De sociale kwestie
Stelling: De sociale kwestie is een gevolg van de industrialisatie
De omstandigheden van arbeiders zoals wij die wij nu kennen hebben heel wat veranderingen
doorgemaakt. Veel van deze veranderingen vonden plaats in de 19 e eeuw. In de tijd van de
opkomende industrialisatie werd er steeds meer geld verdiend door vooral fabriekseigenaren.
Mensen trokken naar de stad en er waren snel meer woningen nodig. Vooral de arbeiders
ondervonden veel gevolgen van de slechte woonomstandigheden in krottenwijken. De huizen die
werden gebouwd waren namelijk erg klein. De meeste huizen hadden niet meer dan drie kamers en
als je het echt slecht trof, had je slechts één kamer in je huis. Een gezin met soms wel acht mensen
leefde dan samen in een huis van zo’n vier bij vier meter.
Je kunt je dan voorstellen dat de hygiëne in deze huizen totaal niet goed was. In het huisje was
meestal een ton of emmer die werd gebruikt als wc. Hierin werden vaak ook de resten van het afval
gedumpt. Omdat er op straat ook geen plek was om het vuil echt goed kwijt te kunnen, werd dit vaak
gewoon in de grachten gegooid. De etensresten trokken weer ratten en muizen aan, die op hun
beurt weer ziektes als de pest verspreidden. Omdat er nauwelijks riolering was en weinig
leidingwatervoorzieningen, werd soms uit de grachten gedronken. Daardoor ontstonden nog meer
ziektes. Ook de geur die de grachten, mensen en dieren verspreidden was niet bepaald een pretje.
De werk- en arbeidsomstandigheden waren in de 19 e eeuw zeker niet beter dan de
woonomstandigheden. Omdat er geen hiervoor geen wetten waren, konden de fabriekseigenaren de
regels zelf bepalen. De arbeiders moesten dagen maken van zo’n 12 uur en kregen hiervoor slechts
zo’n 9 gulden per week. Ook de hygiëne en de veiligheid waren slecht. Ongelukken gebeurden vaak.
Iemand die een vinger klem kreeg in een machine of iemand die een oog verloor was geen
uitzondering. Omdat er tientallen mensen bij elkaar in één grote zaal werkten zonder frisse lucht
lagen ziektes ook hier op de loer. Toch haalde de arbeiders het niet in hun hoofd te gaan klagen of
een vergoeding te vragen voor een afgesneden vinger. Er waren meer arbeiders dan werkplekken,
dus de fabriekseigenaar kon makkelijk arbeiders ontslaan en weer nieuwe aannemen. En werken in
deze omstandigheden was voor veel mensen toch nog beter dan werkloos zijn.
Omdat de lonen zo laag waren en er toch genoeg geld moest zijn om in leven te blijven, werkte het
hele gezin in de fabriek, de man, de vrouw en dus ook de kinderen. Dit kinderarbeid was zeer zwaar
en gevaarlijk werk, de kinderen waren soms onder de elf jaar en dus veel te zwak voor dit werk. Ook
verdiende de vrouw en kinderen veel minder dan de man. Zelf met het gezinsinkomen konden veel
families nog maar amper rondkomen.
Aan het eind van de 19e eeuw kwam er verlichting. Verschillende maatschappelijke stromingen
gingen zich inzetten voor de arbeidersklasse. Dit waren voornamelijk artsen, priesters en schrijvers.
Ze gingen zich inzetten voor sociale wetgeving en richten vakbonden op. Vanaf 1900 gaat de
overheid houdt zich steeds meer bezighouden met het lot van de arbeiders, er komen meer sociale
wetten die arbeiders meer rechten geven. Kinderen konden naar school en volwassenen konden
opleidingen volgen.
De sociale verhoudingen waren dus heel erg verdeeld. Er was een groot verschil tussen arm en rijk
dat nu nog meer opviel vanwege de vreselijke werk- en leefomstandigheden van de arbeidersklasse.
Je kunt dus wel degelijk stellen dat de sociale kwestie een gevolg is van de industrialisatie.
Luna Dral v5
Stelling: De sociale kwestie is een gevolg van de industrialisatie
De omstandigheden van arbeiders zoals wij die wij nu kennen hebben heel wat veranderingen
doorgemaakt. Veel van deze veranderingen vonden plaats in de 19 e eeuw. In de tijd van de
opkomende industrialisatie werd er steeds meer geld verdiend door vooral fabriekseigenaren.
Mensen trokken naar de stad en er waren snel meer woningen nodig. Vooral de arbeiders
ondervonden veel gevolgen van de slechte woonomstandigheden in krottenwijken. De huizen die
werden gebouwd waren namelijk erg klein. De meeste huizen hadden niet meer dan drie kamers en
als je het echt slecht trof, had je slechts één kamer in je huis. Een gezin met soms wel acht mensen
leefde dan samen in een huis van zo’n vier bij vier meter.
Je kunt je dan voorstellen dat de hygiëne in deze huizen totaal niet goed was. In het huisje was
meestal een ton of emmer die werd gebruikt als wc. Hierin werden vaak ook de resten van het afval
gedumpt. Omdat er op straat ook geen plek was om het vuil echt goed kwijt te kunnen, werd dit vaak
gewoon in de grachten gegooid. De etensresten trokken weer ratten en muizen aan, die op hun
beurt weer ziektes als de pest verspreidden. Omdat er nauwelijks riolering was en weinig
leidingwatervoorzieningen, werd soms uit de grachten gedronken. Daardoor ontstonden nog meer
ziektes. Ook de geur die de grachten, mensen en dieren verspreidden was niet bepaald een pretje.
De werk- en arbeidsomstandigheden waren in de 19 e eeuw zeker niet beter dan de
woonomstandigheden. Omdat er geen hiervoor geen wetten waren, konden de fabriekseigenaren de
regels zelf bepalen. De arbeiders moesten dagen maken van zo’n 12 uur en kregen hiervoor slechts
zo’n 9 gulden per week. Ook de hygiëne en de veiligheid waren slecht. Ongelukken gebeurden vaak.
Iemand die een vinger klem kreeg in een machine of iemand die een oog verloor was geen
uitzondering. Omdat er tientallen mensen bij elkaar in één grote zaal werkten zonder frisse lucht
lagen ziektes ook hier op de loer. Toch haalde de arbeiders het niet in hun hoofd te gaan klagen of
een vergoeding te vragen voor een afgesneden vinger. Er waren meer arbeiders dan werkplekken,
dus de fabriekseigenaar kon makkelijk arbeiders ontslaan en weer nieuwe aannemen. En werken in
deze omstandigheden was voor veel mensen toch nog beter dan werkloos zijn.
Omdat de lonen zo laag waren en er toch genoeg geld moest zijn om in leven te blijven, werkte het
hele gezin in de fabriek, de man, de vrouw en dus ook de kinderen. Dit kinderarbeid was zeer zwaar
en gevaarlijk werk, de kinderen waren soms onder de elf jaar en dus veel te zwak voor dit werk. Ook
verdiende de vrouw en kinderen veel minder dan de man. Zelf met het gezinsinkomen konden veel
families nog maar amper rondkomen.
Aan het eind van de 19e eeuw kwam er verlichting. Verschillende maatschappelijke stromingen
gingen zich inzetten voor de arbeidersklasse. Dit waren voornamelijk artsen, priesters en schrijvers.
Ze gingen zich inzetten voor sociale wetgeving en richten vakbonden op. Vanaf 1900 gaat de
overheid houdt zich steeds meer bezighouden met het lot van de arbeiders, er komen meer sociale
wetten die arbeiders meer rechten geven. Kinderen konden naar school en volwassenen konden
opleidingen volgen.
De sociale verhoudingen waren dus heel erg verdeeld. Er was een groot verschil tussen arm en rijk
dat nu nog meer opviel vanwege de vreselijke werk- en leefomstandigheden van de arbeidersklasse.
Je kunt dus wel degelijk stellen dat de sociale kwestie een gevolg is van de industrialisatie.
Luna Dral v5
