Samenvatting mens en recht ( periode 2, leerjaar 2 Social Work)

H8

Juridisch ouderschap: is de familierechtelijke betrekking rechten en plichten tussen ouders en hun
kinderen. In NL hanteren wij het afstammelingsprincpe: degene van wie je afstamt zijn je juridische
ouders.

Rechtsgevolgen juridisch ouderschap:

- Geslachtsnaam achternaam kan alleen als je juridisch gezien ook de ouders bent, ook al ben
jij wél de biologische ouder. Het kind krijgt de achternaam van de juridisch vader of juridisch
moeder.
- Kind krijgt ook de nationaliteit van juridisch vader of juridisch moeder
- Kinderen erfen van juridische ouders, niet van iemand anders.
- Woonplaats is van de ouders
- Ouders hebben ook gezag over het kind tot 18 jaar.
- Onderhoud en verzorgingsplicht

Hoe word je juridisch vader en juridisch moeder?

- Door afstamming of adoptie

Juridisch ouder Juridisch moeder
Afstamming of adoptie Oud: vrouw wie het kind heeft
gebaart of het kind heeft
geadopteerd. Door duo
moederschap is dit gewijzigd.
Juridisch vaderschap:

1.Tijdens geboorte gehuwd is met de vrouw of geregistreerd partner is van de moeder. Het kan zijn
dat de man het juridisch vaderschap niet wil aanvaarden; dan stapt persoon naar de rechter om dit
te ontkennen. Kind of moeder kan dit zelf doen via een DNA test ter bewijs dat man niet de
biologische vader is.

De man mag ook niet het vaderschap ontkennen, nadat hij al heeft erkend als de vrouw via de
spermabank een kind krijgt. De man heeft toestemming gegeven en mag dus niet ontkennen na de
geboorte.

2: Als het huwelijk geëindigd is door het overlijden van de man en binnen 9 maanden het kind wordt
geboren, dan is de man juridisch vader, ook al is hij dood.


3: Als een man het kind wil erkennen, dan is hier toestemming voor nodig.
- Moeder: als kind onder 16 is
- Kind en moeder tussen 12 en 15
- Kind: ouder dan 16

4: Erkenning niet mogelijk
- Te nauwe bloedverwantschap; broer of opa
- Mannen jonger dan 16 -> zijn minderjarig en handelingsonbekwaam en mogen nog geen
gezag uitvoeren. Dit kan pas vanaf 18.
- Als je al met een andere vrouw getrouwd bent

,5: Gerechtelijke vaststelling
- Verzoek door moeder of kind om juridisch vaderschap vast te stellen aan de hand van
verplichte DNA test. Dit is een manier om je verantwoordelijkheden als vader, nadat je de
benen hebt genomen, toch op je te moeten nemen.
- Adoptie: via uitspraak rechtbank.
- 1. Adoptieouders worden juridische ouders.
- 2. Oorspronkelijke ouders zijn dat nu niet meer

Nieuwe wet duo-moederschap: alles wat de man kan, kan de vrouw nu ook, zoals ik hierboven heb
beschreven.
 Een voorwaarde: de vrouw die getrouwd is met de moeder, kan alleen juridisch moeder
worden als er sprake is van een anonieme donor. Dit doen ze omdat er anders een derde
partij een eventuele aanspraak zou kunnen maken op het ouderschap. Dus als Nienke
zwanger is van een anonieme donor, dan wordt Martha automatisch de juridische moeder.
Als Nienke zwanger is van Piet, dan kan Martha dit niet.


Gezag
Minderjarigen staan onder gezag van ouders:
 Plicht en recht om kind te verzorgen en op te voeden:
 Gezag niet onbeperkt: jeugdzorg kan ingrijpen
 Omvat wettelijke vertegenwoordiging tot 18 jaar; ouders zijn verantwoordelijk.
 Voor één of beide ouders; ouderlijk gezag of voogdij

Ouderlijk gezag

Gezamenlijk ouderlijk gezag:
M/V: binnen huwelijk of GP van een man en vrouw. Als er een kind wordt geboren, hebben zij
automatisch gezag.
V/V: gezamenlijk ouderlijk gezag, mits er anonieme donor is. Als dat niet zo is, dan is vrouw 1
éénouder gezag en de andere vrouw kan dit aanvragen.
Binnen alle ander gevallen kun je altijd gezag aanvragen; vrouwen of samenwonen


Éen ouder: als er maar één ouder is; overleden of alleenstaand
Voogdij: als een niet-juridisch ouder het gezag krijgt. Dit gaat altijd via de rechter.
 Testimentair (testament)
 Datief (rechter bepaalt)


Wettelijke vertegenwoordiging minderjarigen:

Minderjarigen zijn handelingsonbekwaam tot 18; zij kunnen juridisch gezien geen rechtshandelingen
besluiten. Mensen met gezag kunnen dit wel voor het kind.

Uitzonderingen op toestemmingsvereiste -> wanneer minderjarige geen toestemming nodig heeft

 Gebruikelijke rechtshandelingen; handelingen die door minderjarigen kunnen worden
uitgevoerd; koopovereenkomst aangaan als je bij Kruidvat iets koopt
 Specifiek (in wetten) toegestane rechtshandelingen; vanaf 16 geen toestemming
arbeidsovereenkomst. Binnen strafrecht ben je strafbaar vanaf 12, gezondheidsrecht en
familierecht kunnen zij ook zelfstandig keuzes maken.

, Pleegouderschap -> andere mensen voeden kinderen op. Niet de juridische ouders.

Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen
 Positie pleegouders versterkt; zij hebben nu een grote verantwoordelijkheid, ook juridisch
gezien. Eerst was dit namelijk niet zo en was men afhankelijk van biologische ouders.

1. Blokkaderecht -> juridische ouders hebben altijd gezag over het kind. Pleegouders zijn niet
de juridische ouders. Zij zouden dus, ondanks dat het kind uit huis is geplaatst, alsnog kunnen
beschikken over een deel van het gezag van hun kind. Het blokkaderecht stelt dat het gezag
nu bij de pleegouders ligt. Zij kunnen niet zomaar het kind weer mee terugnemen na een
aantal jaar. Zij kunnen dit wél via de rechter vragen om op te heffen.
Voorwaarden: Bij vrijwillige plaatsing en kind moet een jaar bij pleegouders wonen
2. Instemmingsrecht hulpverleningsplan 2015 -> samen met pleegouders wordt een plan
opgesteld
3. Informatierecht; beter geïnformeerd worden
Vanaf 2015
4. De rechter kan bij uithuisplaatsing bepalen dat pleegouders een deel van het gezag krijgen
op aanmelding scholen, toestemming medische behandeling, aanvraag verblijfsvergunning.
5. Belanghebbenden bij procedures kinderrechter -> pleegouders worden geïnformeerd over
procedures bij pleegouderschap
6. Geschillenregeling via rechter; als pleegouders het niet eens zijn met beslissingen van
pleegouderorganisaties, dan kun je via de rechter het geschil voorleggen
7. Via gecertificeerde instelling kunnen pleegouders verzoeken uithuisplaatsing te wijzigen,
beëindigen of verlengen
8. Verzoek volledige voogdij na een jaar door pleegouders. Zij vragen dus daarmee of zij
volledig het gezag mogen hebben.



Hoofdstuk 9: Jeugdhulp
Rechtsregels: gezag jeugdhulp
- In verdragen: mensrechten zijn hierin geforumleerd tov jeugdhup
- Regels in de NL wet over gezag: kinderbeschermingsmaatregelen
- Organisatie jeugdzorg: jeugdwet 2015; welke instanties, gemeente en doelstellingen
- Preventie/welzijn: WMO
Family life EVRM -> verdragen: ouders verantwoordelijk opvoeding kinderen. Overheid moet zich
hiermee niet bemoeien, maar overheid kan hierin wel rol spelen
IVRK: Kind wordt niet zomaar van zijn of haar ouders gescheiden, tenzij het mis dreigt te gaan.
Transities jeugdhulpverlening 2015:
- Gemeente heeft meer prominente rol gekregen en is verantwoordelijk voor:
 Jeugdwet
 Deel medische zorg en ondersteuning (WMO): begeleiding, persoonlijke verzorgijng,
kortudrend verblijf
 Passend onderwijs

Andere belangrijke wettelijke wijzingen staan in ‘’Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen’’
Uitganspunten voor gemeente:
- Ouderlijk gezag respecteren