Functieleer deel 1
belangrijke personen
TIJD NAAM UITLEG
OORSPRONKELIJKE DEFINITIE
● vaststelling:
○ geest is niet aan dezelfde wetten onderhevig
424/423 – als het lichaam
348/347 v. C. Plato ■ door: vrije wil
1561-1626 Francis Bacon ● voorloper empirisme
1588-1679 Thomas Hobbes ● voorloper empirisme
● dualisme
● geest en lichaam onderscheiden
● mind-body problem
1596-1650 René Descartes ● interactie ter hoogte van klier in kleine hersenen
EMPIRISME HAALT HET V RATIONALISME
● 1ste grote vertegenwoordiger empirisme
● grondlegger empirisme
● beschouwt mens als ‘ tabula rasa’
○ = onbeschreven blad
1632-1704 John Locke ● vat ervaring op als enige bron van kennis
● 2de vertegenwoordiger empirisme
● ‘’esse est percipi’’
● vertegenwoordigt materialisme
● idealisme
○ hoe de geest de materie voortbrengt
1685-1753 George Berkeley = idealisme → solipsisme
● dominee
1701-1761 Thomas Bayes ● het theorema van bayes
● empirisme
● 3de vertegenwoordiger + hoogtepunt
● meest uitgewerkte basis psychologie
1711-1776 David Hume ● realiteit buiten ons niet met zekerheid kennen
VOORLOPERS PSY, FYSIOLOGISCHE ONTD., ANDERE ONTWIKKELINGEN
● pioner psychiatrie
1745-1826 Philippe Pinel ● v “bezeten door de duivel” naar “geesteszieken”
● fysioloog
● craniscopie
● methode om iemands persoonlijkheid en
1758-1828 Franz Joseph Gall vaardigheden af te lezen → knobbels schedel
1
, Functieleer deel 1
1774-1842 Charles Bell ● ondersch sensorische en motorische zenuwbanen
● opvolger van Kant
● psychologie moet empirisch en kwantitatief zijn
○ niet experimenteel en fysiologisch
Johann Friedrich ● ziet psy als aanduiding afzonderlijk vakgebied
1776-1841 Herbart ● geest = groot dynamisch systeem
1784-1848 Friedrich Wilhelm Bessel ● verder onderzoek over interindividuele verschil
● meting van gewaarwording in verschillende
zintuiglijke modaliteiten
○ hierdoor voorloper psychofysica
1795-1878 Ernst Heinrich Weber ● de wet van weber k=ΔI/I
● stelt dat zenuwen ‘bemiddelen’ tussen objecten en
bewustzijn
1801-1858 Johannes Müller ● leer van specif zenuw kwaliteiten
● verwerpt cartesiaans dualisme en verdedigt
monische visie op relatie tussen fy en psy als =
● beeldspraak: hol/bol cirkel
● grondlegger psychofysica
● grondlegger experimentele psycho esthetieken
● absol drempel 0 punt kan JND meeteeinheid zijn
● Grondlegger v experimentele psychoesthetiek:
○ discipline die factoren begrijpt die de
esthetische ervaring bepalen
● Wetten v schoonh die experiment getoetst worden
Gustav Theodor
1801-1877 Fechner ○ Gulden snede: verhoud waarbij (a + b)/a = a/b
● basis voor hedendaagse cognitieve psychologie
● substractie methode
○ = identificeren mentale basisprocessen dr
vergelijking v condities die op 1 comp van
elkaar verschillen
○ vormt de basis van mentale chronometrie
Franciscus Cornelius ■ = de meting van tijdsduur mentale
1818-1889 Donders basisprocessen
● onbewuste inferentie
● medicus en natuurkundige
● kleurentheorie met 3 soorten receptoren vr 3
basiskleuren
○ inspo van Johannes Müller
● 1850: eerste empirische meting snelheid transmissie
signalen in zenuwbanen
● notitie van “onbewuste inferentie” → grotere rol
Hermann von
1821-1894 Helmholtz
2
belangrijke personen
TIJD NAAM UITLEG
OORSPRONKELIJKE DEFINITIE
● vaststelling:
○ geest is niet aan dezelfde wetten onderhevig
424/423 – als het lichaam
348/347 v. C. Plato ■ door: vrije wil
1561-1626 Francis Bacon ● voorloper empirisme
1588-1679 Thomas Hobbes ● voorloper empirisme
● dualisme
● geest en lichaam onderscheiden
● mind-body problem
1596-1650 René Descartes ● interactie ter hoogte van klier in kleine hersenen
EMPIRISME HAALT HET V RATIONALISME
● 1ste grote vertegenwoordiger empirisme
● grondlegger empirisme
● beschouwt mens als ‘ tabula rasa’
○ = onbeschreven blad
1632-1704 John Locke ● vat ervaring op als enige bron van kennis
● 2de vertegenwoordiger empirisme
● ‘’esse est percipi’’
● vertegenwoordigt materialisme
● idealisme
○ hoe de geest de materie voortbrengt
1685-1753 George Berkeley = idealisme → solipsisme
● dominee
1701-1761 Thomas Bayes ● het theorema van bayes
● empirisme
● 3de vertegenwoordiger + hoogtepunt
● meest uitgewerkte basis psychologie
1711-1776 David Hume ● realiteit buiten ons niet met zekerheid kennen
VOORLOPERS PSY, FYSIOLOGISCHE ONTD., ANDERE ONTWIKKELINGEN
● pioner psychiatrie
1745-1826 Philippe Pinel ● v “bezeten door de duivel” naar “geesteszieken”
● fysioloog
● craniscopie
● methode om iemands persoonlijkheid en
1758-1828 Franz Joseph Gall vaardigheden af te lezen → knobbels schedel
1
, Functieleer deel 1
1774-1842 Charles Bell ● ondersch sensorische en motorische zenuwbanen
● opvolger van Kant
● psychologie moet empirisch en kwantitatief zijn
○ niet experimenteel en fysiologisch
Johann Friedrich ● ziet psy als aanduiding afzonderlijk vakgebied
1776-1841 Herbart ● geest = groot dynamisch systeem
1784-1848 Friedrich Wilhelm Bessel ● verder onderzoek over interindividuele verschil
● meting van gewaarwording in verschillende
zintuiglijke modaliteiten
○ hierdoor voorloper psychofysica
1795-1878 Ernst Heinrich Weber ● de wet van weber k=ΔI/I
● stelt dat zenuwen ‘bemiddelen’ tussen objecten en
bewustzijn
1801-1858 Johannes Müller ● leer van specif zenuw kwaliteiten
● verwerpt cartesiaans dualisme en verdedigt
monische visie op relatie tussen fy en psy als =
● beeldspraak: hol/bol cirkel
● grondlegger psychofysica
● grondlegger experimentele psycho esthetieken
● absol drempel 0 punt kan JND meeteeinheid zijn
● Grondlegger v experimentele psychoesthetiek:
○ discipline die factoren begrijpt die de
esthetische ervaring bepalen
● Wetten v schoonh die experiment getoetst worden
Gustav Theodor
1801-1877 Fechner ○ Gulden snede: verhoud waarbij (a + b)/a = a/b
● basis voor hedendaagse cognitieve psychologie
● substractie methode
○ = identificeren mentale basisprocessen dr
vergelijking v condities die op 1 comp van
elkaar verschillen
○ vormt de basis van mentale chronometrie
Franciscus Cornelius ■ = de meting van tijdsduur mentale
1818-1889 Donders basisprocessen
● onbewuste inferentie
● medicus en natuurkundige
● kleurentheorie met 3 soorten receptoren vr 3
basiskleuren
○ inspo van Johannes Müller
● 1850: eerste empirische meting snelheid transmissie
signalen in zenuwbanen
● notitie van “onbewuste inferentie” → grotere rol
Hermann von
1821-1894 Helmholtz
2
