psychologie deel 1-samenvatting deel 2

Psychologie deel 2: Algemene psychologie



1 De waarneming......................................................................4
1.1 Van gewaarwording naar waarneming.........................................4
1.2 Waarnemen is selecteren............................................................4
1.3 Waarnemen is organiseren..........................................................5
1.3.1 Wetmatigheden in onze waarneming..................................................................5
1.3.1.1 Wet van figuur en achtergrond......................................................................5
1.3.1.2 Wetten van perceptuele groepering..............................................................6
1.3.2 Perceptuele constanties......................................................................................7
1.3.3 Perceptuele illusies..............................................................................................8

1.4 Waarnemen is interpreteren........................................................8
1.5 Voedselperceptie........................................................................9
1.5.1 Smaken............................................................................................................... 9
1.5.1.1 Complexe smaken.......................................................................................10
1.5.2 Geur.................................................................................................................. 10
1.5.2.1 Complexe geuren........................................................................................11
1.5.3 Visuele kenmerken van voedsel........................................................................11
1.5.4 Auditieve gewaarwordingen..............................................................................11
1.5.5 Tactiele gewaarwording.....................................................................................11

2 Het geheugen.......................................................................12
2.1 Structuur van het geheugen......................................................13
2.1.1 Modaal model van Atkinson en Shiffrin..............................................................13
2.1.1.1 Het onmiddellijk/sensorisch geheugen........................................................13
2.1.1.2 Het korte termijn geheugen........................................................................13
2.1.1.3 Het lange termijn geheugen........................................................................13
2.1.2 Werkgeheugen (Baddeley)................................................................................14
2.1.3 Levels of processing ( Craik & Lockhart)............................................................15

2.2 Geheugenprocessen..................................................................15
2.2.1 Verwerven......................................................................................................... 15
2.2.2 Bewaren............................................................................................................ 17
2.2.2.1 vergeten...................................................................................................... 17
2.2.2.2 Vervormen................................................................................................... 17
2.2.3 Oproepen/reproduceren....................................................................................17

3 Leerprocessen......................................................................17
3.1 Klassieke conditionering............................................................18
3.1.1 Stap 1: vaststelling............................................................................................ 18
3.1.2 Stap 2: leren wordt geïnitieerd (coditionering)..................................................18
3.1.3 Stap 3: na de conditionering..............................................................................18
3.1.4 Kenmerken klassieke conditionering.................................................................18
3.1.5 Klassieke conditionering bij eetgedrag..............................................................20

3.2 Operante conditionering............................................................20
3.2.1 Thorndike: puzzelbox......................................................................................... 20
3.2.2 Skinner: Skinnerbox........................................................................................... 21
3.2.3 Bekrachting vs straf........................................................................................... 21


1

,Psychologie deel 2: Algemene psychologie


3.2.4 Uitdoving bij operante conditionering................................................................22
3.2.5 Operante conditioinering bij eetgedrag.............................................................22

3.3 Twee factorentheorie................................................................22
3.3.1 Model ter verklaring van psychische problemen................................................23
3.3.2 Tweefactorentheorie en eetgedrag....................................................................24

3.4 Modelling of observationeel leren..............................................24
3.4.1 Modelling en eetgedrag.....................................................................................25

3.5 Herhaalde bloodstelling.............................................................25
3.6 Toepassing: types in eetgedrag.................................................26
3.7 Toepassing: invloed van sociale context op eetgedrag................26

4 Motivatie.............................................................................. 26
4.1 Motivatietheorieën gebaseerd op behoeften...............................26
4.1.1 Driften en luste  Freud.......................................................................................26
4.1.2 Behoefte piramide  Maslow................................................................................27
4.1.3 Zelfdeterminatie theorie  Deci & Ryan...............................................................27

4.2 Motivatie en doelen...................................................................27
4.3 Interne vs externe en intrinsieke vs extrinsieke motivatie...........28
4.3.1 Intern vs externe motivatie...............................................................................28
4.3.2 Intrinsieke vs extrinsieke motivatie...................................................................28

4.4 Hongermotivatie.......................................................................28

5 Emoties................................................................................ 29
5.1 Lichamelijke component van emoties.........................................29
5.1.1 Universele gelaatsuitdrukkingen van basisemoties...........................................29
5.1.2 Emotietheorie van James-Lange........................................................................30
5.1.3 De Cannon-Bard theorie....................................................................................31

5.2 Cognitieve component van emoties............................................31
5.2.1 De Schachter-Singer theorie..............................................................................31
5.2.2 De cognitieve inschattingstheorie (Lazarus en Magda)......................................31

5.3 Functie van emoties..................................................................32
5.4 Voedselappreciatie...................................................................32
5.4.1 Kenmerken van het voedsel..............................................................................33
5.4.1.1 Aangeboren voorkeuren en afkeuren voor smaken en geuren....................33
5.4.1.2 Appreciatie is kwestie van verhoudingen tussen voedselkenmerken..........33
5.4.2 Intra- en interindividuele verschillen..................................................................34
5.4.2.1 Interne fysiologische processen...................................................................34
5.4.2.2 Ervaringen en leerprocessen.......................................................................34
5.4.2.3 Sociale factoren........................................................................................... 35

6 Persoonlijkheid.....................................................................35
6.1 Begripsomschrijving..................................................................35
6.2 Persoonlijkheidstypes...............................................................36

2

,Psychologie deel 2: Algemene psychologie


6.2.1 Hippocrates & Galenus : 4 temperamenten obv lichaamsvochten.....................36
6.2.2 Cattell: 16 persoonlijkheidsfactoren..................................................................36
6.2.3 Eysenck: 3 persoonlijkheidsdimensies...............................................................36
6.2.4 The big five........................................................................................................ 37

6.3 Persoonlijkheid en eetgedrag....................................................37




3

, Psychologie deel 2: Algemene psychologie




Psychologie deel 2: Algemene
psychologie

1 De waarneming
Menselijk gedrag = resultaat van complex geheel van stappen:

sOSOR

1e stap (s) = waarneming  fysische prikkel

- Werkt in op zintuigen
- Wordt door organisme omgezet tot een betekenisvolle waarnemin (S)

 waarnemen = actief proces

Prikkels kunnen van extern of intern komen  gedrag mag niet gereduceerd worden tot
enkel het observeerbare!

 Gedrag omvat alles wat ‘in gang wordt gezet’

1.1 Van gewaarwording naar waarneming
Waarnemen is meer dan registreren van gewaarwordingen  is een actief proces!

zintuigen
stimulus Sensaties= gewaarwording


hersenen
sensaties Waarneming
(=betekenisvol)


Organisme neemt een belangrijke plaats in!

Signaal  verandert voortdurend!

- Vorm
- Helderheid
- Kleur
- Grootte
- …
 zelf samenvoegen tot een beeld

1.2 Waarnemen is selecteren
Soorten zintuigen:

- Exteroceptieve zintuigen: 5 klassieke zintuigen (horen, zien,…)
- Interoceptieve zintuigen : info over innerlijke toestand lichaam
- Proprioceptieve zintuigen: info over spieren  houding en positie

4