Samenvatting Compleet overzicht van Grammatica Latijn | Fortuna

WERKWOORD

praesens = tegenwoordige tijd Regels over de vorming van Latijnse werkwoorden

persoon = uitgang 1. Alle werkwoorden hebben een stam. Die eindigt op een -a, een -e, een -
a-ww e-ww mk-ww i-ww i of een medeklinker (mk). Er zijn dus vier groepen.
1e ev. ik = o saluto terreo mitto audio
2e ev. jij = s salutas terres mittis audis 2. Het verschil tussen een e-ww en een mk-ww zie je in de woordenlijst.
3e ev. hij/zij/het salutat terret mittit audit Een e-ww staat als -eo (bijv. terreo) in de woordenlijst, een mk-ww als -o
=t (bijv. dico).
1e mv. wij = mus salutamus terremus mittimus audimus 3. Een vorm maak je door achter de stam een uitgang te zetten. Soms
2e mv. jullie = tis salutatis terretis mittitis auditis
komt er nog een extra letter tussen voor de uitspraak. Die letter noemen
3e mv. zij = nt salutant terrent mittunt audiunt
we bindvocaal.

4. De uitgang bepaalt met welke persoon je een vorm vertaalt.
Gebiedende wijs, infinitivus
5. De gebiedende wijs ev. heeft geen uitgang.
geb. ev. - saluta terre mitte audi
geb. mv. - = -te salutate terrete mittite audite 6. Het praesens vertaal je als tegenwoordige tijd. Bijv. Ik zeg.
inf. (te) = -re salutare terrēre mittĕre audire
7. Het perfectum vertaal je als onvoltooid verleden tijd (bijv. ik zei) OF als
voltooid tegenwoordige tijd (bijv. ik heb gezegd). Keuze hangt af van de
Verleden tijden context. Het perfectum maak je door achter de perfectum stam de
perfectum uitgangen te zetten.
persoon pf-uitg. perf. uitg. impf. pl. pf.
1e ev. -i dixi -m dicebam dixeram 8. Het imperfectum vertaal je als onvoltooid verleden tijd (bijv. ik zei). Het
2e ev. -isti dixisti -s dicebas dixeras imperfectum maak je door achter de gewone stam ba te zetten en de
3e ev. -it dixit -t dicebat dixerat gewone uitgangen te gebruiken.
1e mv. -imus diximus -mus dicebamu dixeramus
s 9. Het plusquam perfectum vertaal je als voltooid verleden tijd (bijv. ik
e
2 mv. -istis dixistis -tis dicebatis dixeratis had gezegd). Het plusquam perfectum maak je door achter de perfectum-
3e mv. -erunt dixerunt -nt dicebant dixerant stam era te zetten en de gewone uitgangen te gebruiken.
inf. -isse dixisse

, Toekomende tijden 1. Het futurum vertaal je als toekomende tijd (bijv. ik zal zeggen of ik ga
zeggen). Het mag ook vertaald worden als tegenwoordige tijd (bijv. ik
futurum
zeg). Het futurum maak je door achter de gewone stam een b te zetten
persoon = uitgang (bij a- en e-ww) of door achter de gewone stam een e te zetten (bij mk- en
a-ww e-ww mk-ww i-ww i-ww) en de gewone uitgangen te gebruiken.
1e ev. o/m salutabo terrebo mittam audiam
2. De eerste persoon ev. van mk- en i-ww krijgt am als uitgang.
2e ev. s salutabis terrebis mittes audies
3e ev. =t salutabit terrebit mittet audiet 3. Passieve vormen van het futurm maak je door passieve uitgangen te
1e mv. mus salutabimus terrebimus mittemus audiemus gebruiken (zie verderop).
2e mv. tis salutabitis terrebitis mittetis audietis
3e mv. nt salutabunt terrebunt mittent audient 4. Het futurum exactum vertaal je als voltooid toekomende tijd (bijv. ik zal
hebben gezegd). Het mag ook vertaald worden als voltooid
tegenwoordige tijd (bijv. ik heb gezegd). Het futurum exactum maak je
infinitivus door achter de perfectum-stam er/eri te zetten en de gewone uitgangen
de infinitivus futurum (actief) wordt gevormd door het pfa te combineren te gebruiken.
met de infinitivus esse. 5. Passieve vormen van het futurum exactum maak je door het ppp en het
futurum exactum futurum van esse te gebruiken (zie verderop).

persoon uitg. fut. ex.
1e ev. -o dixero
2e ev. -s dixeris
3e ev. -t dixerit
1e mv. -mus dixerimus
2e mv. -tis dixeritis
3e mv. -nt dixerint