Sportdiagnostiek en –
revalidatie
Inhoudsopgave
ELLEBOOG, POLS EN HAND.....................................................................................................................2
Versie 1: Elleboogklachten – 15-jarige tennisser................................................................................2
Versie 2: Elleboogklachten (slotklachten na trauma) – 15-jarige tennisser........................................6
Versie 3: Polsklachten – 35-jarige tennisser.......................................................................................9
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................13
HEUP.....................................................................................................................................................18
Versie 1: Liesklachten – 25-jarige ijshockeyspeler............................................................................18
Versie 2: Liesklachten – 30-jarige ijshockeyspeler............................................................................22
Versie 3: Lies- en bilklachten – 50-jarige ijshockeyspeler.................................................................25
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................28
KNIE......................................................................................................................................................33
Versie 1: Knieklachten voorzijde – 13-jarige voetballer....................................................................33
Versie 2: Knieklachten lateraal – 50-jarige man...............................................................................37
Extra casus (Case Report): Knieklachten mediaal – 25-jarige voetbalster........................................40
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................44
ENKEL...................................................................................................................................................47
Versie 1: Enkelklachten links – 28-jarige korfbalster........................................................................47
Versie 2: Hielklachten – 12-jarige voetbalster..................................................................................51
Versie 3: Enkel- en onderbeenklachten na trauma – 67-jarige tafeltennisser..................................54
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................57
WERVELKOLOM....................................................................................................................................65
Versie 1: Lage rugklachten – 32-jarige judoka..................................................................................65
Versie 2: Toenemende rugklachten – 26-jarige marathonschaatser................................................69
Versie 3: Rugklachten en laterale heuppijn na THA – 66-jarige hockeyster (veteranen)..................72
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................75
SCHOUDER............................................................................................................................................80
Versie 1: Schouderklachten na luxatie – 19-jarige militair................................................................80
Versie 2: Schouderklachten ventraal – 25-jarige militair..................................................................83
Extra casus Case Report: Schouderklachten– 25-jarige tennisser.....................................................86
, PATHOLOGIE.....................................................................................................................................89
ELLEBOOG, POLS EN HAND
Versie 1: Elleboogklachten – 15-jarige tennisser
Patiënte (vrouw), tennisser (top-)amateurs, 15 jaar, sinds zes weken klachten aan laterale
zijde van de elleboog. Begonnen met lichte pijn na het trainen die ook weer wegtrok. Nu is
de pijn continu aanwezig met uitstraling naar de bovenarm en in de onderarm. Trainen is
niet meer mogelijk zonder pijn. Bij extensie van de middelvinger tegen weerstand is er pijn
(VAS 8/10). Dorsaalflexie van de pols tegen weerstand is pijnlijk rond de laterale
epicondylus (VAS 8/10).
Sportanalyse
Tennis is een balsport waarbij de bal voortdurend over het net gespeeld moet worden. Dit kan in
enkelvorm en dubbelvorm. Er zijn drie types: recreatietennis, competitietennis en professioneel
tennis. De beweging die vooral gemaakt wordt is een forehand, hierbij komt de schouder in
horizontale abductie + exorotatie en de pols in volledige dorsaalflexie. Ook bij een smash en de
service komt de schouder in de eindstand. Hier is de weefselbelasting het grootst, waardoor er
sneller blessures optreden. Door de korte, explosieve bewegingen wordt er vooral aanspraak gedaan
op het anaerobe alactische energiesysteem. Het grootste deel van de kracht wordt gehaald uit de
romp en de benen.
Grondmotorische eigenschappen bovenste extremiteit:
1. Coördinatie
2. Snelheid
3. Kracht
4. Uithoudingsvermogen
5. Lenigheid
Energiesysteem bovenste extremiteit: anaeroob alactisch
Hypotheses
1. Tenniselleboog
a. Pijn rond het laterale epicondyl, die veroorzaakt wordt door de aangedane pezen die
aanhechten op het epicondyl (m. extensor carpi radialis brevis en longus).
2. Osteochondritis Dissecans (botkwaliteit gaat achteruit)
3. Impingement elleboog
a. Het (litteken)weefsel wordt ingeklemd door twee botten, dit kan veroorzaakt worden
door structuren die gaan zwellen of extra ruimte gaan innemen. De kenmerken zijn:
pijn aan de laterale zijde van de elleboog, soms uitstraling naar de onderarm en
hand. Het einde van de beweging kan pijnlijk zijn, net als pronatie en supinatie.
Screening
- Factuur: Trauma? Functieverlies?
- Ontsteking: Recentelijk koorts gehad?
- Metastasering: Algehele malaise? Ongewenst afgevallen? Bewegingsafhankelijke pijn?
- Ernstige neurologische tekenen: Tintelingen, uitstraling of een doof gevoel? Krachtverlies?
Schietende pijn? Atrofie?
- Overig: Nachtzweten
2
,Anamnese
- Is er iets veranderd in de trainingen? Of in de technieken?
- Heb je slotklachten?
- Wat voor soort pijn is er aanwezig?
- Welke bewegingen/activiteiten zijn pijnlijk?
- Tintelingen of doofheid in de arm? Verminderd gevoel in de hand?
- Bewegingssysteem: kracht, stijfheid, mobiliteit
- DASH vragenlijst
Inspectie/palpatie
- Totale inspectie
o Stand van de elleboog
o Stand schouders
o Luchtfiguren
- Lokale inspectie
o Ontstekingsverschijnselen: zwelling, verkleuring etc.
- Wat verwacht je te zien tijdens de inspectie?
o Antalgische houding
Flexie elleboog in rust
o Zwelling
o Huidverkleuring
o Atrofie (triceps, zenuwbeklemming)
- Functionele inspectie
o Tennisbewegingen laten uitvoeren
o Flexie van de pols met een gewichtje, iets optillen van de tafel/grond
- Palpatie
o Palpatie epicondylus lateralis kan gevoelig zijn
o Zwelling
AROM/PROM
- Schouder
o Anteflexie/retroflexie, exorotatie/endorotatie, abductie/adductie
- Elleboog
o Flexie (140-150)/extensie (0-10), supinatie (90)/pronatie (80-90)
o Goed letten op de slotextensie van de elleboog
- Pols
o Palmairflexie (80-90)/dorsaalflexie (70-90), ulnairdeviatie(30-45)/radiairdeviatie (15)
Specifieke testen
- Cozen’s
o De patiënt zit aan de behandeltafel, met de elleboog gestrekt en de onderarm in
volledige pronatie en radiairdeviatie. De patiënt beweegt de handrug in deze positie
naar dorsaalflexie, terwijl de therapeut weerstand geeft tegen dorsaalflexie in.
o Spec 0%, sens 84%
- Mills
o De patiënt zit, terwijl de therapeut het laterale epicondyl palpeert. Met de andere
hand brengt de therapeut de arm passief in pronatie en palmairflexie, en beweegt de
arm vervolgens naar extensie.
o Spec 100%, sens 53%
- Maudsley
3
, o De patiënt zit aan de behandeltafel, met de arm en de vingers gestrekt. De therapeut
geeft weerstand op de gestrekte middelvinger, terwijl de patiënt tegendruk naar
boven geeft met deze vinger.
o Spec 0%, sens 88%
- MRC testen extensoren van de pols
o Vinger- en polsextensoren: Extensor carpi radialis longus en brevis (lichte flexie
elleboog, extensie en abductie pols)
Uitgangshouding: zitten bij behandelbank, elleboog flexie. Onderarm
pronatie. Onderarm ondersteunen. TP geeft druk bij MCP 2 en 3. PT moet
geen flexie in de vingers maken
4/5: dorsaalflexie van de pols maken tegen weerstand van TP in
3: dorsaalflexie van de pols maken zonder weerstand
2. neutrale positie pols, TP ondersteunt de pols (voor geen frictie),
dorsaalflexie maken
1. Palpatie pees aan de dorsale zijde in de lijn van MCP 2. Wel een palpabele
contractie, geen beweging
0. Geen palpabele contractie.
- Tractie/compressietest (impingement)
o Met de ene arm van de patiënt bij het begin van de bovenarm vastpakken, met de
andere arm de onderarm van de bovenarm aftrekken.
- Varus/valgustest (impingement)
o Met de ene arm het begin van de bovenarm van de patiënt vastpakken, met de
andere arm de onderarm naar valgus of varus duwen.
Behandeling/revalidatie
Begin Rehaboom:
- Excentrisch trainen van extensoren (13-20 herhalingen). Hand over de bank, gewicht in de
hand en langzaam latenzakken. Het gewicht met de andere hand optillen naar beginpositie.
- Tennisracket in de hand, omkantelen. Arm gestrekt op in 90 graden
- Reverse Barbell curl (Halter bovenop vastpakken (pronatie) en dan flexie elleboog maken)
alle spieren van onderarm en bovenarm.
- Wrist Curls (halter van onder vastpakken en onderarmen steunen op iets en dan
plantairflexie pols maken)
- Krachtuithoudingsvermogen: 15 herhalingen, 20-40%, 30 sec – 1 minuut rust
- KRS gebruiken (formulier)
- Stabiliserende oefeningen voor de elleboog
o Patiënt in zit en stok vasthouden, therapeut gaat de stok bewegen en patiënt
probeert de stok op zijn plek te houden.
o Opdrukken tegen de muur
Midden Rehaboom:
- Werp-ABC (kan gecombineerd worden met Loop-ABC
o Zwaar gewicht, 2 handen, 1 hand, rollen, borst stoten, met uitstap, met aanloop
o Onderhands en bovenhands
- Week 1
o Bal tegen de muur gooien in zit – stootbeweging
o Bal tegen de muur gooien in stand – stootbeweging
o Vanaf gehurkte positie strekken en de bal omhoog brengen
o In lunge houding de bal tegen de muur werpen – stootbeweging
- Week 2
o Gewicht uitbreiden, dmv medicin bal, werpringen
4
revalidatie
Inhoudsopgave
ELLEBOOG, POLS EN HAND.....................................................................................................................2
Versie 1: Elleboogklachten – 15-jarige tennisser................................................................................2
Versie 2: Elleboogklachten (slotklachten na trauma) – 15-jarige tennisser........................................6
Versie 3: Polsklachten – 35-jarige tennisser.......................................................................................9
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................13
HEUP.....................................................................................................................................................18
Versie 1: Liesklachten – 25-jarige ijshockeyspeler............................................................................18
Versie 2: Liesklachten – 30-jarige ijshockeyspeler............................................................................22
Versie 3: Lies- en bilklachten – 50-jarige ijshockeyspeler.................................................................25
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................28
KNIE......................................................................................................................................................33
Versie 1: Knieklachten voorzijde – 13-jarige voetballer....................................................................33
Versie 2: Knieklachten lateraal – 50-jarige man...............................................................................37
Extra casus (Case Report): Knieklachten mediaal – 25-jarige voetbalster........................................40
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................44
ENKEL...................................................................................................................................................47
Versie 1: Enkelklachten links – 28-jarige korfbalster........................................................................47
Versie 2: Hielklachten – 12-jarige voetbalster..................................................................................51
Versie 3: Enkel- en onderbeenklachten na trauma – 67-jarige tafeltennisser..................................54
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................57
WERVELKOLOM....................................................................................................................................65
Versie 1: Lage rugklachten – 32-jarige judoka..................................................................................65
Versie 2: Toenemende rugklachten – 26-jarige marathonschaatser................................................69
Versie 3: Rugklachten en laterale heuppijn na THA – 66-jarige hockeyster (veteranen)..................72
PATHOLOGIE.....................................................................................................................................75
SCHOUDER............................................................................................................................................80
Versie 1: Schouderklachten na luxatie – 19-jarige militair................................................................80
Versie 2: Schouderklachten ventraal – 25-jarige militair..................................................................83
Extra casus Case Report: Schouderklachten– 25-jarige tennisser.....................................................86
, PATHOLOGIE.....................................................................................................................................89
ELLEBOOG, POLS EN HAND
Versie 1: Elleboogklachten – 15-jarige tennisser
Patiënte (vrouw), tennisser (top-)amateurs, 15 jaar, sinds zes weken klachten aan laterale
zijde van de elleboog. Begonnen met lichte pijn na het trainen die ook weer wegtrok. Nu is
de pijn continu aanwezig met uitstraling naar de bovenarm en in de onderarm. Trainen is
niet meer mogelijk zonder pijn. Bij extensie van de middelvinger tegen weerstand is er pijn
(VAS 8/10). Dorsaalflexie van de pols tegen weerstand is pijnlijk rond de laterale
epicondylus (VAS 8/10).
Sportanalyse
Tennis is een balsport waarbij de bal voortdurend over het net gespeeld moet worden. Dit kan in
enkelvorm en dubbelvorm. Er zijn drie types: recreatietennis, competitietennis en professioneel
tennis. De beweging die vooral gemaakt wordt is een forehand, hierbij komt de schouder in
horizontale abductie + exorotatie en de pols in volledige dorsaalflexie. Ook bij een smash en de
service komt de schouder in de eindstand. Hier is de weefselbelasting het grootst, waardoor er
sneller blessures optreden. Door de korte, explosieve bewegingen wordt er vooral aanspraak gedaan
op het anaerobe alactische energiesysteem. Het grootste deel van de kracht wordt gehaald uit de
romp en de benen.
Grondmotorische eigenschappen bovenste extremiteit:
1. Coördinatie
2. Snelheid
3. Kracht
4. Uithoudingsvermogen
5. Lenigheid
Energiesysteem bovenste extremiteit: anaeroob alactisch
Hypotheses
1. Tenniselleboog
a. Pijn rond het laterale epicondyl, die veroorzaakt wordt door de aangedane pezen die
aanhechten op het epicondyl (m. extensor carpi radialis brevis en longus).
2. Osteochondritis Dissecans (botkwaliteit gaat achteruit)
3. Impingement elleboog
a. Het (litteken)weefsel wordt ingeklemd door twee botten, dit kan veroorzaakt worden
door structuren die gaan zwellen of extra ruimte gaan innemen. De kenmerken zijn:
pijn aan de laterale zijde van de elleboog, soms uitstraling naar de onderarm en
hand. Het einde van de beweging kan pijnlijk zijn, net als pronatie en supinatie.
Screening
- Factuur: Trauma? Functieverlies?
- Ontsteking: Recentelijk koorts gehad?
- Metastasering: Algehele malaise? Ongewenst afgevallen? Bewegingsafhankelijke pijn?
- Ernstige neurologische tekenen: Tintelingen, uitstraling of een doof gevoel? Krachtverlies?
Schietende pijn? Atrofie?
- Overig: Nachtzweten
2
,Anamnese
- Is er iets veranderd in de trainingen? Of in de technieken?
- Heb je slotklachten?
- Wat voor soort pijn is er aanwezig?
- Welke bewegingen/activiteiten zijn pijnlijk?
- Tintelingen of doofheid in de arm? Verminderd gevoel in de hand?
- Bewegingssysteem: kracht, stijfheid, mobiliteit
- DASH vragenlijst
Inspectie/palpatie
- Totale inspectie
o Stand van de elleboog
o Stand schouders
o Luchtfiguren
- Lokale inspectie
o Ontstekingsverschijnselen: zwelling, verkleuring etc.
- Wat verwacht je te zien tijdens de inspectie?
o Antalgische houding
Flexie elleboog in rust
o Zwelling
o Huidverkleuring
o Atrofie (triceps, zenuwbeklemming)
- Functionele inspectie
o Tennisbewegingen laten uitvoeren
o Flexie van de pols met een gewichtje, iets optillen van de tafel/grond
- Palpatie
o Palpatie epicondylus lateralis kan gevoelig zijn
o Zwelling
AROM/PROM
- Schouder
o Anteflexie/retroflexie, exorotatie/endorotatie, abductie/adductie
- Elleboog
o Flexie (140-150)/extensie (0-10), supinatie (90)/pronatie (80-90)
o Goed letten op de slotextensie van de elleboog
- Pols
o Palmairflexie (80-90)/dorsaalflexie (70-90), ulnairdeviatie(30-45)/radiairdeviatie (15)
Specifieke testen
- Cozen’s
o De patiënt zit aan de behandeltafel, met de elleboog gestrekt en de onderarm in
volledige pronatie en radiairdeviatie. De patiënt beweegt de handrug in deze positie
naar dorsaalflexie, terwijl de therapeut weerstand geeft tegen dorsaalflexie in.
o Spec 0%, sens 84%
- Mills
o De patiënt zit, terwijl de therapeut het laterale epicondyl palpeert. Met de andere
hand brengt de therapeut de arm passief in pronatie en palmairflexie, en beweegt de
arm vervolgens naar extensie.
o Spec 100%, sens 53%
- Maudsley
3
, o De patiënt zit aan de behandeltafel, met de arm en de vingers gestrekt. De therapeut
geeft weerstand op de gestrekte middelvinger, terwijl de patiënt tegendruk naar
boven geeft met deze vinger.
o Spec 0%, sens 88%
- MRC testen extensoren van de pols
o Vinger- en polsextensoren: Extensor carpi radialis longus en brevis (lichte flexie
elleboog, extensie en abductie pols)
Uitgangshouding: zitten bij behandelbank, elleboog flexie. Onderarm
pronatie. Onderarm ondersteunen. TP geeft druk bij MCP 2 en 3. PT moet
geen flexie in de vingers maken
4/5: dorsaalflexie van de pols maken tegen weerstand van TP in
3: dorsaalflexie van de pols maken zonder weerstand
2. neutrale positie pols, TP ondersteunt de pols (voor geen frictie),
dorsaalflexie maken
1. Palpatie pees aan de dorsale zijde in de lijn van MCP 2. Wel een palpabele
contractie, geen beweging
0. Geen palpabele contractie.
- Tractie/compressietest (impingement)
o Met de ene arm van de patiënt bij het begin van de bovenarm vastpakken, met de
andere arm de onderarm van de bovenarm aftrekken.
- Varus/valgustest (impingement)
o Met de ene arm het begin van de bovenarm van de patiënt vastpakken, met de
andere arm de onderarm naar valgus of varus duwen.
Behandeling/revalidatie
Begin Rehaboom:
- Excentrisch trainen van extensoren (13-20 herhalingen). Hand over de bank, gewicht in de
hand en langzaam latenzakken. Het gewicht met de andere hand optillen naar beginpositie.
- Tennisracket in de hand, omkantelen. Arm gestrekt op in 90 graden
- Reverse Barbell curl (Halter bovenop vastpakken (pronatie) en dan flexie elleboog maken)
alle spieren van onderarm en bovenarm.
- Wrist Curls (halter van onder vastpakken en onderarmen steunen op iets en dan
plantairflexie pols maken)
- Krachtuithoudingsvermogen: 15 herhalingen, 20-40%, 30 sec – 1 minuut rust
- KRS gebruiken (formulier)
- Stabiliserende oefeningen voor de elleboog
o Patiënt in zit en stok vasthouden, therapeut gaat de stok bewegen en patiënt
probeert de stok op zijn plek te houden.
o Opdrukken tegen de muur
Midden Rehaboom:
- Werp-ABC (kan gecombineerd worden met Loop-ABC
o Zwaar gewicht, 2 handen, 1 hand, rollen, borst stoten, met uitstap, met aanloop
o Onderhands en bovenhands
- Week 1
o Bal tegen de muur gooien in zit – stootbeweging
o Bal tegen de muur gooien in stand – stootbeweging
o Vanaf gehurkte positie strekken en de bal omhoog brengen
o In lunge houding de bal tegen de muur werpen – stootbeweging
- Week 2
o Gewicht uitbreiden, dmv medicin bal, werpringen
4
