18- donderweer is krale
AK: r4, r6, r8
gedig gelyk aan geluk en wat skud, r19- weerlig
METAFOOR
hartseer soos koperringe,
r21 jy word
BEELDSPRA
afgegooi soos 'n
AK:
veer, r22 golf soos
VERGELYKIN
'n tronkmuur, r28,
G
r29
Die hele gedig is
personifikasie van die
BEELDSPRA
reën R1- reën dans, r2-
AK: r26 rukwind klap, r8,10 son het kop r3 banke is tjoepstil r8
Hoof reën loer, r3- reën is
PERSONIFIK r28 dood vreet en bloei horlosie tel
skugter, r4- reën lag, r7-
ASIE
wind roep, r23- wind se
asem raak weg
RETORIESE
r14 r12, r16, r23,
VRAAG
R2 herhaling
HALFRYM r21 veer en vee,
van a-klank en
ASSONANSIE r36 ou,
ei-klank
d-klank r7, b-klank
HALFRYM R9 gas en r1 s-klank, r9 w-klank
r9, s-klank r11, d- s-klank r8 r2,9
ALLITERASIE gasheer (suisgeluid van wind)
r13,
strofe 1+2, r1-12
julle/ons
koud / hellevuur r18,19 (vreugdes / hard en tjoepstil blou
KONTRAS
r29 hartseer) r 18-20 ink op wit papier
gevoelens van julle
/ ons
ELLIPS R40 …
r2 beklemtoon manier
INVERSIE
R4 beklemtoon van kyk 6 aksies:
(omgekeerde
pateties loer,lag, wink, roep,
woordorde
vertel, nooi
APOSTROOF R13 spreker praat
NEOLOGISMES
NEOLOGISM direk met
Septemberlug,
E wetenskaplikes en
inkwarboel
EUFEMISME is sarkasties
R26 teken
klawertjies (vir
IRONIE
geluk), MAAR druip
toets
KLANKNABOOT
r18- donderweer klink
SING/ klik, kraak
ONOMATOPEE soos krale wat skud
Tekens van reën, dan
PROGRESSIE groot- en kleinvol, dan
sagte reën en harde reën
Saamgestel deur Juffrou Emma
Saamgestel deur Juffrou Emma
,Afrikaans gedigte Graad 12 2026
WETENSKAP - DIE DANS VAN DIE
KRISIS KEN JY DIE SEE EKSAMEN-LOKAAL
MANNETJIES REËN
titel - litotes spreker
het negatiewe
tussen hart ongelukkige houding teenoor Personifikasie van die
TIPIESE atmosfeer in
(emosies) en visserman voer wetenskaplikes reën Suster met
TITEL 'n eksamenlokaal
hoof gesprek met man (julle) natuur is hoofletter - naam vd reën
OPSOMMING angstige leerders
(verstand) wat kla oor duur belangriker as Subtitel - groot
terwyl tyd verbygaan
METAFOOR vis wetenskap gebied/area
(verkleiningsvorm =
vernederend)
tipiese
spreker se
omstandighede in 'n
innerlike krisis negatiwiteit teenoor
TEMA Lewe is duur eksamenlokaal met Blydskap oor die reën
tussen hart en wetenskaplikes
gespanne leerders
verstand
(oor die eksamen)
mens moet
begin betyds leer - Mens en dier in droë
besluite neem Moenie die natuur kyk ook na die son
BOODSKAP nie eers die dag voor gebiede is bly oor
met hart en onderskat nie en natuur vir genot
die eksamen nie langverwagte reën
verstand
negatief, opstandig
Gevoel van
somber/donke teenoor wetenskap spreker is gespanne
TOON morbied / treurig dankbaarheid en
r bewonder die en bang
blydskap
natuur
aanvanklik
ernstig, neerhalend,
verwarring, hartseer / Aanvanklik rustig, later
STEMMING negatief, ernstig
maar dan ongelukkig opgewondeheid
verkeinerend
besliste besluit
Italiaanse
vrye vers, 3 strofes, 24
sonnet (14)
VRYE VERS 21 vrye vers 11 reëls reëls, geen vaste
1-4 kwatryn
reëls 4 strofes- met wisselende rympatroon nie,
(4) 1-8 oktaaf
verskillende lengte geen vaste wisselende lengtes van
(8) 9-11
lengtes, reëls se rymskema nie reëls en strofes r3+4
tersine (3) 9-
lengte wissel, geen inkeping/ tipografie
14 sestet (6) alleenspraak /
vaste rympatroon
monoloog
nier3+4 paarrym, STROFE 1 - tekens van
DIGVORM Ballade -kwatryn
19+20 kruisrym reën wat kom, word as
(kruisrym) refrein
OKTAAF: STROFE 1 beskryf dans gesien (O -
(alleenplasing)
emosies van wetenskaplike, S2 blydskap) S2 - wilde
strofe 4
die hart beskryf spreker en diere word bewus vd
alleenplasing om die
SESTET: maats, S3,4 reën en ook die insekte
tyd te beklemtoon
doellose lewe wending, redes vir (kleinvolk) S3 - dit reën -
moet stop negatiewe gevoel donderweer en weerlig
R24 - r1 word herhaal -
bind tot eenheid
gelei't r4 hy's, r12
ELISIE r5 as't ware
(rym+ritme) waar's, r19 daar's
r16 dubbelpunt
WENDING maar r8 strofe 3 ekstatiese, vreugdevolle
woorde
ENJAMBEME r11+12
r1-6
NT (bind die (verbind r2+3, r33+34
aaneenlopende,
gedagtes tot gedagte as (aksie van golf)
vloeiende indruk
'n eenheid) geheel)
Saamgestel deur Juffrou Emma
, Afrikaans gedigte Graad 12 2026
r 18, 19 r1- Reën is ons Suster
BEELDSPRA
titel / hele wiskundeterme r18- donderweer is krale
AK: r4, r6, r8
gedig gelyk aan geluk en wat skud, r19- weerlig
METAFOOR
hartseer soos koperringe,
r21 jy word
BEELDSPRA
afgegooi soos 'n
AK:
veer, r22 golf soos
VERGELYKIN
'n tronkmuur, r28,
G
r29
Die hele gedig is
personifikasie van die
BEELDSPRA
reën R1- reën dans, r2-
AK: r26 rukwind klap, r8,10 son het kop r3 banke is tjoepstil r8
Hoof reën loer, r3- reën is
PERSONIFIK r28 dood vreet en bloei horlosie tel
skugter, r4- reën lag, r7-
ASIE
wind roep, r23- wind se
asem raak weg
RETORIESE
r14 r12, r16, r23,
VRAAG
R2 herhaling
HALFRYM r21 veer en vee,
van a-klank en
ASSONANSIE r36 ou,
ei-klank
d-klank r7, b-klank
HALFRYM R9 gas en r1 s-klank, r9 w-klank
r9, s-klank r11, d- s-klank r8 r2,9
ALLITERASIE gasheer (suisgeluid van wind)
r13,
strofe 1+2, r1-12
julle/ons
koud / hellevuur r18,19 (vreugdes / hard en tjoepstil blou
KONTRAS
r29 hartseer) r 18-20 ink op wit papier
gevoelens van julle
/ ons
ELLIPS R40 …
r2 beklemtoon manier
INVERSIE
R4 beklemtoon van kyk 6 aksies:
(omgekeerde
pateties loer,lag, wink, roep,
woordorde
vertel, nooi
APOSTROOF R13 spreker praat
NEOLOGISMES
NEOLOGISM direk met
Septemberlug,
E wetenskaplikes en
inkwarboel
EUFEMISME is sarkasties
R26 teken
klawertjies (vir
IRONIE
geluk), MAAR druip
toets
KLANKNABOOT
r18- donderweer klink
SING/ klik, kraak
ONOMATOPEE soos krale wat skud
Tekens van reën, dan
PROGRESSIE groot- en kleinvol, dan
sagte reën en harde reën
Saamgestel deur Juffrou Emma
