Inhoud
1. Theoretische achtergronden ............................................................................................................................... 4
1.1 Stress ............................................................................................................................................................. 4
1.2 Balkenmetafoor............................................................................................................................................. 4
1.3 Veerkracht ..................................................................................................................................................... 5
1.3.1 Vijf kerncomponenten ........................................................................................................................... 5
1.3.2 Tijd .......................................................................................................................................................... 6
1.4 Polyvagaaltheorie .......................................................................................................................................... 7
1.4.1 Drie systemen binnen autonome zenuwstelsel (hiërarchisch) .............................................................. 7
1.4.2 Schakelen tussen systemen stress ......................................................................................................... 7
1.5 Herstel ........................................................................................................................................................... 8
1.6 Impact van ingrijpende levensgebeurtenissen ............................................................................................. 9
2. wie ben ik als (groot)ouder ............................................................................................................................... 10
2.1 Micro ........................................................................................................................................................... 10
2.1.1 Perinatale periode ................................................................................................................................ 10
2.1.2 Stressoren ............................................................................................................................................ 11
2.1.3 Protectieve factoren en (in) effectieve coping ..................................................................................... 12
2.1.4 creativiteit en inventiviteit ................................................................................................................... 12
2.2 Meso ........................................................................................................................................................... 12
2.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 12
2.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 13
2.2.3 Rol psychologisch consulent ................................................................................................................ 13
2.3 Macro .......................................................................................................................................................... 14
2.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 15
2.4.1 Perinatal Resilience for the First 1,000 Days of Life ............................................................................. 15
2.4.2 Veerkracht van gezinnen bij verlies kind.............................................................................................. 16
2.4.3 Perinatale mentale gezondheid ........................................................................................................... 17
2.4.4 Groeiende veerkracht tijdens de perinatale levensfase ...................................................................... 17
2.4.5 Verhoogde kans op ontwikkelen van psychische problemen .............................................................. 18
2.4.6 Samen voor een sterke start ................................................................................................................ 18
2.4.7 Welbevinden van ouders ..................................................................................................................... 19
2.4.8 Project P ............................................................................................................................................... 20
3. Wie zijn we als gezin ......................................................................................................................................... 22
3.1 Micro ........................................................................................................................................................... 22
3.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 22
3.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 26
3.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 29
3.2 Meso ........................................................................................................................................................... 31
3.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 31
3.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 31
1
Nina Van Cauwenberghe
, 3.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 31
3.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 32
3.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 33
3.3 Macro .......................................................................................................................................................... 33
3.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 33
3.3.2 Sustainable development goals ........................................................................................................... 34
3.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 34
3.4.1 Risico- en beschermende factoren mentale gezondheid jeugd ........................................................... 34
3.4.2 Verband sociaal-emotionele gezondheid van kinderen en stress, zorgen of spanningen in gezin ...... 36
3.4.3 Hoe voelt het om pleegkind te zijn ...................................................................................................... 37
3.4.4 Niemand kan alleen ............................................................................................................................. 37
4. Wie ben ik binnen al mijn diversiteit................................................................................................................. 39
4.1 Micro ........................................................................................................................................................... 39
4.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 39
4.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 41
4.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 42
4.2 Meso ........................................................................................................................................................... 43
4.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 43
4.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 43
4.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 43
4.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 43
4.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 44
4.3 Macro .......................................................................................................................................................... 44
4.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 44
4.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 45
4.4.1 Building stones ..................................................................................................................................... 45
4.4.2 Gender en mental health ..................................................................................................................... 46
4.4.3 Racisme in de zorg ............................................................................................................................... 48
4.4.4 Diversiteitssensitief klinisch psychologisch handelen .......................................................................... 48
5. Wie ben ik als lerende en professional ............................................................................................................. 50
5.1 Micro ........................................................................................................................................................... 50
5.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 50
5.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 51
5.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 51
5.2 Meso ........................................................................................................................................................... 52
5.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 52
5.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 56
5.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 56
5.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 56
5.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 59
5.3 Macro .......................................................................................................................................................... 60
2
Nina Van Cauwenberghe
, 5.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 60
5.3.2 Onderlinge beïnvloeding ...................................................................................................................... 60
5.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 61
5.4.1 The transition from university to work: what happens to mental health? .......................................... 61
5.4.2 Work life balance ................................................................................................................................. 61
6. Wie ben ik in het licht van de dood................................................................................................................... 63
6.1 Micro ........................................................................................................................................................... 65
6.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 65
6.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 65
6.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 67
6.2 Meso ........................................................................................................................................................... 67
6.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 67
6.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 69
6.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 69
6.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 70
6.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 70
6.3 Macro .......................................................................................................................................................... 71
6.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 71
6.3.2 Onderlinge beïnvloeding ...................................................................................................................... 71
6.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 72
6.4.1 Psychological Symptoms in Palliative Care .......................................................................................... 72
6.4.2 What is good grief support?................................................................................................................. 74
6.4.3 Rouwen bij kinderen ............................................................................................................................ 76
6.4.4 Wat is rouw? ........................................................................................................................................ 76
3
Nina Van Cauwenberghe
, 1. THEORETISCHE ACHTERGRONDEN
1.1 STRESS
= reactie van lichaam om om te gaan met bepaalde mogelijks bedreigende situatie
- Niet altijd negatief, gezonde portie stress nodig
- Draaglast groter dan draagkracht -> stress probleem
Manier hoe omgaan met stress is niet zo belangrijk -> wel terug na actie de stressor opzij kunnen zetten
- Beginnen piekeren of bedreigende actief houden -> situatie levendig houden
- Lichaam gaat reactie blijven opwekken of aanhouden
- Aanhoudend piekeren heel negatief voor persoon
Piekeren is gevoeligheidsfactor voor mentale problemen
- Bepaalde processen in ons brein -> meer of minder piekeren
- Interactie cognitie en emotie -> emotie neemt bovenhand
- Piekeren = hoog mentaal cognitief proces met veel emoties
Stress weerbaarheidsmodel
1.2 BALKENMETAFOOR
Eigen identiteit in kaart brengen om op zoek te gaan naar mogelijkheden
Balk = draagkracht
-> gevormd door biologische en omgevings
-> dikte = hoe groot draagkracht
Kwetsbaarheid -> meegekregen in genen
Blokjes = stressoren -> druk uitvoeren op balk
-> grootte = impact van stressor
Balk barsten zwakste plek -> kwetsbaarheid
-> niet tijdig ingrijpen -> balk breken
-> dalen functioneren
Blauwe blokken = steunpilaar
4
Nina Van Cauwenberghe
1. Theoretische achtergronden ............................................................................................................................... 4
1.1 Stress ............................................................................................................................................................. 4
1.2 Balkenmetafoor............................................................................................................................................. 4
1.3 Veerkracht ..................................................................................................................................................... 5
1.3.1 Vijf kerncomponenten ........................................................................................................................... 5
1.3.2 Tijd .......................................................................................................................................................... 6
1.4 Polyvagaaltheorie .......................................................................................................................................... 7
1.4.1 Drie systemen binnen autonome zenuwstelsel (hiërarchisch) .............................................................. 7
1.4.2 Schakelen tussen systemen stress ......................................................................................................... 7
1.5 Herstel ........................................................................................................................................................... 8
1.6 Impact van ingrijpende levensgebeurtenissen ............................................................................................. 9
2. wie ben ik als (groot)ouder ............................................................................................................................... 10
2.1 Micro ........................................................................................................................................................... 10
2.1.1 Perinatale periode ................................................................................................................................ 10
2.1.2 Stressoren ............................................................................................................................................ 11
2.1.3 Protectieve factoren en (in) effectieve coping ..................................................................................... 12
2.1.4 creativiteit en inventiviteit ................................................................................................................... 12
2.2 Meso ........................................................................................................................................................... 12
2.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 12
2.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 13
2.2.3 Rol psychologisch consulent ................................................................................................................ 13
2.3 Macro .......................................................................................................................................................... 14
2.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 15
2.4.1 Perinatal Resilience for the First 1,000 Days of Life ............................................................................. 15
2.4.2 Veerkracht van gezinnen bij verlies kind.............................................................................................. 16
2.4.3 Perinatale mentale gezondheid ........................................................................................................... 17
2.4.4 Groeiende veerkracht tijdens de perinatale levensfase ...................................................................... 17
2.4.5 Verhoogde kans op ontwikkelen van psychische problemen .............................................................. 18
2.4.6 Samen voor een sterke start ................................................................................................................ 18
2.4.7 Welbevinden van ouders ..................................................................................................................... 19
2.4.8 Project P ............................................................................................................................................... 20
3. Wie zijn we als gezin ......................................................................................................................................... 22
3.1 Micro ........................................................................................................................................................... 22
3.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 22
3.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 26
3.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 29
3.2 Meso ........................................................................................................................................................... 31
3.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 31
3.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 31
1
Nina Van Cauwenberghe
, 3.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 31
3.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 32
3.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 33
3.3 Macro .......................................................................................................................................................... 33
3.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 33
3.3.2 Sustainable development goals ........................................................................................................... 34
3.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 34
3.4.1 Risico- en beschermende factoren mentale gezondheid jeugd ........................................................... 34
3.4.2 Verband sociaal-emotionele gezondheid van kinderen en stress, zorgen of spanningen in gezin ...... 36
3.4.3 Hoe voelt het om pleegkind te zijn ...................................................................................................... 37
3.4.4 Niemand kan alleen ............................................................................................................................. 37
4. Wie ben ik binnen al mijn diversiteit................................................................................................................. 39
4.1 Micro ........................................................................................................................................................... 39
4.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 39
4.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 41
4.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 42
4.2 Meso ........................................................................................................................................................... 43
4.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 43
4.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 43
4.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 43
4.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 43
4.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 44
4.3 Macro .......................................................................................................................................................... 44
4.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 44
4.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 45
4.4.1 Building stones ..................................................................................................................................... 45
4.4.2 Gender en mental health ..................................................................................................................... 46
4.4.3 Racisme in de zorg ............................................................................................................................... 48
4.4.4 Diversiteitssensitief klinisch psychologisch handelen .......................................................................... 48
5. Wie ben ik als lerende en professional ............................................................................................................. 50
5.1 Micro ........................................................................................................................................................... 50
5.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 50
5.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 51
5.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 51
5.2 Meso ........................................................................................................................................................... 52
5.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 52
5.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 56
5.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 56
5.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 56
5.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 59
5.3 Macro .......................................................................................................................................................... 60
2
Nina Van Cauwenberghe
, 5.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 60
5.3.2 Onderlinge beïnvloeding ...................................................................................................................... 60
5.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 61
5.4.1 The transition from university to work: what happens to mental health? .......................................... 61
5.4.2 Work life balance ................................................................................................................................. 61
6. Wie ben ik in het licht van de dood................................................................................................................... 63
6.1 Micro ........................................................................................................................................................... 65
6.1.1 Life events ............................................................................................................................................ 65
6.1.2 Stressoren, protectieve factoren en coping ......................................................................................... 65
6.1.3 Creativiteit en inventiviteit .................................................................................................................. 67
6.2 Meso ........................................................................................................................................................... 67
6.2.1 Theoretische modellen ........................................................................................................................ 67
6.2.2 Sociale kaart ......................................................................................................................................... 69
6.2.3 Online hulpmogelijkheden ................................................................................................................... 69
6.2.4 Innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen ........................................................................... 70
6.2.5 Rol van de psychologisch consulent ..................................................................................................... 70
6.3 Macro .......................................................................................................................................................... 71
6.3.1 Actuele maatschappelijke tendensen .................................................................................................. 71
6.3.2 Onderlinge beïnvloeding ...................................................................................................................... 71
6.4 Artikels ........................................................................................................................................................ 72
6.4.1 Psychological Symptoms in Palliative Care .......................................................................................... 72
6.4.2 What is good grief support?................................................................................................................. 74
6.4.3 Rouwen bij kinderen ............................................................................................................................ 76
6.4.4 Wat is rouw? ........................................................................................................................................ 76
3
Nina Van Cauwenberghe
, 1. THEORETISCHE ACHTERGRONDEN
1.1 STRESS
= reactie van lichaam om om te gaan met bepaalde mogelijks bedreigende situatie
- Niet altijd negatief, gezonde portie stress nodig
- Draaglast groter dan draagkracht -> stress probleem
Manier hoe omgaan met stress is niet zo belangrijk -> wel terug na actie de stressor opzij kunnen zetten
- Beginnen piekeren of bedreigende actief houden -> situatie levendig houden
- Lichaam gaat reactie blijven opwekken of aanhouden
- Aanhoudend piekeren heel negatief voor persoon
Piekeren is gevoeligheidsfactor voor mentale problemen
- Bepaalde processen in ons brein -> meer of minder piekeren
- Interactie cognitie en emotie -> emotie neemt bovenhand
- Piekeren = hoog mentaal cognitief proces met veel emoties
Stress weerbaarheidsmodel
1.2 BALKENMETAFOOR
Eigen identiteit in kaart brengen om op zoek te gaan naar mogelijkheden
Balk = draagkracht
-> gevormd door biologische en omgevings
-> dikte = hoe groot draagkracht
Kwetsbaarheid -> meegekregen in genen
Blokjes = stressoren -> druk uitvoeren op balk
-> grootte = impact van stressor
Balk barsten zwakste plek -> kwetsbaarheid
-> niet tijdig ingrijpen -> balk breken
-> dalen functioneren
Blauwe blokken = steunpilaar
4
Nina Van Cauwenberghe