Hoofdstuk 5: verticale circulatie
trappen in beton en steen horen bij
de ruwbouw, als ze in hout zijn horen
ze bij de afbouw
Verticale circulatie is een belangrijk
element het kan een verzwakking
veroorzaken of een versterking van je
gebouw. Zo zijn lift schachten vaak
een versteviging van je constructie.
Trappen zorgen voor gaten in de vloer
en bijgevolg een verzwakking.
Er bestaat een speciaal systeem in België dat door iedereen in de bouw wordt gebruikt. Het is een
vaste nummering. Op deze manier ziet iedereen hetzelfde. Zo zie je in trappen ook een duidelijk
onderscheid tussen betonnen, stalen en houten trappen.
Vloeren intern
Verticale circulatie is altijd tussen 2 vloeren. Een trap heeft ook een opening nodig om er op
te kunnen wandelen. We kunnen ook niet zo maar een opening maken in een vloer, hier moet
over nagedacht worden. Bij houten constructies zijn openingen maken iets gemakkelijker door
het gebruik van raveelbalken, bij beton kan je moeilijker na het gieten nog een opening maken.
Openingen maken
Schalmgat opening is een ruwbouw, voor de trap zelf. Deze opening is niet dezelfde
opening als een afbouw. De ruwbouw is groter, omdat er nog afwerking moet
gebeuren. Dit gaat dan over een leuning, materialen als afwerking, ….
We kunnen dus in een dragende houten vloer openingen maken, maar moeten hierbij
wel rekening houden met de draagrichting in de vloer. We maken dan gebruik van
raveelbalken om een stevigere constructie te verkrijgen.
Bovenbouw: vloeren
Waar kom je vloeren tegen?
Je komt vloeren tegen in de kelder als fundering en vloer, gelijksvloer deze is vaak een beton plaat. En dan
hebben we bv. Een verdieping deze kan uit verschillende soorten materialen bestaan en dan heb je ook
een dakvloer
Trappen
Verschillende manieren om niveaus te overbruggen
1. Helling: voor kleine niveau verschillen. Deze vorm zien we vooral buiten
2. Trap
3. Ladder
4. Roltrap: deze hebben nood aan zeer veel onderhoud. Machinerie zijn
minder betrouwbaar. Ook zijn liften een risico op nood aan onderhoud
5. lift
2 manieren om een trap te maken
1. Vlakken tussen wangen: functioneel/decoratief
2. Vlakken op boom of meerdere trapbomen: constructief
, Ontwerpregels: plaats van de trap
1. Architectonisch
een trap is iets zeer architecturaal. Het is een verticaal element. Het kan ook gebruikt worden ter
onderscheiding, dient mee als regelaar van ruimtelijke samenhang. Met de lege ruimte onder de
trap kun je ook veel doen. Het kan dus een zeer bepalende rol spelen voor een interieur.
2. Functioneel
Ze zijn ook zeer functioneel of kunnen zo zijn. Het zorgt voor circulatie doorheen het gebouw.
Als je je ergens bevind moet je binnen de 30 meter een trap tegenkomen, dit is de maximale
loopafstand voor een vluchtweg in een openbaar gebouw.
Trappen van de kelder mogen niet aansluiten op een trap naar een volgend verdiep. Dit is wegens
brandveiligheid, maar ook om koude tegen te houden. Ze zijn volledig gescheiden en zitten niet
samen in een traphal. Deze traphal is ook afgescheiden met een muur om de vluchtweg zo veilig
mogelijk te houden. Ook zullen het betonnen trappen zijn zodat het niet in de fik kan staan.
3. Constructief
Bij het constructieve element heb je te maken met:
• Een trapopening
Bij het maken van een trapopening moet deze groter worden gemaakt dan de opening
zelf, namelijk ook voor de leuning.
• Een raveelconstructie (balken)
Bij beton bestaat deze uit randbalken of extra wapening
Bij hout bestaat dit uit raveelbalken
Als je in een renovatie een opening wilt maken, wordt dit mogelijk gemaakt door betonnen
balken, stalen balken eronder zodat de vloer wordt gedragen. Dit is wel niet van zelfsprekend.
Ontwerpregels: Helling bij voorkeur op alle niveaus gelijk (valgevaar)
0 tot 25°= helling
25 tot 30° = buitentrap
30 tot 35° = luie trap
35 tot 40° = gebruikelijke trap
40 tot 50° = kelder- en zoldertrappen
> 50°= ladder
Ontwerpregels: looplijn
Trappen hebben een bepaalde looplijn. Dit is een weg die je neemt wanneer je ongeveer in
het midden bent en de leuning kunt vastnemen. Wel niet zo bij de verdreven trede (de
schuine treden rond de spil). Zorg er dus wel voor dat je er op kunt wandelen met een voet.
De plaats van deze looplijn is afhankelijk van het type van trap.
Bij een heel brede trap zal je looplijn dichter naar de leuning zijn.
Een trap vormt een verbinding tussen de afgewerkte vloeren. In ruwbouw zal de eerste treden
dus ook een beetje boven de grond zijn, omdat er nog afwerking tussen moet.
Spil is voor een leuning en schuine treden op vangen.
De looplijn is belangrijk voor het bepalen van de maat van de aantrede.
- bij steektrappen en scheluwe trappen, ongeacht hun breedte, ligt de looplijn in het
midden van de trap
- bij spiltrappen, draaitrappen en spilsteektrappen ligt de looplijn op minstens 0,4 m en
hoogstens 0,6 m van de binnenkant van de leuningzone of van de spil. Bijkomende
voorwaarde is echter dat de looplijn zich op minstens 0,35 m van de buitenranden van
de treden bevindt. Bij trappen die smaller zijn dan 0,75 m ligt de looplijn in het midden.
Elementen bij ontwerp
Aantreden: de plek waar je je voet op kan zetten. Deze moet groot genoeg zijn.
Aantreden en optreden moeten wij als ontwerpers berekenen. Dit aan de hand van
de Hellings hoek.
Stootborden kunnen ook schuin geplaatst worden en dit onder de wel hoek. Deze is
max 15 omdat je er andere met je hiel gaat tegen zitten.
trappen in beton en steen horen bij
de ruwbouw, als ze in hout zijn horen
ze bij de afbouw
Verticale circulatie is een belangrijk
element het kan een verzwakking
veroorzaken of een versterking van je
gebouw. Zo zijn lift schachten vaak
een versteviging van je constructie.
Trappen zorgen voor gaten in de vloer
en bijgevolg een verzwakking.
Er bestaat een speciaal systeem in België dat door iedereen in de bouw wordt gebruikt. Het is een
vaste nummering. Op deze manier ziet iedereen hetzelfde. Zo zie je in trappen ook een duidelijk
onderscheid tussen betonnen, stalen en houten trappen.
Vloeren intern
Verticale circulatie is altijd tussen 2 vloeren. Een trap heeft ook een opening nodig om er op
te kunnen wandelen. We kunnen ook niet zo maar een opening maken in een vloer, hier moet
over nagedacht worden. Bij houten constructies zijn openingen maken iets gemakkelijker door
het gebruik van raveelbalken, bij beton kan je moeilijker na het gieten nog een opening maken.
Openingen maken
Schalmgat opening is een ruwbouw, voor de trap zelf. Deze opening is niet dezelfde
opening als een afbouw. De ruwbouw is groter, omdat er nog afwerking moet
gebeuren. Dit gaat dan over een leuning, materialen als afwerking, ….
We kunnen dus in een dragende houten vloer openingen maken, maar moeten hierbij
wel rekening houden met de draagrichting in de vloer. We maken dan gebruik van
raveelbalken om een stevigere constructie te verkrijgen.
Bovenbouw: vloeren
Waar kom je vloeren tegen?
Je komt vloeren tegen in de kelder als fundering en vloer, gelijksvloer deze is vaak een beton plaat. En dan
hebben we bv. Een verdieping deze kan uit verschillende soorten materialen bestaan en dan heb je ook
een dakvloer
Trappen
Verschillende manieren om niveaus te overbruggen
1. Helling: voor kleine niveau verschillen. Deze vorm zien we vooral buiten
2. Trap
3. Ladder
4. Roltrap: deze hebben nood aan zeer veel onderhoud. Machinerie zijn
minder betrouwbaar. Ook zijn liften een risico op nood aan onderhoud
5. lift
2 manieren om een trap te maken
1. Vlakken tussen wangen: functioneel/decoratief
2. Vlakken op boom of meerdere trapbomen: constructief
, Ontwerpregels: plaats van de trap
1. Architectonisch
een trap is iets zeer architecturaal. Het is een verticaal element. Het kan ook gebruikt worden ter
onderscheiding, dient mee als regelaar van ruimtelijke samenhang. Met de lege ruimte onder de
trap kun je ook veel doen. Het kan dus een zeer bepalende rol spelen voor een interieur.
2. Functioneel
Ze zijn ook zeer functioneel of kunnen zo zijn. Het zorgt voor circulatie doorheen het gebouw.
Als je je ergens bevind moet je binnen de 30 meter een trap tegenkomen, dit is de maximale
loopafstand voor een vluchtweg in een openbaar gebouw.
Trappen van de kelder mogen niet aansluiten op een trap naar een volgend verdiep. Dit is wegens
brandveiligheid, maar ook om koude tegen te houden. Ze zijn volledig gescheiden en zitten niet
samen in een traphal. Deze traphal is ook afgescheiden met een muur om de vluchtweg zo veilig
mogelijk te houden. Ook zullen het betonnen trappen zijn zodat het niet in de fik kan staan.
3. Constructief
Bij het constructieve element heb je te maken met:
• Een trapopening
Bij het maken van een trapopening moet deze groter worden gemaakt dan de opening
zelf, namelijk ook voor de leuning.
• Een raveelconstructie (balken)
Bij beton bestaat deze uit randbalken of extra wapening
Bij hout bestaat dit uit raveelbalken
Als je in een renovatie een opening wilt maken, wordt dit mogelijk gemaakt door betonnen
balken, stalen balken eronder zodat de vloer wordt gedragen. Dit is wel niet van zelfsprekend.
Ontwerpregels: Helling bij voorkeur op alle niveaus gelijk (valgevaar)
0 tot 25°= helling
25 tot 30° = buitentrap
30 tot 35° = luie trap
35 tot 40° = gebruikelijke trap
40 tot 50° = kelder- en zoldertrappen
> 50°= ladder
Ontwerpregels: looplijn
Trappen hebben een bepaalde looplijn. Dit is een weg die je neemt wanneer je ongeveer in
het midden bent en de leuning kunt vastnemen. Wel niet zo bij de verdreven trede (de
schuine treden rond de spil). Zorg er dus wel voor dat je er op kunt wandelen met een voet.
De plaats van deze looplijn is afhankelijk van het type van trap.
Bij een heel brede trap zal je looplijn dichter naar de leuning zijn.
Een trap vormt een verbinding tussen de afgewerkte vloeren. In ruwbouw zal de eerste treden
dus ook een beetje boven de grond zijn, omdat er nog afwerking tussen moet.
Spil is voor een leuning en schuine treden op vangen.
De looplijn is belangrijk voor het bepalen van de maat van de aantrede.
- bij steektrappen en scheluwe trappen, ongeacht hun breedte, ligt de looplijn in het
midden van de trap
- bij spiltrappen, draaitrappen en spilsteektrappen ligt de looplijn op minstens 0,4 m en
hoogstens 0,6 m van de binnenkant van de leuningzone of van de spil. Bijkomende
voorwaarde is echter dat de looplijn zich op minstens 0,35 m van de buitenranden van
de treden bevindt. Bij trappen die smaller zijn dan 0,75 m ligt de looplijn in het midden.
Elementen bij ontwerp
Aantreden: de plek waar je je voet op kan zetten. Deze moet groot genoeg zijn.
Aantreden en optreden moeten wij als ontwerpers berekenen. Dit aan de hand van
de Hellings hoek.
Stootborden kunnen ook schuin geplaatst worden en dit onder de wel hoek. Deze is
max 15 omdat je er andere met je hiel gaat tegen zitten.
