DIENSTCONTRACTEN
A. AANNEMING
Omschrijving
- Huur van goederen en van werk
o Huur van werk = contract waarbij de ene partij zich verbindt om iets te verrichten voor
de andere partij, tegen betaling van een tussen hen bedongen prijs. (art. 1710 OBW)
- Bestanddelen
o Een werkprestatie: de aannemer verbindt zich tot het maken van een materieel of
intellectueel werk of tot het presteren van een of meerdere diensten.
o In volle onafhankelijkheid: de aannemer staat niet onder gezag van zijn opdrachtgever
hij is een zelfstandige (de opdrachtgever mag wel niet vergaande richtlijnen en
instructies geven)
Kenmerken o Tegen vergoeding: onder bezwarende titel, kan ook een wederdienst zijn, vaststelling
prijs is niet nodig bij contractsluiting zelf
Beperkingen vrije keuze medecontractant
- In principe contractsvrijheid (art. 5.14 BW) maar enkele uitzonderingen
- Overheidsopdrachten:
o Indien OH of gesubsidieerde privaatrechtelijke rechtspersonen bepaalde werken in
opdracht wensen te geven, kunnen zij niet zomaar een wederpartij kiezen
o Strikte procedures! Wordt geregeld door de Wet Overheidsopdrachten
- Verplichte tussenkomst architect
o Verplichting beroep te doen op architect vr opstelling v plannen en controle op
uitvoering v werken waar dat vereist is volgens wetten, besluiten, …
Verbintenissen aannemer Goede uitvoering van het werk
- Volgens wat de partijen uitdrukkelijk zijn overeengekomen op ogenblik v contractsluiting
- Volgens de regels van de kunst
o Technisch vakmanschap vd aannemer ⇒ moet werken uitvoeren als degelijke vakman in
dezelfde beroepscategorie geplaatst in dezelfde omstandigheden
o Feitenrechter beoordeelt in concreto
- Kan zowel resultaats- als middelenverbintenis zijn (art 5.72 BW)
o Moet in concreto worden beoordeeld
o Overeenkomst omvat vaak meerdere verbintenissen: sommige resultaats- en sommige
middelenverbintenissen
o Indien resultaatsverbintenis:
- Opdrachtgever moet bewijzen dat beloofde resultaat niet werd bereikt
- De aannemer kan zich bevrijden door overmacht
, o Indien middelenverbintenis
- Opdrachtgever moet bewijzen dat beloofde resultaat niet werd bereikt en dat aannemer fout
heeft gemaakt
- Opdrachtgever in principe zelf aansprakelijk voor verkeerde bestelling
o Informatieplicht: aannemer is verplicht om opdrachtgever op de hoogte te stellen van
conceptiefouten of hem te wijzen op de nadelen
Als hij dit niet doet kan aansprakelijk gesteld worden
Als opdrachtgever beslist door te gaan moet aannemer zelf zijn medewerking
weigeren (plicht van voorzichtigheid)
o Ook informatieplicht tav andere betrokkenen
Contractueel o.b.v. aanvullende werking goede trouw (art. 5.71 j° 5.73 BW)
Buitencontractueel o.b.v. alg. zorgvuldigheidsnorm
o Hoe gespecialiseerder de aannemer is hoe strenger informatieplicht
- Bewarings- en bewakingsplicht
o Aannemer is werfpolitie
o In principe inspanningsverbintenis
o Niet bevrijden voor verbintenissen i.v.m. openbare veiligheid (art. 5.89, §1, °2 BW)
- Architect
o Staat in voor: conceptie, opstelling plannen en toezicht op uitvoering van de werken
o Aannemer staat in voor: werk materieel uitvoeren, volgens de plannen
o Gespecialiseerde ingenieurs of studiebureaus (taak van architect om deze in te
schakelen of bouwheren wijze op nood)
o Indien berekeningen verkeerd zijn architect aansprakelijk
- Architect en aannemer
o Checks and balances
o Elkaar in de gaten houden en bekommerd zijn om elkaar
o Aannemer kan aansprakelijk worden gesteld vr conceptiefouten architect
o Architect kan aansprakelijk worden gesteld door verkeerde keuze v materiaal of niet-
conformiteit vh materiaal
o Samenlopende fouten ⇒ in solidium gehouden (art 5.168 BW)
o Gemeenschappelijke fout ⇒ hoofdelijk gehouden
Tijdige uitvoering van werk
- Bij strikte termijn = resultaatsverbintenis
- Geen termijn overeengekomen ⇒ redelijke termijn
Levering en teruggave
- Indien resterende materiaal ⇒ teruggeven (=restitutieplicht)
o In principe resultaatsverbintenis
, - Resultaat vd prestatie moet worden geleverd
o Levering = materiële handeling waardoor de aannemer het werk in de fysieke macht vd
opdrachtgever of bouwheer stelt
o Deze wordt uitgenodigd om er bezit van te nemen, er de staat van na te gaan en het
werk te aanvaarden
- Aanvaarding levering/oplevering
o Aanvaarding = rechtshandeling
o Levering/oplevering = juridische handeling/materiële handeling
- Dubbele oplevering
o Voorlopige oplevering Aannemer stelt werk ter beschikking vd opdrachtgever die
enige tijd heeft (meestal 1 jaar zoals woningbouwwet) om de werken te beoordelen
o Definitieve oplevering Ingrepen worden opnieuw beoordeeld
- Gevolgen
o Risico tenietgaan vh werk door toeval/overmacht indien aannemer materials verstrekt
gaat over op opdrachtgever (art 1788 oud BW)
o Schadevergoeding voor laattijdige uitvoering kan worden berekend
o Einde bewakings- en veiligheidsverplichting vd aannemer
o Onderhoud vd werken nu voor opdrachtgever
o Waarborg wordt vrijgegeven indien contractueel voorzien
- Indien aannemer de werken slecht/laattijdig uitvoert ⇒ aannemer in verzuim ⇒ contractueel
aansprakelijk
- Gerechtelijke vervanging: Opdrachtgever kan zich dr rechter laten machtigen verbintenis zelf
uit te voeren/laten uitvoeren dr 3e op kosten schuldenaar (art. 5.235 BW)
- Vervangingsbeding: vervanging conventioneel opgenomen (art. 5.85 lid 2 BW)
- Vervanging zonder gerechtelijke tussenkomst/beding: opdrachtgever vervangt aannemer op
Sancties voor
eigen risico (art. 5.85 lid 3 BW)
slechte/laattijdige uitvoering
Ontbinding
- Art. 5.90-93 BW
- Gerechtelijk, ontbindend beding of door kennisgeving van de SE
Schadebeding
- Vaak forfaitair schadebeding in contract (art. 5.88 BW)
- Eventuele matiging door rechter (art. 1231 OBW)
Verbintenissen opdrachtgever Werk mogelijk maken
- Opdrachtgever moet alles doen wat nodig is om werk vd aannemer mogelijk te maken en te
vergemakkelijken
- Moet alle nodige en nuttige inlichtingen aan aannemer bezorgen en waarschuwen vr bijz.
risico’s
Prijs betalen
A. AANNEMING
Omschrijving
- Huur van goederen en van werk
o Huur van werk = contract waarbij de ene partij zich verbindt om iets te verrichten voor
de andere partij, tegen betaling van een tussen hen bedongen prijs. (art. 1710 OBW)
- Bestanddelen
o Een werkprestatie: de aannemer verbindt zich tot het maken van een materieel of
intellectueel werk of tot het presteren van een of meerdere diensten.
o In volle onafhankelijkheid: de aannemer staat niet onder gezag van zijn opdrachtgever
hij is een zelfstandige (de opdrachtgever mag wel niet vergaande richtlijnen en
instructies geven)
Kenmerken o Tegen vergoeding: onder bezwarende titel, kan ook een wederdienst zijn, vaststelling
prijs is niet nodig bij contractsluiting zelf
Beperkingen vrije keuze medecontractant
- In principe contractsvrijheid (art. 5.14 BW) maar enkele uitzonderingen
- Overheidsopdrachten:
o Indien OH of gesubsidieerde privaatrechtelijke rechtspersonen bepaalde werken in
opdracht wensen te geven, kunnen zij niet zomaar een wederpartij kiezen
o Strikte procedures! Wordt geregeld door de Wet Overheidsopdrachten
- Verplichte tussenkomst architect
o Verplichting beroep te doen op architect vr opstelling v plannen en controle op
uitvoering v werken waar dat vereist is volgens wetten, besluiten, …
Verbintenissen aannemer Goede uitvoering van het werk
- Volgens wat de partijen uitdrukkelijk zijn overeengekomen op ogenblik v contractsluiting
- Volgens de regels van de kunst
o Technisch vakmanschap vd aannemer ⇒ moet werken uitvoeren als degelijke vakman in
dezelfde beroepscategorie geplaatst in dezelfde omstandigheden
o Feitenrechter beoordeelt in concreto
- Kan zowel resultaats- als middelenverbintenis zijn (art 5.72 BW)
o Moet in concreto worden beoordeeld
o Overeenkomst omvat vaak meerdere verbintenissen: sommige resultaats- en sommige
middelenverbintenissen
o Indien resultaatsverbintenis:
- Opdrachtgever moet bewijzen dat beloofde resultaat niet werd bereikt
- De aannemer kan zich bevrijden door overmacht
, o Indien middelenverbintenis
- Opdrachtgever moet bewijzen dat beloofde resultaat niet werd bereikt en dat aannemer fout
heeft gemaakt
- Opdrachtgever in principe zelf aansprakelijk voor verkeerde bestelling
o Informatieplicht: aannemer is verplicht om opdrachtgever op de hoogte te stellen van
conceptiefouten of hem te wijzen op de nadelen
Als hij dit niet doet kan aansprakelijk gesteld worden
Als opdrachtgever beslist door te gaan moet aannemer zelf zijn medewerking
weigeren (plicht van voorzichtigheid)
o Ook informatieplicht tav andere betrokkenen
Contractueel o.b.v. aanvullende werking goede trouw (art. 5.71 j° 5.73 BW)
Buitencontractueel o.b.v. alg. zorgvuldigheidsnorm
o Hoe gespecialiseerder de aannemer is hoe strenger informatieplicht
- Bewarings- en bewakingsplicht
o Aannemer is werfpolitie
o In principe inspanningsverbintenis
o Niet bevrijden voor verbintenissen i.v.m. openbare veiligheid (art. 5.89, §1, °2 BW)
- Architect
o Staat in voor: conceptie, opstelling plannen en toezicht op uitvoering van de werken
o Aannemer staat in voor: werk materieel uitvoeren, volgens de plannen
o Gespecialiseerde ingenieurs of studiebureaus (taak van architect om deze in te
schakelen of bouwheren wijze op nood)
o Indien berekeningen verkeerd zijn architect aansprakelijk
- Architect en aannemer
o Checks and balances
o Elkaar in de gaten houden en bekommerd zijn om elkaar
o Aannemer kan aansprakelijk worden gesteld vr conceptiefouten architect
o Architect kan aansprakelijk worden gesteld door verkeerde keuze v materiaal of niet-
conformiteit vh materiaal
o Samenlopende fouten ⇒ in solidium gehouden (art 5.168 BW)
o Gemeenschappelijke fout ⇒ hoofdelijk gehouden
Tijdige uitvoering van werk
- Bij strikte termijn = resultaatsverbintenis
- Geen termijn overeengekomen ⇒ redelijke termijn
Levering en teruggave
- Indien resterende materiaal ⇒ teruggeven (=restitutieplicht)
o In principe resultaatsverbintenis
, - Resultaat vd prestatie moet worden geleverd
o Levering = materiële handeling waardoor de aannemer het werk in de fysieke macht vd
opdrachtgever of bouwheer stelt
o Deze wordt uitgenodigd om er bezit van te nemen, er de staat van na te gaan en het
werk te aanvaarden
- Aanvaarding levering/oplevering
o Aanvaarding = rechtshandeling
o Levering/oplevering = juridische handeling/materiële handeling
- Dubbele oplevering
o Voorlopige oplevering Aannemer stelt werk ter beschikking vd opdrachtgever die
enige tijd heeft (meestal 1 jaar zoals woningbouwwet) om de werken te beoordelen
o Definitieve oplevering Ingrepen worden opnieuw beoordeeld
- Gevolgen
o Risico tenietgaan vh werk door toeval/overmacht indien aannemer materials verstrekt
gaat over op opdrachtgever (art 1788 oud BW)
o Schadevergoeding voor laattijdige uitvoering kan worden berekend
o Einde bewakings- en veiligheidsverplichting vd aannemer
o Onderhoud vd werken nu voor opdrachtgever
o Waarborg wordt vrijgegeven indien contractueel voorzien
- Indien aannemer de werken slecht/laattijdig uitvoert ⇒ aannemer in verzuim ⇒ contractueel
aansprakelijk
- Gerechtelijke vervanging: Opdrachtgever kan zich dr rechter laten machtigen verbintenis zelf
uit te voeren/laten uitvoeren dr 3e op kosten schuldenaar (art. 5.235 BW)
- Vervangingsbeding: vervanging conventioneel opgenomen (art. 5.85 lid 2 BW)
- Vervanging zonder gerechtelijke tussenkomst/beding: opdrachtgever vervangt aannemer op
Sancties voor
eigen risico (art. 5.85 lid 3 BW)
slechte/laattijdige uitvoering
Ontbinding
- Art. 5.90-93 BW
- Gerechtelijk, ontbindend beding of door kennisgeving van de SE
Schadebeding
- Vaak forfaitair schadebeding in contract (art. 5.88 BW)
- Eventuele matiging door rechter (art. 1231 OBW)
Verbintenissen opdrachtgever Werk mogelijk maken
- Opdrachtgever moet alles doen wat nodig is om werk vd aannemer mogelijk te maken en te
vergemakkelijken
- Moet alle nodige en nuttige inlichtingen aan aannemer bezorgen en waarschuwen vr bijz.
risico’s
Prijs betalen
