KT 4 GC
Sociale omgeving
- Ouders & gezin
- Klasgenoten
- Sportclub
- Partner
- Vrienden
- Collega’s en leidinggevende
- Geloofsgemeenschap
- Sociale media
Conformeren
- Je gedrag aanpassen aan je omgeving
Sociale invloed
- De invloed die iemand ervaart op het moment dat hij een beslissing neemt over
gedrag
Effecten van sociale omgeving op gezondheid
- Verwey Jonker Instituut: Onderzoeksinstituut maatschappelijke vraagstukken
o Sociale isolatie en uitsluitling gecorreleerd met vervroegd overlijden
o Sociale isolatie en uitsluiting gecorreleerd met kleinere kans op overleven
hartaanval
o Sociale isolatie gecorreleerd met lagere mentale gezondheid
o Meer sociale cohesie: minder hart en vaatziekten
o Raciale spanningen binnen een wijk: lagere gezondheid
Effecten van sociale omgeving op gezondheid (2)
- Eenzaamheid sterfte
- Obese vrined meer kans op obesitas
- Stress op werkplek meer kans op hart- en vaatziekten
Effecten van sociale omgeving op eetgedrag
- Sociale facilitatie: mensen eten meer wanneer ze samen eten met anderen dan
wanneer ze alleen eten.
- Modeling: mensen stemmen hun eetgedrag direct af op dat van een tafelgenoot.
Mensen eten meer of minder als de ander dit doet.
- Impression management: mensen passen hun eetgedrag aan om een goede indruk
te maken op anderen.
Sociale facilitatie
Wanneer mensen samen met anderen eten, eten zij meer dan wanneer zij alleen eten. Dit
noemen we het sociale-facilitatie-effect. Dit speelt vooral wanneer mensen met vrienden of
familie een maaltijd of snacks eten. De aanwezigheid van anderen tijdens de maaltijd kan
leiden tot een stijging van 44% tot 76% in de hoeveelheid die iemand eet, afhankelijk van het
aantal tafelgenoten: hoe meer mensen aan tafel, hoe meer iedereen eet.
, Modeling
Mensen kunnen hun eetgedrag ook één-op-één aanpassen aan dat van hun tafelgenoten.
Dit wordt modeling of sociale imitatie, genoemd. Mensen zijn geneigd om meer of minder te
eten als hun tafelgenoot dit doet. Naast de hoeveelheid die mensen eten kan modeling ook
beïnvloeden wát mensen eten. We zijn eerder geneigd om een snack of gezond
tussendoortje te nemen als we iemand anders dit zien doen. Modeling speelt een rol bij het
eten van verantwoorde en minder verantwoorde snacks. Ook speelt het een rol tijdens de
verschillende maaltijden. Het heeft effect op het eetgedrag van kinderen en volwassenen.
Impression management
Waar sociale facilitatie en modeling vooral beschrijven wat er gebeurt met de hoeveelheid
voedsel die mensen eten als ze samen met anderen eten, beschrijft impression
management de strategieën die mensen gebruiken om een bepaalde indruk te maken met
hun eetgedrag. Of het nu gaat om een zakenlunch of om een avondje uit met vrienden: wat
en hoeveel we eten in een specifieke situatie, kan anderen informatie verschaffen over
onze persoonlijkheid. Mensen die gezond eten worden bijvoorbeeld gezien als gezonder
en vrouwelijker, maar ook als minder leuk en gezellig dan mensen die minder gezond eten.
Impression management speelt met name een rol als we gemotiveerd zijn om een bepaald
beeld van onszelf te schetsen. Omdat we het meestal belangrijker vinden om een goede
indruk te maken op onbekende dan op bekende anderen, zien we dit effect met name
tijdens momenten waarop we samen eten met mensen die we (nog) niet zo goed kennen.
Sociale vergelijking
Bovenstaande 3 vormen van sociale invloed beschrijven de manier waarop de sociale
omgeving invloed heeft op voedingskeuzes. Maar wat we nu nog niet weten is hoe het komt
dat mensen op deze manier beïnvloed worden in hun eetgedrag. We passen ons eetgedrag
aan dat van anderen aan vanwege onze neiging om ons gedrag te vergelijken met anderen
om ons heen. Wanneer we bijvoorbeeld niet helemaal zeker weten hoeveel we kunnen eten
in de aanwezigheid van anderen, kijken we naar het eetgedrag van anderen als bron van
informatie over de hoeveelheid die normaal is om te eten. Sociale normen spelen hierin een
grote rol. Het volgen van deze eetnormen kan de band met onze tafelgenoten versterken en
ertoe leiden dat we aardiger worden gevonden. Maar wanneer je van deze norm afwijkt,
door veel meer of minder te eten dan onze tafelgenoten, lopen we het risico om negatief
beoordeeld te worden. Het heersende slankheidsideaal, de belangrijke rol van gewicht en
uiterlijk in hoe wij anderen beoordelen en de negatieve die samengaan met overmatig eten
of overgewicht spelen hierin een belangrijke rol.
Voedingsadvies
Om mensen te helpen gezonde keuzes te maken en niet te veel te eten zijn er diverse
handvatten te bedenken. Een van de mogelijkheden is om mensen meer bewust te maken
van de invloed van familie en vrienden op hun eetgedrag. Bewuster eten door iedere hap
goed te proeven en tijdens het eten letten op gevoelens van verzadiging (vol zitten) kan
gedachteloos te veel eten voorkomen.
Bekijk meer tips over hoe om te gaan met je omgeving.
Sociale omgeving
- Ouders & gezin
- Klasgenoten
- Sportclub
- Partner
- Vrienden
- Collega’s en leidinggevende
- Geloofsgemeenschap
- Sociale media
Conformeren
- Je gedrag aanpassen aan je omgeving
Sociale invloed
- De invloed die iemand ervaart op het moment dat hij een beslissing neemt over
gedrag
Effecten van sociale omgeving op gezondheid
- Verwey Jonker Instituut: Onderzoeksinstituut maatschappelijke vraagstukken
o Sociale isolatie en uitsluitling gecorreleerd met vervroegd overlijden
o Sociale isolatie en uitsluiting gecorreleerd met kleinere kans op overleven
hartaanval
o Sociale isolatie gecorreleerd met lagere mentale gezondheid
o Meer sociale cohesie: minder hart en vaatziekten
o Raciale spanningen binnen een wijk: lagere gezondheid
Effecten van sociale omgeving op gezondheid (2)
- Eenzaamheid sterfte
- Obese vrined meer kans op obesitas
- Stress op werkplek meer kans op hart- en vaatziekten
Effecten van sociale omgeving op eetgedrag
- Sociale facilitatie: mensen eten meer wanneer ze samen eten met anderen dan
wanneer ze alleen eten.
- Modeling: mensen stemmen hun eetgedrag direct af op dat van een tafelgenoot.
Mensen eten meer of minder als de ander dit doet.
- Impression management: mensen passen hun eetgedrag aan om een goede indruk
te maken op anderen.
Sociale facilitatie
Wanneer mensen samen met anderen eten, eten zij meer dan wanneer zij alleen eten. Dit
noemen we het sociale-facilitatie-effect. Dit speelt vooral wanneer mensen met vrienden of
familie een maaltijd of snacks eten. De aanwezigheid van anderen tijdens de maaltijd kan
leiden tot een stijging van 44% tot 76% in de hoeveelheid die iemand eet, afhankelijk van het
aantal tafelgenoten: hoe meer mensen aan tafel, hoe meer iedereen eet.
, Modeling
Mensen kunnen hun eetgedrag ook één-op-één aanpassen aan dat van hun tafelgenoten.
Dit wordt modeling of sociale imitatie, genoemd. Mensen zijn geneigd om meer of minder te
eten als hun tafelgenoot dit doet. Naast de hoeveelheid die mensen eten kan modeling ook
beïnvloeden wát mensen eten. We zijn eerder geneigd om een snack of gezond
tussendoortje te nemen als we iemand anders dit zien doen. Modeling speelt een rol bij het
eten van verantwoorde en minder verantwoorde snacks. Ook speelt het een rol tijdens de
verschillende maaltijden. Het heeft effect op het eetgedrag van kinderen en volwassenen.
Impression management
Waar sociale facilitatie en modeling vooral beschrijven wat er gebeurt met de hoeveelheid
voedsel die mensen eten als ze samen met anderen eten, beschrijft impression
management de strategieën die mensen gebruiken om een bepaalde indruk te maken met
hun eetgedrag. Of het nu gaat om een zakenlunch of om een avondje uit met vrienden: wat
en hoeveel we eten in een specifieke situatie, kan anderen informatie verschaffen over
onze persoonlijkheid. Mensen die gezond eten worden bijvoorbeeld gezien als gezonder
en vrouwelijker, maar ook als minder leuk en gezellig dan mensen die minder gezond eten.
Impression management speelt met name een rol als we gemotiveerd zijn om een bepaald
beeld van onszelf te schetsen. Omdat we het meestal belangrijker vinden om een goede
indruk te maken op onbekende dan op bekende anderen, zien we dit effect met name
tijdens momenten waarop we samen eten met mensen die we (nog) niet zo goed kennen.
Sociale vergelijking
Bovenstaande 3 vormen van sociale invloed beschrijven de manier waarop de sociale
omgeving invloed heeft op voedingskeuzes. Maar wat we nu nog niet weten is hoe het komt
dat mensen op deze manier beïnvloed worden in hun eetgedrag. We passen ons eetgedrag
aan dat van anderen aan vanwege onze neiging om ons gedrag te vergelijken met anderen
om ons heen. Wanneer we bijvoorbeeld niet helemaal zeker weten hoeveel we kunnen eten
in de aanwezigheid van anderen, kijken we naar het eetgedrag van anderen als bron van
informatie over de hoeveelheid die normaal is om te eten. Sociale normen spelen hierin een
grote rol. Het volgen van deze eetnormen kan de band met onze tafelgenoten versterken en
ertoe leiden dat we aardiger worden gevonden. Maar wanneer je van deze norm afwijkt,
door veel meer of minder te eten dan onze tafelgenoten, lopen we het risico om negatief
beoordeeld te worden. Het heersende slankheidsideaal, de belangrijke rol van gewicht en
uiterlijk in hoe wij anderen beoordelen en de negatieve die samengaan met overmatig eten
of overgewicht spelen hierin een belangrijke rol.
Voedingsadvies
Om mensen te helpen gezonde keuzes te maken en niet te veel te eten zijn er diverse
handvatten te bedenken. Een van de mogelijkheden is om mensen meer bewust te maken
van de invloed van familie en vrienden op hun eetgedrag. Bewuster eten door iedere hap
goed te proeven en tijdens het eten letten op gevoelens van verzadiging (vol zitten) kan
gedachteloos te veel eten voorkomen.
Bekijk meer tips over hoe om te gaan met je omgeving.
