Ondernemingsrecht en faillissementsrecht
Hoofdstuk 1: Onderneming en recht
Aandacht voor de lange termijn is echter van groot belang voor het voortbestaan van de
onderneming.
Onderneming: zelfstandig opererende, op het privaatrecht gebaseerde organisatie waarin kapitaal en
arbeid samenwerken om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer.
De deelname van ondernemingen aan het maatschappelijk verkeer is primair bedoeld om inkomen te
verschaffen aan de winstgerechtigden en de werknemers.
Ondernemingsrecht: het recht dat zich met de onderneming bezighoudt.
De voornaamste deelgebieden in het ondernemingsrecht zijn:
1. Het recht voor samenwerkingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid: commerciele
samenwerking tussen verscheidende rechtssubjecten vindt plaats met het oog op de
specifieke eigenschappen van elke vennoot.
2. Het rechtspersonenrecht: houdt zich voornamelijk bezig met de inrichting van de
rechtspersoon, de rechtspositie van degenen die bij zijn interne organisatie zijn betrokken en
van zijn optreden naar buiten.
3. Het concernrecht: houdt zicht bezig met de vraagstukken die ontstaan door de spanning die
wordt geroepen doordat een rechtspersoon voor het recht een zelfstandige eenheid is met
een eigen vennootschappelijk belang, terwijl deze rechtspersoon tegelijkertijd deel uitmaakt
van een groter economisch geheel waaraan hij in de praktijk ondergeschikt is.
4. Het effectenrecht: een functioneel rechtsgebied dat zicht dwars door alle traditionele
rechtsindelingen beweegt.
De volgende rechtsvormen die in het handelsregister worden vermeld, bezitten
rechtspersoonlijkheid:
- De stichting
- De vereniging
- De bv
- De nv
- De cooperatie
- De owm
De keuze voor de rechtsvorm van een onderneming is afhankelijk van feitelijke, economische, fiscale
en privaatrechtelijke factoren.
Incorporatiestelsel: in dit stelsel worden buitenlandse rechtspersonen erkend als zij zijn opgericht in
overeenstemming met het geldende buitenlandse recht.
De naam waarmee ondernemingen aan het handelsverkeer deelnemen is de handelsnaam van de
onderneming.
,Hoofdstuk 2: Eenmanszaak en personenvennootschap
Eenmanszaak
De populariteit van de eenmanszaak als rechtsvorm voor ondernemingen laat zich verklaren uit het
feit dat de oprichting eenvoudig en niet kostbaar is.
Alleen meerderjarigen kunnen ondernemer zijn, omdat zij volledig handelingsbekwaam zijn.
In veel gevallen is de eigenaar van een eenmanszaak een zelfstandige zonder personeel (zzp). Is er
wel personeel in dienst, dan wordt een arbeidsovereenkomst aangegaan met de ondernemer.
Kenmerkend voor de eenmanszaak is het privaatrecht is het ontbreken van een scheiding tussen
ondernemings- en privévermogen. De eigenaar van de eenmanszaak is met zijn privévermogen
volledig aansprakelijk voor de schulden van de onderneming.
Als een eenmanszaak wordt verkocht het bedrijfspand met behulp van een notariële akte wordt
overgedragen en de inventaris en de voorraden door feitelijke overgave.
Voor de inkomstenbelasting is men ondernemer als men voor eigen rekening en risico en al niet
samen met anderen een onderneming drijft of een zelfstandig beroep uitoefent.
Maatschap
De maatschap is een overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in
gemeenschap te brengen met het oogmerk om het daaruit voortkomende voordeel met elkaar te
delen.
Naast de maatschap kent ons recht de vennootschap onder firma (vof) en de commanditaire
vennootschap (cv). Bij alle 3 kan arbeid worden verricht. Dit wordt ook wel
personenvennootschappen genoemd.
Bij een bv en nv wordt geen arbeid uitgevoerd en daarom worden dit ook wel
kapitaalvennootschappen genoemd.
De bijzondere maatschap is de maatschap die alleen betrekking heeft op:
- Bepaalde goederen of het gebruik of de vruchten daarvan
- Een bepaalde onderneming
- De uitoefening van een bedrijf of beroep
Kenmerken van de maatschap zijn:
- de samenwerkingsovereenkomst
- de inbreng
- het winstoogmerk
- de aansprakelijkheid van de vennoten
- de ontbinding
De dood van een vennoot is een reden voor ontbinding van de maatschap.
Hybride vennootschappen: vennootschappen zijn personenvennootschappen met
kapitaalvennootschappen als beherend vennoot en kenmerken van meerdere rechtsvormen in zich
verenigen.
, Geen eisen aan oprichting maatschap. De oprichting is vormvrij en de maatschap ontstaat na het tot
stand komen van een overeenkomst, tenzij een nader tijdstip is bepaald. Art 7a:1661 BW.
Stille maatschap: treden in het rechtsverkeer niet op samenwerkingsverband, zodat voor derden
deze maatschap niet bestaat.
Vaak agrarische sector
Openbare maatschap: deelnemers treden op tegenover derden als vertegenwoordigers namens de
maatschap.
Inbreng van een maatschap kan bestaan uit geld, goederen, genot van goederen en arbeid. Art
7a:1662 BW.
Over daden van beheer mag een vennoot zelf beslissen, over beschikkingsdaden beslissen de
vennoten gezamenlijk.
De maatschap wordt ontbonden door:
- Verloop van de tijd waarvoor hij is aangegaan
- Tenietgaan van een goed of de volbrenging van een handeling die het onderwerp van de
maatschap uitmaakt
- Opzegging van de maatschapsovereenkomst door een vennoot
- Dood, ondercuratestelling of faillissement van een der vennoten
- De rechter op vordering van een vennoot wegen gewichtige reden
Vennootschap onder firma
Art 16 Wetboek van Koophandel omschrijft de vof als een maatschap voor de uitoefening van een
bedrijf die onder een gemeenschappelijke naam is aangegaan.
Ontbreekt de oprichtingsakte van de vof, dan kan dit niet aan derden worden tegengeworpen. Dit
betekent dat de vennoten het bestaan van de vof tegenover derden of tegenover elkaar alleen
kunnen bewijzen met de oprichtingsakte.
Kenmerkend voor de vof zijn inschrijving in het handelsregister en het afgescheiden vermogen.
De vennoten zijn verplicht de vof in te schrijven in het handelsregister. Zolang de inschrijving niet
heeft plaats gevonden, wordt de vof tegenover derden aangemerkt als:
- Algemeen voor alle zaken
- Aangegaan voor onbepaalde tijd
- Een vof met vennoten die allen gerechtigd zijn om daarvoor te handelen en te tekenen.
Een vof is net als een maatschap geen rechtspersoon. In afwijking van de maatschap is het vermogen
van de vof niet alleen gebonden, maar ook afgescheiden. In art 18 WvK staat dat elke vennoot
hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van de vof.
Een vennoot is eveneens aansprakelijk voor verbintenissen van de vennootschap die voor zijn
toetreden zijn ontstaan.
Hoofdstuk 1: Onderneming en recht
Aandacht voor de lange termijn is echter van groot belang voor het voortbestaan van de
onderneming.
Onderneming: zelfstandig opererende, op het privaatrecht gebaseerde organisatie waarin kapitaal en
arbeid samenwerken om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer.
De deelname van ondernemingen aan het maatschappelijk verkeer is primair bedoeld om inkomen te
verschaffen aan de winstgerechtigden en de werknemers.
Ondernemingsrecht: het recht dat zich met de onderneming bezighoudt.
De voornaamste deelgebieden in het ondernemingsrecht zijn:
1. Het recht voor samenwerkingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid: commerciele
samenwerking tussen verscheidende rechtssubjecten vindt plaats met het oog op de
specifieke eigenschappen van elke vennoot.
2. Het rechtspersonenrecht: houdt zich voornamelijk bezig met de inrichting van de
rechtspersoon, de rechtspositie van degenen die bij zijn interne organisatie zijn betrokken en
van zijn optreden naar buiten.
3. Het concernrecht: houdt zicht bezig met de vraagstukken die ontstaan door de spanning die
wordt geroepen doordat een rechtspersoon voor het recht een zelfstandige eenheid is met
een eigen vennootschappelijk belang, terwijl deze rechtspersoon tegelijkertijd deel uitmaakt
van een groter economisch geheel waaraan hij in de praktijk ondergeschikt is.
4. Het effectenrecht: een functioneel rechtsgebied dat zicht dwars door alle traditionele
rechtsindelingen beweegt.
De volgende rechtsvormen die in het handelsregister worden vermeld, bezitten
rechtspersoonlijkheid:
- De stichting
- De vereniging
- De bv
- De nv
- De cooperatie
- De owm
De keuze voor de rechtsvorm van een onderneming is afhankelijk van feitelijke, economische, fiscale
en privaatrechtelijke factoren.
Incorporatiestelsel: in dit stelsel worden buitenlandse rechtspersonen erkend als zij zijn opgericht in
overeenstemming met het geldende buitenlandse recht.
De naam waarmee ondernemingen aan het handelsverkeer deelnemen is de handelsnaam van de
onderneming.
,Hoofdstuk 2: Eenmanszaak en personenvennootschap
Eenmanszaak
De populariteit van de eenmanszaak als rechtsvorm voor ondernemingen laat zich verklaren uit het
feit dat de oprichting eenvoudig en niet kostbaar is.
Alleen meerderjarigen kunnen ondernemer zijn, omdat zij volledig handelingsbekwaam zijn.
In veel gevallen is de eigenaar van een eenmanszaak een zelfstandige zonder personeel (zzp). Is er
wel personeel in dienst, dan wordt een arbeidsovereenkomst aangegaan met de ondernemer.
Kenmerkend voor de eenmanszaak is het privaatrecht is het ontbreken van een scheiding tussen
ondernemings- en privévermogen. De eigenaar van de eenmanszaak is met zijn privévermogen
volledig aansprakelijk voor de schulden van de onderneming.
Als een eenmanszaak wordt verkocht het bedrijfspand met behulp van een notariële akte wordt
overgedragen en de inventaris en de voorraden door feitelijke overgave.
Voor de inkomstenbelasting is men ondernemer als men voor eigen rekening en risico en al niet
samen met anderen een onderneming drijft of een zelfstandig beroep uitoefent.
Maatschap
De maatschap is een overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in
gemeenschap te brengen met het oogmerk om het daaruit voortkomende voordeel met elkaar te
delen.
Naast de maatschap kent ons recht de vennootschap onder firma (vof) en de commanditaire
vennootschap (cv). Bij alle 3 kan arbeid worden verricht. Dit wordt ook wel
personenvennootschappen genoemd.
Bij een bv en nv wordt geen arbeid uitgevoerd en daarom worden dit ook wel
kapitaalvennootschappen genoemd.
De bijzondere maatschap is de maatschap die alleen betrekking heeft op:
- Bepaalde goederen of het gebruik of de vruchten daarvan
- Een bepaalde onderneming
- De uitoefening van een bedrijf of beroep
Kenmerken van de maatschap zijn:
- de samenwerkingsovereenkomst
- de inbreng
- het winstoogmerk
- de aansprakelijkheid van de vennoten
- de ontbinding
De dood van een vennoot is een reden voor ontbinding van de maatschap.
Hybride vennootschappen: vennootschappen zijn personenvennootschappen met
kapitaalvennootschappen als beherend vennoot en kenmerken van meerdere rechtsvormen in zich
verenigen.
, Geen eisen aan oprichting maatschap. De oprichting is vormvrij en de maatschap ontstaat na het tot
stand komen van een overeenkomst, tenzij een nader tijdstip is bepaald. Art 7a:1661 BW.
Stille maatschap: treden in het rechtsverkeer niet op samenwerkingsverband, zodat voor derden
deze maatschap niet bestaat.
Vaak agrarische sector
Openbare maatschap: deelnemers treden op tegenover derden als vertegenwoordigers namens de
maatschap.
Inbreng van een maatschap kan bestaan uit geld, goederen, genot van goederen en arbeid. Art
7a:1662 BW.
Over daden van beheer mag een vennoot zelf beslissen, over beschikkingsdaden beslissen de
vennoten gezamenlijk.
De maatschap wordt ontbonden door:
- Verloop van de tijd waarvoor hij is aangegaan
- Tenietgaan van een goed of de volbrenging van een handeling die het onderwerp van de
maatschap uitmaakt
- Opzegging van de maatschapsovereenkomst door een vennoot
- Dood, ondercuratestelling of faillissement van een der vennoten
- De rechter op vordering van een vennoot wegen gewichtige reden
Vennootschap onder firma
Art 16 Wetboek van Koophandel omschrijft de vof als een maatschap voor de uitoefening van een
bedrijf die onder een gemeenschappelijke naam is aangegaan.
Ontbreekt de oprichtingsakte van de vof, dan kan dit niet aan derden worden tegengeworpen. Dit
betekent dat de vennoten het bestaan van de vof tegenover derden of tegenover elkaar alleen
kunnen bewijzen met de oprichtingsakte.
Kenmerkend voor de vof zijn inschrijving in het handelsregister en het afgescheiden vermogen.
De vennoten zijn verplicht de vof in te schrijven in het handelsregister. Zolang de inschrijving niet
heeft plaats gevonden, wordt de vof tegenover derden aangemerkt als:
- Algemeen voor alle zaken
- Aangegaan voor onbepaalde tijd
- Een vof met vennoten die allen gerechtigd zijn om daarvoor te handelen en te tekenen.
Een vof is net als een maatschap geen rechtspersoon. In afwijking van de maatschap is het vermogen
van de vof niet alleen gebonden, maar ook afgescheiden. In art 18 WvK staat dat elke vennoot
hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van de vof.
Een vennoot is eveneens aansprakelijk voor verbintenissen van de vennootschap die voor zijn
toetreden zijn ontstaan.
