Samenvatting natuurwetenschappen
Biologie
Biologische eenheid
1.De cel en haar celorganellen
De cel kan je onderverdelen in 2 verschillende hoofddelen
De celkern / nucleus
De celkern of nucleus bevat het erfelijk materiaal en geeft boodschappen van de
binnenkant naar de buitenkant van de cel door. In de celkern zit chromatine, bestaande
uit opgerolde DNA-strengen met erfelijk materiaal. Ook zitten er kernlichaampjes,
die belangrijk zijn voor de aanmaak van RNA.
Het cytoplasma
Het cytoplasma is een soort gel, het cytosol, waarin de celorganellen drijven. Het
cytosol samen met de organellen (zonder de kern) heet cytoplasma.
De celorganellen
Het endoplasmatisch reticulum (ER)
Het ER is een netwerk van membranen dat eiwitten vervoert.
• Het ruw ER heeft veel ribosomen en maakt eiwitten.
• Het glad ER bevat geen ribosomen en helpt om stoffen op te slaan, te
vervoeren en gevaarlijke stoffen te neutraliseren.
,Het golgi-apparaat
Bestaat uit gestapelde membranen die blaasjes afscheiden:
• Sommige blaasjes bevatten enzymen (→ lysosomen).
• Andere zijn secretieblaasjes (vervoer naar buiten de cel).
Het Golgi-apparaat is als een fabriek waar producten worden ontvangen,
verwerkt en getransporteerd.
Lysosomen
Zijn blaasjes met enzymen, die vetten, eiwitten, koolhydraten en andere
macromoleculen afbreken. Ze breken ook bacteriën en niet-functionerende
organellen af.
Centriolen
Zien eruit als kleine vlekjes bij de celkern. Ze zijn belangrijk bij de celdeling: ze
verdubbelen zich en trekken met microtubuli de chromosomen uit elkaar.
,De mitochondriën
De energiecentrales van de cel. Ze zijn gespecialiseerd
in de productie van ATP met zuurstof.
Bij verbranding van koolhydraten en vetten leveren
mitochondriën CO₂, water en ATP. Ze hebben een
dubbel membraan, waarvan het binnenste sterk
geplooid is.
De ribisomen
Bestaan uit eiwitten en RNA-ketens en zijn cruciaal voor de opbouw van eiwitten. Ze
bevinden zich:
• in het cytoplasma
• op het ruw endoplasmatisch reticulum
• op het kernmembraan
, Samenvatting
Biologie
Biologische eenheid
1.De cel en haar celorganellen
De cel kan je onderverdelen in 2 verschillende hoofddelen
De celkern / nucleus
De celkern of nucleus bevat het erfelijk materiaal en geeft boodschappen van de
binnenkant naar de buitenkant van de cel door. In de celkern zit chromatine, bestaande
uit opgerolde DNA-strengen met erfelijk materiaal. Ook zitten er kernlichaampjes,
die belangrijk zijn voor de aanmaak van RNA.
Het cytoplasma
Het cytoplasma is een soort gel, het cytosol, waarin de celorganellen drijven. Het
cytosol samen met de organellen (zonder de kern) heet cytoplasma.
De celorganellen
Het endoplasmatisch reticulum (ER)
Het ER is een netwerk van membranen dat eiwitten vervoert.
• Het ruw ER heeft veel ribosomen en maakt eiwitten.
• Het glad ER bevat geen ribosomen en helpt om stoffen op te slaan, te
vervoeren en gevaarlijke stoffen te neutraliseren.
,Het golgi-apparaat
Bestaat uit gestapelde membranen die blaasjes afscheiden:
• Sommige blaasjes bevatten enzymen (→ lysosomen).
• Andere zijn secretieblaasjes (vervoer naar buiten de cel).
Het Golgi-apparaat is als een fabriek waar producten worden ontvangen,
verwerkt en getransporteerd.
Lysosomen
Zijn blaasjes met enzymen, die vetten, eiwitten, koolhydraten en andere
macromoleculen afbreken. Ze breken ook bacteriën en niet-functionerende
organellen af.
Centriolen
Zien eruit als kleine vlekjes bij de celkern. Ze zijn belangrijk bij de celdeling: ze
verdubbelen zich en trekken met microtubuli de chromosomen uit elkaar.
,De mitochondriën
De energiecentrales van de cel. Ze zijn gespecialiseerd
in de productie van ATP met zuurstof.
Bij verbranding van koolhydraten en vetten leveren
mitochondriën CO₂, water en ATP. Ze hebben een
dubbel membraan, waarvan het binnenste sterk
geplooid is.
De ribisomen
Bestaan uit eiwitten en RNA-ketens en zijn cruciaal voor de opbouw van eiwitten. Ze
bevinden zich:
• in het cytoplasma
• op het ruw endoplasmatisch reticulum
• op het kernmembraan
, Samenvatting
