- Verwervend stadium
- Eerste stadium, verwerven van informatie, cognitieve ontwikkeling, hele
kindertijd + adolescentie. (0-20 jaar)
- Uitvoerend stadium
- Concentratie op toekomst, gebruik van kennis hier en nu, gezin, werk,
maatschappij. (20-40 jaar) Jongevolwassenheid
- Ondernemend stadium, Zaken breder bekijken, verantwoordelijk voor wereld.
&
Verandwoordelijkheid, beschermen en verzorgen partner, gezin, carrière.
Persoonlijke situatie. (40-65 jaar) Middelbare leeftijd
- Reïntegratief, zaken met persoonlijke betekenis, onderwerpen die hun
interesseren. (65+ jaar) Ouderdom
Stress
- Coping -> hoe je met stress omgaat (welke soorten zijn er)
- Gebeurtenissen en omstandigheden -> stressoren
Psychoneuro-immunologie zijn onderzoekers die onderzoek doen naar de relatie tussen
de hersenen, immuunsysteem en psychologische factoren.
Oorzaken stress:
- Primaire inschatting, de betrokkene beoordeeld de gebeurtenis om te bepalen of
de gevolgen ervan positief, negatief of neutraal zijn. Negatief? -> schat de
betrokkene aan de hand van de schade die vergelijkbare gebeurtenissen in het
verleden hebben veroorzaakt in hoe bedreigend de gebeurtenis wss zal zijn.
- Secundaire inschatting, antwoord van de betrokkene op de vraag: ‘Kan ik dit
aan?’ Inschatting of zijn coping vaardigheden en hulpbronnen voldoende zijn om
de dreiging uit het hoofd te zetten.
Als er geen hulpbronnen aanwezig zijn en de dreiging groot is ervaart hij stress.
- Gebeurtenissen en omstandigheden die negatieve emoties oproepen, leiden
eerder tot stress dan positieve gebeurtenissen en omstandigheden.
- Situaties die onbeheersbaar of onvoorspelbaar zijn, veroorzaken eerder
stress dan situaties die dat wel zijn.
- Verwarrend tegenover overzichtelijk
- Meerdere taken tegenover minder taken.
Gevolgen van stress:
, - Fyiologische arousal (prikkeling) wanneer het lichaam probeert de stress het
hoofd te bieden leidt tot een slijtageslag die op de lange termijn allerlei negatieve
gevolgen kan hebben. Hoofdpijn, rugpijn, huiduitslag, verstopping, vermoeidheid
of verkoudheid. Je organen die ons lichaam verdedigd tegen ziekte kan ook
beschadigd raken door stress. -> psychosomatische aandoeningen.
Stress hanteren:
Hanteren van stress = coping, de poging om de dreiging die tot stress leidt te
beheersen, reduceren of vertragen.
- Probleemgerichte coping
Proberen een stressvol probleem of situatie het hoofd te bieden door de situatie
rechtstreeks te veranderen, waardoor de situatie minder stress oproept.
- Emotie gerichte coping
Proberen hun emoties bewust te reguleren, situatie bijv. positief bekijken.
- Defensieve coping
Onbewuste strategieën die de ware aard van de situatie verdraaien of
ontkennen. Je vermijdt of negeert het probleem. Of gebruik van alcohol en drugs,
die het alleen maar verslechterd.
Beheersen van reacties als mensen niks kunnen veranderen, door bijv. Sporten
of leren mediteren.
Makkelijker te hanteren met sociale steun, zoals hulp en troost.
Perry
De vroege volwassenheid is een periode van ontwikkelingsgroei die niet alleen
beheersing inhoudt van bepaalde soorten kennis maar ook van manieren om de wereld
te begrijpen.
Manieren waarop studenten tijdens hun eerste jaren aan de uni in intellectueel en
moreel opzicht groeiden. Jongerejaars gebruikten in hun visie op de wereld vooral
dualistisch denken. Is iets goed of fout, mensen goed of slecht, anderen voor of tegen
hen.
Dit nam weer af na nieuwe inzichten door anderen, kwesties kunnen meer dan 1 kant
hebben. --> meervoudige denken.
Ontdekten dat hun eigen gedachten ook heel waardevol waren, mits die doordacht
waren.
Volgens Perry hadden ze een stadium bereikt waarin ze alle kennis en waarden als
relatief beschouwden. Kregen oog voor verschil in de wereld.
Piagiet
Ons denken blijft vanaf het einde van adolescentie, tenminste kwalitatief gezien,
, grotendeels hetzelfde. Nieuwe informatie wordt verzameld maar de manier waarop ze
erover nadenken veranderd niet.
Labouvie-vief
Meent dat de aard van het denken wel kwalitatief veranderd tijdens de vroege
volwassenheid. Ze stelt dat het denken dat puur op formele operaties is gebaseerd,
onvoldoende tegemoetkomt aan de eisen die aan jongvolwassen worden gesteld.
De samenleving is complex en vraagt om specialisatie. Tegelijkertijd is het een
uitdaging om daarin je eigen weg te vinden. Daarom is een manier van denken nodig die
niet alleen op logica gebaseerd is, maar ook op praktische ervaring, morele oordelen en
waarden. Ze stelt dat je je moet ontwikkelen om met bepaalde situaties om te gaan.
Post formeel denken: In plaats van het denken te baseren op puur logische processen
met goede en foute antwoorden, houdt dit rekening met het feit dat situaties waarin
volwassenen terecht kunnen komen, soms op relatieve wijze moet worden opgelost.
Dialecties denken: belangstelling en waardering voor argumenten, tegen argumenten
en debat. Er is ruimte voor de mogelijkheid dat zaken niet altijd helder af te bakenen zijn
en dat antwoorden op vragen niet altijd absoluut goed of fout zijn, maar dat er soms
over onderhandeld moet worden.
Erik Erikson
Vroege volwassenheid – intimiteit versus isolatie. Leeftijd: Vanaf adolescentie tot
ongeveer 30e levensjaar.
In deze periode ligt het accent op het ontwikkelen van hechte en intieme relaties met
anderen.
- Onbaatzuchtigheid
- Seksualiteit
- Toewijding/eigen identiteit versmelten met die van de ander
Mensen die problemen hebben in dit stadium zijn eenzaam, geïsoleerd en bang voor
relaties met anderen. Moeilijkheden kunnen al eerder in een ander stadia geworteld
zijn.