Slaap in Beeld: ervaringen van
verpleegkundigen met niet-
medicamenteuze interventies bij
COPD-patiënten op een longafdeling
Tess van Breukelen
Studentnummer:
Studiegroepscode: GVE-4.AIB-17
Naam cursus: advies
Docent:
Inleverdatum:
Opdrachtgever:
Contactgegevens opdrachtgever:
Aantal woorden: 3686 woorden
,Samenvatting
Achtergrond: Chronische obstructieve longziekte (COPD) is wereldwijd een veelvoorkomende
aandoening die gepaard gaat met respiratoire klachten en frequente ziekenhuisopnames.
Slaapproblemen komen bij deze patiëntengroep opvallend vaak voor en hebben aantoonbare
negatieve gevolgen voor herstel, kwaliteit van leven en opnameduur. Hoewel slaapmedicatie
verlichting kan bieden, is deze bij COPD-patiënten niet zonder risico’s, onder andere vanwege
mogelijke ademhalingsdepressie. Niet-medicamenteuze interventies vormen een veilig en effectief
alternatief, maar worden nog beperkt ingezet in de klinische praktijk.
Doelstelling: Dit onderzoek had als doel inzicht te verkrijgen in de ervaringen van verpleegkundigen
met het toepassen van niet-medicamenteuze interventies ter bevordering van de slaapkwaliteit van
COPD-patiënten op de verpleegafdeling longgeneeskunde van ***.
Methode: Er werd gekozen voor een kwalitatief onderzoeksdesign, waarbij acht semigestructureerde
interviews zijn afgenomen met verpleegkundigen. De gegevens zijn geanalyseerd met thematische
analyse.
Resultaten: Verpleegkundigen herkennen slaapproblemen als een veelvoorkomend en relevant
probleem bij COPD-patiënten. Zij passen vooral eenvoudige interventies toe, zoals het bieden van
rust, warme melk of ontspanning. Echter worden slaapproblemen zelden expliciet benoemd in de
verpleegkundige diagnose, waardoor structurele aandacht en passende interventies vaak uitblijven.
Belangrijke belemmeringen zijn tijdsdruk, werkbelasting, kennistekort en weerstand bij patiënten die
een sterke voorkeur hebben voor slaapmedicatie.
Conclusie: Slaapkwaliteit bij COPD-patiënten wordt onvoldoende structureel aangepakt, ondanks de
inzet van verpleegkundigen. Om de zorg te verbeteren zijn aanbevelingen geformuleerd, waaronder
het opnemen van slaap in de anamnese, voorlichting aan patiënten, training van verpleegkundigen,
en het stimuleren van interprofessionele samenwerking. Meer aandacht voor niet-medicamenteuze
slaapinterventies kan bijdragen aan beter herstel en verminderd medicatiegebruik.
1
, Inhoudsopgave
Inhoudsopgave............................................................................................................................2
1. Inleiding..................................................................................................................................4
1.1 Aanleiding en relevantie................................................................................................4
1.2 Doel- en vraagstelling....................................................................................................5
2. Methode..................................................................................................................................6
2.1 Onderzoeksdesign..........................................................................................................6
2.2 Setting en doelgroep......................................................................................................6
2.3 Wijze van dataverzameling............................................................................................6
2.4 Wijze van data-analyse..................................................................................................7
2.5 Ethische aspecten...........................................................................................................7
3. Resultaten................................................................................................................................8
3.1 Beschrijving deelnemers...................................................................................................8
3.2 Codeboom.........................................................................................................................8
3.3 Beschrijving resultaten......................................................................................................8
3.3 Thema 1: ervaring met slaapproblemen bij COPD-patiënten........................................8
3.3 Thema 2: effect van slaapproblemen op herstel............................................................9
3.3 Thema 3: huidige interventies........................................................................................9
3.3 Thema 4: prioritering verpleegkundige.........................................................................9
3.3 Thema 5: weerstand bij patiënt....................................................................................10
4. Discussie en conclusie...........................................................................................................11
4.1 Betekenis van de bevindingen.........................................................................................11
4.2 Kritische beschouwing....................................................................................................11
4.3 Conclusie.........................................................................................................................12
5. Het advies..............................................................................................................................13
5.1. Borg aandacht voor slaap in het verpleegkundig proces...........................................13
5.2 Ontwikkel patiëntgerichte voorlichting.......................................................................13
5.3 Vergroot kennis en bewustzijn onder verpleegkundigen.............................................13
5.4. Stimuleer een rustig afdelingsklimaat.........................................................................13
5.5. Stimuleer interprofessionele samenwerking...............................................................13
Literatuurlijst.............................................................................................................................15
Bijlagen.....................................................................................................................................17
Bijlage 1: Zoekstrategie.........................................................................................................17
Bijlage 2: Checklist zorgvuldigheid persoonsgebonden data................................................21
Bijlage 3: Topic lijst..............................................................................................................22
Bijlage 4: codeboom..............................................................................................................24
2
verpleegkundigen met niet-
medicamenteuze interventies bij
COPD-patiënten op een longafdeling
Tess van Breukelen
Studentnummer:
Studiegroepscode: GVE-4.AIB-17
Naam cursus: advies
Docent:
Inleverdatum:
Opdrachtgever:
Contactgegevens opdrachtgever:
Aantal woorden: 3686 woorden
,Samenvatting
Achtergrond: Chronische obstructieve longziekte (COPD) is wereldwijd een veelvoorkomende
aandoening die gepaard gaat met respiratoire klachten en frequente ziekenhuisopnames.
Slaapproblemen komen bij deze patiëntengroep opvallend vaak voor en hebben aantoonbare
negatieve gevolgen voor herstel, kwaliteit van leven en opnameduur. Hoewel slaapmedicatie
verlichting kan bieden, is deze bij COPD-patiënten niet zonder risico’s, onder andere vanwege
mogelijke ademhalingsdepressie. Niet-medicamenteuze interventies vormen een veilig en effectief
alternatief, maar worden nog beperkt ingezet in de klinische praktijk.
Doelstelling: Dit onderzoek had als doel inzicht te verkrijgen in de ervaringen van verpleegkundigen
met het toepassen van niet-medicamenteuze interventies ter bevordering van de slaapkwaliteit van
COPD-patiënten op de verpleegafdeling longgeneeskunde van ***.
Methode: Er werd gekozen voor een kwalitatief onderzoeksdesign, waarbij acht semigestructureerde
interviews zijn afgenomen met verpleegkundigen. De gegevens zijn geanalyseerd met thematische
analyse.
Resultaten: Verpleegkundigen herkennen slaapproblemen als een veelvoorkomend en relevant
probleem bij COPD-patiënten. Zij passen vooral eenvoudige interventies toe, zoals het bieden van
rust, warme melk of ontspanning. Echter worden slaapproblemen zelden expliciet benoemd in de
verpleegkundige diagnose, waardoor structurele aandacht en passende interventies vaak uitblijven.
Belangrijke belemmeringen zijn tijdsdruk, werkbelasting, kennistekort en weerstand bij patiënten die
een sterke voorkeur hebben voor slaapmedicatie.
Conclusie: Slaapkwaliteit bij COPD-patiënten wordt onvoldoende structureel aangepakt, ondanks de
inzet van verpleegkundigen. Om de zorg te verbeteren zijn aanbevelingen geformuleerd, waaronder
het opnemen van slaap in de anamnese, voorlichting aan patiënten, training van verpleegkundigen,
en het stimuleren van interprofessionele samenwerking. Meer aandacht voor niet-medicamenteuze
slaapinterventies kan bijdragen aan beter herstel en verminderd medicatiegebruik.
1
, Inhoudsopgave
Inhoudsopgave............................................................................................................................2
1. Inleiding..................................................................................................................................4
1.1 Aanleiding en relevantie................................................................................................4
1.2 Doel- en vraagstelling....................................................................................................5
2. Methode..................................................................................................................................6
2.1 Onderzoeksdesign..........................................................................................................6
2.2 Setting en doelgroep......................................................................................................6
2.3 Wijze van dataverzameling............................................................................................6
2.4 Wijze van data-analyse..................................................................................................7
2.5 Ethische aspecten...........................................................................................................7
3. Resultaten................................................................................................................................8
3.1 Beschrijving deelnemers...................................................................................................8
3.2 Codeboom.........................................................................................................................8
3.3 Beschrijving resultaten......................................................................................................8
3.3 Thema 1: ervaring met slaapproblemen bij COPD-patiënten........................................8
3.3 Thema 2: effect van slaapproblemen op herstel............................................................9
3.3 Thema 3: huidige interventies........................................................................................9
3.3 Thema 4: prioritering verpleegkundige.........................................................................9
3.3 Thema 5: weerstand bij patiënt....................................................................................10
4. Discussie en conclusie...........................................................................................................11
4.1 Betekenis van de bevindingen.........................................................................................11
4.2 Kritische beschouwing....................................................................................................11
4.3 Conclusie.........................................................................................................................12
5. Het advies..............................................................................................................................13
5.1. Borg aandacht voor slaap in het verpleegkundig proces...........................................13
5.2 Ontwikkel patiëntgerichte voorlichting.......................................................................13
5.3 Vergroot kennis en bewustzijn onder verpleegkundigen.............................................13
5.4. Stimuleer een rustig afdelingsklimaat.........................................................................13
5.5. Stimuleer interprofessionele samenwerking...............................................................13
Literatuurlijst.............................................................................................................................15
Bijlagen.....................................................................................................................................17
Bijlage 1: Zoekstrategie.........................................................................................................17
Bijlage 2: Checklist zorgvuldigheid persoonsgebonden data................................................21
Bijlage 3: Topic lijst..............................................................................................................22
Bijlage 4: codeboom..............................................................................................................24
2
