VOORKENNIS
Palestina→ land van melk en honing of beloofde land, naam regio in oudheid niet van duidelijk
afgebakend land.
Israëlieten→ naam Joodse volk zichzelf gaf, Joden koninkrijk stichten → Israël
Vanaf 1e eeuw V.C. → koninkrijk Israël onder Romeinse invloed
Tijdens 2e eeuw→ spanning tussen monotheïstische Joden en polytheïstische Romeinen ➔
grote Joods opstand (132-135)
Joden door Romeinen uit land verdreven, tempel vernietigd = Joodse diaspora
Sindsdien Joodse gemeenschappen verspreid wereld:
• Asjkenazische Joden → Oost-Europa
• Sefardische Joden → Spanje
Gaza overwegend moslims, Israël vooral Joden. Religie speelt rol in conflict, gaat vooral om land.
1. Streven naar een Joodse staat
1.1 ontstaan van het Zionisme
zionisme → beweging streeft Joodse staat in Palestina, Israël stichten in regio Palestina. Herzl
stichter.
Argumenten Herzl voor zionisme:
- Turkse financiële problemen kunnen oplossen
- Verbinding tussen Europa en Azië
- Onvergetelijk historisch geboorteland
antisemitische gebeurtenissen 19e eeuw-20e eeuw
Progroms Oost Europa
, Oost-Europa ontstaan pogroms (=aanvallen Joodse gemeenschappen) → systematische haat
en geweld→ Joden vluchten uit Oost-Europa → migratie naar West-Europa
Dreyfus-affaire (1894)
Joodse officier beschuldigt spionage → onschuldig
Dolkstootlegende na WOI
Complottheorie Joden soldaten vermoorden met dolk. Rijke Joodse kapitalisten gezorgd dat
Duitsers wapenstilstand hebben gesloten als verder gevochten hadden kunnen winnen
Keizer ontvlucht Duitsland, draait niet meer, sociaaldemocraten aan macht tekenen
wapenstilstand.
Grote frustratie Duitse burgers, jood soort containerbegrip, alles past van communist tot
kapitalist.
Opkomst NSDAP + Holocaust
Bovenstaande complottheorie gebruik NSDAP meer macht bieden.
Joden voelen zich niet meer thuis in Europa → nood eigen land wordt groter
Zionisme vandaag = politiek idee heel Israël/ Palestina opeist voor Joodse volk (ook
scheldwoord)
1.2 De breuk van WOI
Britten voerden oorlog met Ottomaanse rijk, opportunistische politiek → onrust
Maken meerdere beloftes oorlog willen winnen tegen Ottomanen
1915 → beloven Britten Palestina aan Arabieren
1917 → beloven gebied aan Joden
Daarna → Britten in Sykes-Picotverdrag (1916) afspraken maken gebied in Midden-Oosten,
onder geallieerden bespreken wie welk gebied onder invloed heeft wanneer oorlog winnen.
Beloven gebied aan zichzelf.
Britten beloven Arabieren (Ottomaanse rijk) onafhankelijkheid geven, vechten tegen eigen leider
Geallieerden winnen→ Fransen en Britten bestuur uitoefenen in Midden-Oosten, uit opdracht
van Volkenbond. Britten besturen Palestina na WOI tot zelfstandig zijn volgens Volkenbond.
1.3 De spanningen van WOII
Balfourdeclaration → meer Joden migreren naar Palestina
Vanaf 1933 (macht Hitler), meer Joden in Palestina
Vanaf 1936, Britten vastleggen max 10.000 Joden/Jaar migreren naar Palestina → spanningen
tussen Joden en bevolking Palestina zelf.
GB wil mandaat kwijt → geeft terug aan VN
Internationale solidariteit met Joden groot ➔ door holocaust, integratie van Joden in Europa
mislukt, wakkert geloof dat Joden recht hebben eigen staat aan.