NSM Hoofdstuk 3 03-10-18
Systeemtheorie: er wordt gekeken naar de totale mens. Alle levende systemen worden als open
systemen gezien.
Energie, materie en informatie komen het systeem binnen (input), worden door het systeem bewerkt
(throughput) om vervolgens weer uitgewisseld te worden met de omgeving (output). Hierdoor krijgt
het systeem continu feedback. Feedback wordt gebruikt om het systeem te verbeteren of te
stabiliseren. Dus de interacties tussen het cliëntsysteem en de omgeving zijn circulair.
Lineair verloop: één richting; van oorzaak naar gevolg.
Negentropie: voortdurende veranderingsprocessen en een steeds complexer georganiseerd systeem.
Entropie: open systemen kunnen steeds meer gesloten raken wanneer de uitwisseling met de
omgeving afneemt.
Intra- en intersysteemhiërarchie: elk systeem kent een interne (intra)opbouw van subsystemen in
een bepaalde volgorde (hiërarchie), maar bovendien maakt het systeem zelf deel uit van een externe
(inter)opbouw van systemen in een bepaalde volgorde (hiërarchie).
Stress-copingtheorie:
Neuman: door het betrekken van de perceptie en eigen ervaring van het cliëntsysteem bij zowel de
verpleegkundige diagnostiek, als de interventies en de evaluatie daarvan.
Lazarus en Folkman: de wijze waarop iemand zijn of haar omgeving ervaart, is bepalend voor het al
dan niet ervaren van bepaalde feiten of gebeurtenissen als stress. Coping wordt in grote mate
bepaald door de wijze waarop de betrokkene zelf de eigen mogelijkheden inschat.
Stress: ófwel stimulus óf respons.
Stress volgens Lazarus en Folkman: een relatie tussen het individu en de omgeving, die als
bedreigend voor, dan wel als overschrijding van zijn of haar mogelijkheden wordt getaxeerd en
daarmee het welzijn in gevaar brengt.
Taxatie volgens Lazarus en Folkman: de evaluatieve cognitieve processen, die plaatsvinden en
invloed uitoefenen tussen het in aanraking komen met krachten uit de omgeving en de reactie
hierop.
Drie vormen van taxatie:
1) Primaire taxatie: deze vorm van taxatie vindt meestal vrij snel, soms zelfs in een reflex plaats
en bestaat uit de beoordeling of een bepaalde situatie of gebeurtenis gezien kan worden als:
onbelangrijk, positief of stressgevend.
2) Secundaire taxatie: deze vorm van taxatie betreft de beoordeling over wat er wel of niet
gedaan kan of moet worden en welke mogelijkheden men daartoe heeft.
3) Hernieuwde taxatie: dit betreft een nieuwe beoordeling op basis van nieuwe informatie
vanuit de omgeving en/of de persoon zelf. Deze vorm van taxatie volgt altijd op een eerdere
taxatie.
Systeemtheorie: er wordt gekeken naar de totale mens. Alle levende systemen worden als open
systemen gezien.
Energie, materie en informatie komen het systeem binnen (input), worden door het systeem bewerkt
(throughput) om vervolgens weer uitgewisseld te worden met de omgeving (output). Hierdoor krijgt
het systeem continu feedback. Feedback wordt gebruikt om het systeem te verbeteren of te
stabiliseren. Dus de interacties tussen het cliëntsysteem en de omgeving zijn circulair.
Lineair verloop: één richting; van oorzaak naar gevolg.
Negentropie: voortdurende veranderingsprocessen en een steeds complexer georganiseerd systeem.
Entropie: open systemen kunnen steeds meer gesloten raken wanneer de uitwisseling met de
omgeving afneemt.
Intra- en intersysteemhiërarchie: elk systeem kent een interne (intra)opbouw van subsystemen in
een bepaalde volgorde (hiërarchie), maar bovendien maakt het systeem zelf deel uit van een externe
(inter)opbouw van systemen in een bepaalde volgorde (hiërarchie).
Stress-copingtheorie:
Neuman: door het betrekken van de perceptie en eigen ervaring van het cliëntsysteem bij zowel de
verpleegkundige diagnostiek, als de interventies en de evaluatie daarvan.
Lazarus en Folkman: de wijze waarop iemand zijn of haar omgeving ervaart, is bepalend voor het al
dan niet ervaren van bepaalde feiten of gebeurtenissen als stress. Coping wordt in grote mate
bepaald door de wijze waarop de betrokkene zelf de eigen mogelijkheden inschat.
Stress: ófwel stimulus óf respons.
Stress volgens Lazarus en Folkman: een relatie tussen het individu en de omgeving, die als
bedreigend voor, dan wel als overschrijding van zijn of haar mogelijkheden wordt getaxeerd en
daarmee het welzijn in gevaar brengt.
Taxatie volgens Lazarus en Folkman: de evaluatieve cognitieve processen, die plaatsvinden en
invloed uitoefenen tussen het in aanraking komen met krachten uit de omgeving en de reactie
hierop.
Drie vormen van taxatie:
1) Primaire taxatie: deze vorm van taxatie vindt meestal vrij snel, soms zelfs in een reflex plaats
en bestaat uit de beoordeling of een bepaalde situatie of gebeurtenis gezien kan worden als:
onbelangrijk, positief of stressgevend.
2) Secundaire taxatie: deze vorm van taxatie betreft de beoordeling over wat er wel of niet
gedaan kan of moet worden en welke mogelijkheden men daartoe heeft.
3) Hernieuwde taxatie: dit betreft een nieuwe beoordeling op basis van nieuwe informatie
vanuit de omgeving en/of de persoon zelf. Deze vorm van taxatie volgt altijd op een eerdere
taxatie.
